Thanh tra Chính phủ vừa ban hành kết luận thanh tra về việc thanh tra trách nhiệm của UBND tỉnh Gia Lai trong quản lý, sử dụng đất đai, đất có nguồn gốc từ các nông, lâm trường, hoạt động khai thác cát, đất, đá, sỏi và quản lý đầu tư xây dựng trên địa bàn tỉnh.
Theo đó, Thanh tra Chính phủ chỉ rõ những sai phạm của UBND tỉnh Gia Lai khi cấp chủ trương đầu tư dự án và cấp giấy phép khai thác khoảng sản (cát, đá) trên địa bàn.
Gia Lai vẫn để xảy ra tình trạng khai thác cát trái phép. Ảnh: Tuấn Anh.
Cụ thể, giai đoạn 2010-2016, UBND tỉnh Gia Lai phê duyệt bổ sung quy hoạch thăm dò, khai thác khoáng sản với 53 mỏ nhưng không lấy ý kiến của Bộ Tài nguyên và Môi trường, các bộ ngành có liên quan là vi phạm quy định.
Bên cạnh đó, việc chấp hành chế độ thông tin báo cáo về kết quả hoạt động khoáng sản của UBND tỉnh (năm 2019 và năm 2020) với Bộ Tài nguyên và Môi trường còn chưa đúng quy định. Ngoài ra, việc báo cáo về tình hình bảo vệ khoáng sản chưa khai thác tại địa phương của UBND huyện với UBND tỉnh, UBND xã với UBND huyện còn chưa đúng quy định, vi phạm Nghị định của Chính phủ.
Mặt khác, trong báo cáo của Cục Thuế tỉnh Gia Lai, tính đến ngày 30/6/2021, trên địa bàn tỉnh Gia Lai có 7 đơn vị còn nợ tiền cấp quyền khai thác khoáng sản hơn 15 tỷ đồng nhưng các cơ quan chức năng chưa có biện pháp đôn đốc, thu nộp về ngân sách Nhà nước.
Khai thác đá trái phép ở huyện Chư Sê, tỉnh Gia Lai. Ảnh: Tuấn Anh.
Cũng theo kết luận Thanh tra Chính phủ, sau khi kiểm tra 8 dự án thăm dò, khai thác khoáng sản đã một số vi phạm như: UBND tỉnh tự ý chia cắt mỏ lớn thành 2 mỏ nhỏ để cấp cho Công ty TNHH một thành viên Trang Đức và Công ty kinh doanh hàng xuất khẩu Quang Đức; cấp 2 chủ trương đầu tư dự án khai thác mỏ cát và mỏ đá cho Công ty Quang Đức; cấp Giấy phép khai thác mỏ cát cho Công ty Trang Đức không thể hiện mục đích để phục vụ xây dựng đường Hồ Chí Minh đoạn tránh TP. Pleiku, không thông qua đấu giá làm lãng phí nguồn tài nguyên khoáng sản.
Mặt khác, tỉnh Gia Lai cho thuê đất nhưng không yêu cầu chủ đầu tư ký quỹ đảm bảo thực hiện dự án; doanh nghiệp bổ nhiệm Giám đốc điều hành mỏ không đúng quy định; không thực hiện lập số sách và biểu thống kê để theo dõi xác định sản lượng khoáng sản khai thác thực tế; không lắp đặt trạm cân; không thực hiện thuê đất nhưng vẫn tự ý sử dụng là hành vi chiếm đất và sử dụng đất không đúng mục đích bị nghiêm cấm, vi phạm Điều 12 Luật Đất đai 2013; sử dụng mỏ kinh doanh cát không đúng mục đích theo chủ trương, Giấy phép được cấp.
Trước những sai phạm trên, Thanh tra Chính phủ yêu cầu UBND tỉnh Gia Lai chỉ đạo khắc phục hậu quả, huỷ bỏ, thu hồi Giấy phép khai thác khoáng sản đã cấp. Trường hợp sai phạm không được khắc phục thì đề nghị UBND tỉnh xử lý nghiêm theo quy định.
Thanh tra Chính phủ cũng xác định, trách nhiệm để xảy ra những tồn tại, thiếu sót trên thuộc về Trưởng phòng Khoáng sản và Tài nguyên nước (thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường); Chủ tịch UBND tỉnh; Phó Chủ tịch UBND tỉnh phụ trách và các tổ chức, cá nhân có liên quan qua các thời kỳ.
