Mới đây, hãng tin Reuters đã có một tường trình đặc biệt về vấn đề này. Loạt bài tập trung về chiến lược phát triển quân đội của nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình.
Theo hãng tin này, nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình đã cải tổ Giải phóng quân Nhân dân (PLA), thu hẹp khoảng cách về sức mạnh với quân đội Mỹ, và trong một số lĩnh vực còn vượt trội. Tương quan lực lượng nay đã khác: Chiến thắng của Mỹ trước Trung Quốc trong một cuộc chiến khu vực không còn là điều hoàn toàn được đảm bảo.
Ai có quân đội, người đó có quyền lực
Năm 1938, giữa lúc Đảng Cộng sản Trung Quốc đang trong giai đoạn cao trào giành quyền kiểm soát đất nước, lãnh đạo Mao Trạch Đông đã viết: “Ai có quân đội, người đó có quyền lực”.
Và có vẻ nhà lãnh đạo Trung Quốc đương thời, ông Tập Cận Bình, đã thuộc nằm lòng câu nói đó.
 |
| Ông Tập có quyền chỉ huy tối cao và trực tiếp đối với PLA |
Ông mặc quân phục, với vai trò tổng tư lệnh, nắm quyền kiểm soát quân đội hai triệu người của Trung Quốc. Các nhà quan sát nói trong thời ông Tập nắm quyền đã diễn ra cuộc “đại tu” PLA lớn nhất kể từ khi thành lập nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa năm 1949.
Một trong những thay đổi lớn nhất trong PLA dưới thời ông Tập là biến hải quân từ một lực lượng chủ yếu hoạt động gần bờ, dựa vào bờ, nay vươn ra đại dương. Ông Tập đã cải tổ, phá vỡ hệ thống quan liêu trong quân đội vốn có từ thời ông Mao.
Các cải cách khác trong hệ thống chỉ huy của PLA giúp ông Tập, với tư cách Chủ tịch Quân ủy trung ương, cơ quan ra quyết định quân sự cao nhất của Trung Quốc, hoàn toàn và trực tiếp kiểm soát quân đội.
Việc lãnh đạo, chỉ đạo hoạt động của các lực lượng hải quân, tên lửa, không quân, lục quân và không gian mạng đã được tách ra khỏi chính quyền - một cấu trúc mà các nhà phân tích quốc phòng Trung Quốc và phương Tây cho rằng được vay mượn từ cơ cấu tổ chức quân sự của Mỹ.
Nhà lãnh đạo Trung Quốc không chỉ cách mạng hóa PLA. Ông Tập đang thực hiện một loạt các động thái đang làm thay đổi cả Trung Quốc và trật tự toàn cầu. Ông đã từ bỏ đường lối của nhà cải cách Đặng Tiểu Bình với phương châm “ẩn mình chờ thời”. Trò chơi chờ đợi đã kết thúc. Các bài phát biểu của nhà lãnh đạo Tập Cận Bình nay thường đề cập khái niệm mà ông gọi là “giấc mơ Trung Quốc”.
 |
| PLA có quân số 2 triệu binh sỹ |
Nỗ lực này bao gồm các bước đi thể hiện sức mạnh mềm: Chương trình Vành đai và Đường đai trị giá hàng tỷ USD để xây dựng một mạng lưới cơ sở hạ tầng và thương mại toàn cầu với Trung Quốc: kế hoạch Made Made in China 2025 với mục tiêu biến Trung Quốc thành một quốc gia sản xuất-công nghệ cao khổng lồ.
Nhưng bước đi táo bạo nhất là việc ông Tập củng cố sức mạnh cứng của Trung Quốc mà cụ thể là cải tổ PLA, lực lượng chiến đấu lớn nhất thế giới. Cốt lõi của tầm nhìn này là một quân đội trung thành, không tham nhũng trong khi theo yêu cầu của ông Tập, phải sẵn sàng chiến đấu và giành chiến thắng.
Chủ tịch Tập cho đến nay đã thanh trừng hơn 100 tướng lĩnh bị buộc tội tham nhũng hoặc không trung thành, theo các phương tiện truyền thông Trung Quốc.
Một minh chứng về uy quyền của ông Tập: mới đây, truyền hình nhà nước phát sóng một bộ phim tài liệu ca ngợi PLA là đội quân hùng mạnh. Một trong những cảnh của loạt phim ra đời năm 2017 có một người đàn ông lớn tuổi trong chiếc áo khoác dân sự màu xanh hải quân tại một tòa án quân sự với tư cách bị cáo. Đó là Quách Bá Hùng, một cựu tướng lĩnh và là sĩ quan cao cấp nhất bị kết án trong cuộc thanh trừng của ông Tập.
 |
| Cựu Phó Chủ tịch Quân ủy Trung ương Quách Bá Hùng tại tòa án quân sự |
Quách đọc lời thú nhận về tội nhận hối lộ. “Quân ủy Trung ương đã xử lý trường hợp của tôi hoàn toàn chính xác”, ông Quách, từng giữ chức Phó Chủ tịch Quân ủy Trung ương, nói. “Tôi phải thú nhận tội lỗi của mình và chịu trách nhiệm về điều đó”. Quách bị kết án chung thân.
Mỹ không còn thống trị châu Á
Sự tiến bộ nhanh chóng và đột phá của sức mạnh cứng của Trung Quốc đã chấm dứt kỷ nguyên quyền lực thống trị của Mỹ ở châu Á. Chỉ trong hơn hai thập kỷ, Trung Quốc đã tạo ra một lực lượng tên lửa công ước cạnh tranh hoặc vượt trội so với những thứ trong kho vũ khí của Mỹ Các nhà máy đóng tàu của Trung Quốc liên tiếp cho xuất xưởng tàu chiến, góp phần tạo nên một trong những lực lượng hải quân lớn nhất thế giới, thống trị khu vực Đông Á. Bắc Kinh nay có thể phóng tên lửa mang đầu đạn hạt nhân từ một hạm đội tàu ngầm tên lửa đạn đạo, mang lại khả năng tấn công mạnh mẽ.
 |
| Tiêm kích Trung Quốc cất cánh từ tàu sân bay Liêu Ninh |
Lần đầu tiên kể từ khi các thương nhân Bồ Đào Nha đến bờ biển Trung Quốc cách đây năm thế kỷ, Trung Quốc có sức mạnh quân sự để thống trị các vùng biển ngoài khơi. Xung đột giữa Trung Quốc và Mỹ tại các vùng biển này sẽ có sức tàn phá ghe gớm và chắc chắn là đẫm máu, đặc biệt là một cuộc đụng độ đối với Đài Loan, theo ý kiến của một số tướng lĩnh đã nghỉ hưu của Mỹ mà Reuters tham vấn. Và mặc dù trải qua nhiều thập kỷ quyền lực vô song kể từ khi kết thúc Chiến tranh lạnh, sẽ không có gì đảm bảo nước Mỹ sẽ thắng thế.
Gary Roughead, đồng chủ trì nhóm đánh giá lưỡng đảng về chiến lược quốc phòng của chính quyền Trump được công bố vào tháng 11/2018, nói: “Chúng tôi thực sự đang ở một thời điểm quan trọng trong lịch sử”.
Roughead không phải là nhà lý luận ghế bành: Một đô đốc đã nghỉ hưu, với tư cách là cựu Chỉ huy tác chiến Hải quân, ông giữ công việc hàng đầu trong Hải quân Mỹ cho đến năm 2011. Báo động của ông phản ánh quan điểm ngày càng tăng trên toàn bộ cơ sở quốc phòng Mỹ.
Trong báo cáo, ông và các đồng sự đã đưa ra một cảnh báo nghiêm trọng. Mỹ phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng an ninh quốc gia, chủ yếu là phát sinh từ sức mạnh quân sự của Trung Quốc và Nga. Ưu thế quân sự của Mỹ không còn được đảm bảo và những tác động đối với lợi ích và an ninh của Mỹ là nghiêm trọng.
