Theo các cuộc kiểm toán về tình hình sử dụng điện của Trung tâm Tiết kiệm năng lượng (TKNL, Sở Công thương TP Hà Nội) cho thấy, các tòa nhà cao ốc và các NM hiện có mức hao hụt trong tiêu thụ điện lớn nhất, với tiềm năng có thể tiết kiệm từ 20 -25% lượng điện tiêu thụ hàng năm. Để giảm bớt những thất thoát về điện cũng như hao hụt trong sử dụng năng lượng nói chung, gần đây một số tòa nhà và DN đã áp dụng các giải pháp TKNL rất hiệu quả.
Năm 2010, hàng chục DN và các tòa nhà lớn đã gửi hồ sơ tham gia cuộc thi Quản lí năng lượng trong công nghiệp và các tòa nhà do Bộ Công thương tổ chức. Qua cuộc thi này, nhiều chủ đầu tư và DN đã có nhiều sáng kiến và công nghệ tiết kiệm hàng chục tỉ đồng tiền điện mỗi năm.
Tiêu biểu có thể kể tới việc ứng dụng hệ thống giám sát tiêu thụ năng lượng BMS (Building Managenent System) tại Khách sạn Sheraton Hà Nội hay tòa nhà HITC. Theo công nghệ này, toàn bộ hoạt động của các thiết bị tiêu thụ điện trong các tòa cao ốc như hệ thống máy điều hòa tổng, hoạt động của các bóng đèn, bình nóng lạnh, tivi... đều được quản lí giám sát bằng phần mềm tin học thông qua các máy tính trung tâm. Khi phát hiện lỗi hoặc các hoạt động vô ích làm thất thoát điện (ví dụ phòng không có người nhưng điều hòa nhiệt độ vẫn mở, bóng điện vẫn sáng, không tắt bình nóng lạnh...), nhân viên vận hành tại máy tính trung tâm sẽ chủ động ngắt hoạt động của các thiết bị này để tiết kiệm điện. Toàn bộ hoạt động điều chỉnh tắt, mở, điều chỉnh điện áp, nhiệt độ, độ sáng... của các thiết bị tiêu thụ điện cũng đều được nhân viên vận hành điều chỉnh bằng các máy tính trung tâm thay vì phải cần tới các nhân viên phục vụ.
Việc quản lí tiêu thụ điện bằng công nghệ BMS tại các tòa nhà đã tiết kiệm được từ 10-15% lượng điện so với khi chưa áp dụng công nghệ này. Ngoài ra, toàn bộ các thiết bị tiêu thụ điện khác tại Khách sạn Sheraton Hà Nội như hệ thống quạt, máy bơm nước cho điều hòa trung tâm, hệ thống mô tơ phục vụ điều hòa công cộng... cũng được lắp bộ biến tần. Các bộ biến tần này sẽ tự động điều chỉnh điện áp ở mức độ tối ưu nhất với mức tiêu thụ điện năng của các thiệt bị điện...
Hiện nay, Sheraton Hà Nội là khách sạn đầu tiên ở Việt Nam không dùng dầu đốt nồi hơi để lấy nước nóng. Thay vì phải dùng một lượng dầu diesel rất lớn như trước đây để đun nồi hơi phục vụ nước nóng cho khách sử dụng, hiện nay khách sạn đã áp dụng hệ thống bơm nhiệt (Heat Pump). Nó được thiết kế theo nguyên tắc hoạt động của máy lạnh nhưng phần nhiệt độ của giàn nóng sẽ ở mức cao hơn so với máy lạnh thông thường. Ngoài việc cung cấp không khí đã được làm mát ở nhiệt độ 23-24oC để cung cấp cho các khu vực cần thiết, phần nhiệt nóng mà Heat Pump thải ra sẽ được truyền vào hệ thống bồn nước lạnh để nước có thể đạt nhiệt độ khoảng 60oC và cung cấp nước nóng cho khách sử dụng. Với giải pháp này, khách sạn đã tiết kiệm được khoảng 270 nghìn lít dầu diesel (dùng để nấu nồi hơi) mỗi năm. Qua kiểm toán việc tiêu thụ điện ở Khách sạn Sheraton Hà Nội cho thấy, việc áp dụng các công nghệ tiết kiệm năng lượng đã làm giảm chi phí năng lượng so với doanh thu từ 14,74% (năm 2005 – chưa áp dụng tiết kiệm năng lượng) xuống còn dưới 4% hiện nay.
Là đơn vị chuyên tư vấn cho các tổ chức, DN áp dụng các công nghệ mới trong tiết kiệm năng lượng, bà Lê Thị Hà, phòng tư vấn các giải pháp TKNL (Trung tâm TKNL Hà Nội) cho biết: Khó khăn lớn nhất trong việc vận động các DN thực hiện các giải pháp kỹ thuật và thay đổi công nghệ nhằm TKNL, đặc biệt là tiết kiệm điện thường rất khó khăn do DN thiếu vốn đầu tư. Trong khi đó, cơ chế hỗ trợ cho các DN đầu tư vào công nghệ TKNL hiện nay mới chỉ dừng lại ở mức 30% tổng số vốn đầu tư cho dự án. Theo bà Hà, Chính phủ cần sớm có chính sách cho các DN có nhu cầu đầu tư cho công nghệ để TKNL với vốn vay ưu đãi. Bởi đây là vấn đề liên quan đến an ninh năng lượng của cả nước hiện nay.
Gần đây, một số tòa nhà lớn mới xây dựng (như tòa nhà VNPT Hà Nội) cũng đã thuê hẳn những đơn vị quản lí hoạt động tiêu thụ năng lượng chuyên nghiệp để tiết kiệm điện và năng lượng. Tại tòa nhà VNPT, sau khi áp dụng hệ thống quản lí tiêu thụ điện, mức tiêu hao điện năng tại các văn phòng có bóng đèn và điều hòa nhiệt độ đã giảm xuống còn khoảng 87kWh/m2 mặt sàn/năm so với mức trung bình tại các văn phòng không áp dụng kiểm soát hiện nay tại Hà Nội là khoảng 110kWh/m2 mặt sàn/năm.
Tại Siêu thị Big C Thăng Long gần đây cũng vừa áp dụng một công nghệ rất thông minh trong việc giảm thiểu tiêu thụ điện trong giờ cao điểm. Theo đó, hệ thống điều hòa nhiệt độ có công suất cực lớn tại đây sẽ được lắp đặt kèm một hệ thống phụ gọi là hệ thống bồn trữ lạnh. Bồn trữ lạnh sẽ làm đông nước đá trong các giờ thấp điểm. Vào giờ cao điểm, hệ thống điều hòa sẽ tải lạnh qua phụ tải ra ngoài bằng cách làm tan cục nước đá ra, duy trì nhiệt độ lạnh cho siêu thị, còn điều hòa nhiệt độ tổng sẽ cho ngừng hoạt động. Cách làm này trước hết sẽ giúp tiết kiệm được tiền điện (giá điện giờ cao điểm cao hơn bình thường), một mặt cũng sẽ giúp giảm tải lượng điện tiêu thụ trong các giờ cao điểm, đặc biệt là vào mùa hè. Được biết, kinh phí để lắp đặt hệ thống bầu trữ lạnh này tại Siêu thị Big C vào khoảng 6,5 tỉ đồng, với tuổi thọ bảo hành khoảng 10 năm, và mỗi năm sẽ tiết kiệm được khoảng 1,4 tỉ đồng tiền điện.
Trong SX công nghiệp, nhiều NM ở Hà Nội cũng đã đầu tư cải tạo công nghệ nhằm tiết kiệm tiêu thụ điện. Điển hình như tại Cty TNHH Phụ tùng xe máy - ôtô Goshi (liên doanh với Nhật Bản) mới đây đã đầu tư đồng bộ hệ thống tiết kiệm điện tổng thể Ener Keeper. Các thiệt bị Ener Keeper được dùng để lắp ở đầu vào của nguồn điện, sau actomat tổng và tiết kiệm cho tất cả các loại thiết bị tiêu thụ điện đằng sau nó. Cty này cho biết đã tiết kiệm được khoảng 1,7 triệu kWh/năm nhờ vào hệ thống trên và vẫn ổn định điện áp cho NM hoạt động bình thường. Cty TNHH Phụ tùng xe máy - ôtô Goshi cũng là đơn vị nổi tiếng có kỷ luật rất nghiêm khắc đối với nhân viên trong Cty có hành vi sử dụng các thiết bị gây lãng phí và thất thoát điện, thậm chí xử phạt rất nặng. Đồng thời, nhân viên nào có phát minh mới trong tiết kiệm điện cũng sẽ được khen thưởng biểu dương xứng đáng.
