Thành quả từ vụ đầu
Theo Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Sơn Tịnh (Quảng Ngãi), hiện nay, việc liên kết sản xuất trình diễn các loại giống lúa mới trên địa bàn có vai trò quan trọng trong phát triển bền vững ngành nông nghiệp. Việc liên kết này, từng bước giúp bà con nông dân tiếp cận được giống lúa mới, có năng suất cao, thích ứng với điều kiện ngoại cảnh và hạn chế sâu bệnh hại.
Những giống lúa đáp ứng được đủ điều kiện nói trên sau thời gian sản xuất trình diễn sẽ đưa vào sản xuất để nâng cao giá trị sản phẩm, tăng thu nhập cho nông dân, tăng hiệu quả kinh tế trên đơn vị diện tích. Từ đó, hạn chế tình trạng nông dân sản xuất các loại giống lúa đã thoái hóa, thường xuyên nhiễm sâu bệnh hại, kém chất lượng, năng suất thấp.
Với mục đích này, vụ đông xuân 2022 - 2023, Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Sơn Tịnh phối hợp với Công ty cổ phần Giống cây trồng miền Nam (SSC), UBND xã Tịnh Sơn, Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp Tịnh Sơn sản xuất trình diễn giống lúa mới VN121. Kết quả mô hình nhằm đánh giá tiềm năng năng suất, chất lượng, mức độ nhiễm sâu bệnh hại và khả năng thích ứng với thổ nhưỡng, điều kiện ngoại cảnh địa phương.
Giống lúa VN121 sinh trưởng, phát triển tốt trên cánh đồng ở xã Tịnh Sơn (huyện Sơn Tịnh, Quảng Ngãi).
Tại tỉnh Quảng Ngãi, Công ty cổ phần Giống cây trồng miền Nam cũng là đơn vị đã được nhiều bà con nông dân biết đến với giống lúa thuần Đài Thơm 8. Đây là giống lúa năng suất cao, chất lượng tốt, hạt gạo đạt tiêu chuẩn xuất khẩu, bán được giá luôn ở mức cao và ổn định trên thị trường. Hơn 5 năm qua, Đài Thơm 8 đã được lãnh đạo ban ngành địa phương và bà con nông dân tỉnh này tin tưởng cơ cấu sản xuất đại trà. Và đặc biệt, Đài thơm 8 là giống lúa chiếm 41% trong cơ cấu gạo xuất khẩu của Việt Nam.
Với danh tiếng đã tạo dựng, Công ty cổ phần Giống cây trồng miền Nam kỳ vọng rằng, giống lúa VN121 lần này tiếp tục sẽ có được chỗ đứng và “ghi điểm” trong lòng bà con nông dân ở Quảng Ngãi nhờ năng suất, chất lượng cũng như khả năng thích nghi tốt. Thực tế cho thấy, kết quả của mô hình đã bắt đầu minh chứng cho điều này. Tại cánh đồng trình diễn mô hình, đến thời điểm này ruộng lúa VN121 đã bắt đầu ngả vàng, chuẩn bị cho thu hoạch. Những bông lúa to, dài, nặng trĩu hạt, hạt chắc tới cậy, báo hiệu một vụ mùa bội thu cho người nông dân.
Vụ đông xuân này, gia đình bà Phan Thị Thu Thảo (trú thôn Đông, xã Tịnh Sơn) tham gia thực hiện trong mô hình với diện tích 900m2. Theo bà Thảo, giống VN121 là giống có khả năng nảy mầm rất cao, mọc đều. Cây lúa lại đẻ nhánh khỏe nên tốn rất ít lượng giống gieo sạ (khoảng 4,5kg/sào 500m2). Bên cạnh đó, đồng lúa cũng trổ rất đồng đều, bông dài, tỷ lệ hạt lép rất ít. So với các giống khác, chi phí phân bón, thuốc BVTV của ruộng VN121 thấp hơn khoảng từ 15 – 20% do giống ít nhiễm sâu bệnh và thích ứng tốt với điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu địa phương.
Cũng trực tiếp sản xuất giống lúa VN121 với diện tích 700m2, bà Nguyễn Thị Thúy Hồng (trú thôn Phước Lộc Đông, xã Tịnh Sơn) nhận xét: “So với các giống lúa bà con thường sử dụng ở đây thì giống VN121 rất dễ canh tác. Ruộng nhà tôi thường xuyên thiếu nước nhưng cây lúa vẫn phát triển tốt, dù chưa thu hoạch nhưng nhìn qua là có thể thấy được năng suất đạt được kỳ vọng.
Trong vụ vừa qua, có thời điểm đồng lúa trổ gặp phải sương muối nên nhiều đám ruộng xung quanh đây bị cháy lá, lem lép hạt nhưng đám ruộng VN121 nhà tôi vẫn không bị ảnh hưởng gì. Bên cạnh đó, giống VN 121 cũng không thấy xuất hiện các loại sâu bệnh hại đáng kể nên chi phí cho thuốc BVTV rất nhẹ”.
Những đặc tính nổi trội của giống VN121 đã được thể hiện khá rõ nét trong mô hình trình diễn.
Giống lúa triển vọng
Sau khi tham quan, tại buổi hội thảo đánh giá tổng kết mô hình, ông Trần Đình Quang, cán bộ kỹ thuật Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Sơn Tịnh thông tin, qua theo dõi thì quá trình sinh trưởng, phát triển của giống trong vụ sản xuất vừa qua gặp không ít khó khăn. Đặc biệt là thời tiết có mưa lớn gây ngập cục bộ vào đầu vụ và ở giai đoạn lúa mũi chông – 3 lá.
Trong giai đoạn đẻ nhánh, làm đòng và trổ một số diện tích bị chuột phát sinh gây hại. Chưa hết, một số hộ nông dân sử dựng thuốc BVTV phòng trừ dịch hại không theo hướng dẫn nên hiệu quả chưa cao. Đối với công tác chăm sóc, người dân tỉa dặm muộn, ảnh hưởng đến tỷ lệ đẻ nhánh. Tất cả những điều này phần nào cũng làm ảnh hưởng đến năng suất chung của mô hình.
“Kết quả đối chứng với ruộng đại trà cho thấy, mô hình trình diễn giống lúa VN121 có chi phí đầu tư thấp hơn nhờ giảm được lượng giống, phân bón, thuốc BVTV nhưng năng suất đạt cao hơn so với giống đối chứng 7,4 tạ/ha. Sau khi trừ tất cả các chi phí, lợi nhuận ở ruộng mô hình cao hơn ruộng đại trà của người dân gần 7 triệu đồng/ha, tương ứng gần 350.000 đồng mỗi sào”, ông Quang thông tin.
Ông Nguyễn Đình Đức, Giám đốc Chi nhánh miền Trung - Công ty cổ phần Giống cây trồng miền Nam cho biết, VN121 là giống lúa thuần do Công ty cổ phần Giống cây trồng miền Nam sản xuất và độc quyền phân phối. Đây là giống có thời gian sinh trưởng vụ đông xuân từ 105 - 110 ngày, vụ hè thu từ 90 - 95 ngày. Đặc tính của VN121 là khả năng đẻ nhánh khoẻ, bộ rễ phát triển mạnh, nhẹ phân, phổ thích nghi rộng, chiều cao cây trung bình thấp.
Bên cạnh đó, cây lúa VN121 có nhiều bông con, số bông hữu hiệu và mật độ bông cao, bông chùm, hạt xếp dày, tỷ lệ hạt chắc trên bông cao, trọng lượng hạt lớn, đây là những yếu tố cấu thành năng suất. Ngoài ra, VN121 cho tỷ lệ xay xát cao, hạt gạo trong, cơm mềm, vị đậm, ăn ngon là yếu quyết định đầu ra của giống.
Bông lúa VN121 to, dài với tỷ lệ hạt lép thấp.
“Giống lúa thuần VN121 là giống thích nghi được trên nhiều chân đất, ngay cả những vùng đất nghèo dinh dưỡng vẫn sinh trưởng khỏe, cho năng suất ổn định. Trong điều kiện sản xuất nắng nóng, nhiều yếu tố bất lợi như vùng Duyên hải miền Trung nói chung và tỉnh Quảng Ngãi nói riêng, giống VN121 vẫn chống chịu tốt.
Công ty chúng tôi sẽ tiếp tục phối hợp với cơ quan ban ngành để trình diễn trên nhiều chân đất, nhiều vụ trong thời gian tới ở tỉnh Quảng Ngãi. Từ đó có đánh giá khách quan cũng như giới thiệu đến bà con nông dân, giúp họ có thêm sự lựa chọn trong cơ cấu sản xuất, đặc biệt đối với phân khúc gạo ăn”, ông Đức nói.
Theo ông Nguyễn Quang Trung, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh Quảng Ngãi, vụ sản xuất đông xuân năm 2022 - 2023, toàn tỉnh Quảng Ngãi gieo sạ khoảng 37.000ha. Đến thời điểm này, cây lúa đang ở giai đoạn từ chín sữa cho đến thu hoạch, năng suất bình quân ước đạt khoảng 62 tạ/ha.
“Hiện nay, Công ty cổ phần Giống cây trồng miền Nam cùng với Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Sơn Tịnh tổ chức trình diễn giống VN121 trên địa bàn xã Tịnh Sơn. Đây là vụ đầu tiên và bước đầu chúng tôi đánh giá năng suất của giống đảm bảo được năng suất bình quân của toàn tỉnh. Để tiếp tục có đánh giá cụ thể, đưa vào cơ cấu giống của Sở NN-PTNT, chúng tôi kiến nghị công ty tiếp tục tổ chức trình diễn thêm 2 – 3 vụ nữa trên vùng đất khác nhau của tỉnh Quảng Ngãi. Trên cơ sở đó, ngành chuyên môn của tỉnh Quảng Ngãi sẽ có kết luận, tính bước tiếp theo, quyết định có đưa vào cơ cấu giống không”, ông Trung nói.
