Hà Nội thí điểm BHNN trên đàn bò sữa và đàn lợn

Bảo hiểm nông nghiệp (BHNN) là một dịch vụ bảo hiểm phi nhân thọ có đối tượng bảo hiểm là các rủi ro phát sinh trong lĩnh vực sản xuất nông nghiệp (SXNN) và đời sống nông thôn bao gồm những rủi ro gắn liền với cây trồng, vật nuôi, vật tư hàng hóa, nguyên vật liệu, nhà xưởng.

Trong giai đoạn 2011- 2103, Thủ tướng Chính phủ đã ra quyết định về thực hiện thí điểm BHNN. Đợt thí điểm BHNN này có sự tham gia của các bộ, ngành và các cấp chính quyền. Trong đề án này, các đối tượng thí điểm BHNN rất đa dạng và được triển khai trong 21 tỉnh, thành phố trên cả nước. Đối tượng bảo hiểm bao gồm: Cây lúa thực hiện tại một số tỉnh như: Nam Định, Thái Bình, Nghệ An, Hà Tĩnh, Bình Thuận, An Giang, Đồng Tháp. Vật nuôi: trâu, bò, lợn, gia cầm thực hiện tại Bắc Ninh, Nghệ An, Đồng Nai, Vĩnh Phúc, Hải Phòng, Thanh Hóa, Bình Định, Bình Dương và Hà Nội; nuôi trồng thủy sản: cá tra, cá ba sa, tôm sú, tôm chân trắng tại Bến Tre, Sóc Trăng, Trà Vinh, Bạc Liêu, Cà Mau.

Các rủi ro được nhận BHNN bao gồm: thiên tai (bão lũ, lụt, hạn hán, rét đậm, rét hại, sương giá và các rủi ro thiên tai khác); dịch bệnh (dịch cúm, dịch tai xanh, bệnh lở mồm long móng, bệnh thủy sản, dịch rầy nâu, vàng lùn, xoắn lá và các loại dịch bệnh khác).

Trong đợt thí điểm này Nhà nước hỗ trợ 100% phí bảo hiểm cho hộ nông dân, cá nhân nghèo SXNN; hỗ trợ 80% phí bảo hiểm cho hộ nông dân, cá nhân cận nghèo SXNN; hỗ trợ 60% phí bảo hiểm cho hộ nông dân, cá nhân không thuộc diện nghèo, cận nghèo SXNN; hỗ trợ 20% phí bảo hiểm cho tổ chức SXNN. Trong đó, ngân sách Trung ương hỗ trợ 100% cho các tỉnh nhận bổ sung cân đối từ ngân sách Trung ương; ngân sách Trung ương hỗ trợ 50% cho các tỉnh, thành phố có tỷ lệ điều tiết về ngân sách Trung ương dưới 50%, ngân sách địa phương đảm bảo 50% còn lại; ngân sách địa phương tự đảm bảo đối với các địa phương còn lại.

Để thực hiện chủ trương trên, Hà Nội đã chọn 2 huyện và mỗi huyện chọn 3 xã để thực hiện thí điểm bảo hiểm, đó là huyện Ba Vì thực hiện bảo hiểm bò sữa (gồm các xã Tản Lĩnh, Vân Hòa, Yên Bài); huyện Chương Mỹ bảo hiểm đàn lợn (gồm các xã Trung Hòa, Tốt Động, Lại Yên). Thành phố đã ban hành Quyết định số 5192/QĐ-UBND ngày 07/11/2011 thành lập Ban chỉ đạo (BCĐ) về BHNN TP Hà Nội do Phó chủ tịch UBND Thành phố làm Trưởng ban, Giám đốc Sở NN - PTNT làm Phó trưởng ban Thường trực và đã có phân công cụ thể nhiệm vụ cho từng thành viên BCĐ.

Để triển khai hiệu quả thí điểm BHNN, BCĐ cũng đã thành lập Tổ chuyên viên giúp việc do PGĐ Sở NN - PTNT làm Tổ trưởng. Thành phấn của Tổ giúp việc bao gồm đại diện các Trung tâm, các phòng, ban chuyên môn trực thuộc Sở NN - PTNT, Chi cục Thú y, Phòng Kinh tế các huyện Chương Mỹ, Ba Vì, đại diện Cty bảo hiểm. Trong số các doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ ở Việt Nam, có 2 doanh nghiệp (Tổng Cty Bảo hiểm Bảo Việt và Groupama) đã triển khai BHNN và 2 doanh nghiệp ở dạng tiềm năng (Cty Bảo hiểm Bảo Minh và Cty Bảo hiểm Ngân hàng Nông nghiệp).

Trong giai đoạn thí điểm này, Cty được chỉ định tiến hành làm BHNN trên địa bàn thành phố là Cty Bảo hiểm Đông Đô thuộc Tổng Cty Bảo Việt. Cty sẽ xây dựng hệ thống đại lý bảo hiểm và tổ chức triển khai thí điểm bảo hiểm cho đàn bò sữa và đàn lợn trên địa bàn huyện Ba Vì, huyện Chương Mỹ. Chủ trì và phối hợp với cơ quan đánh giá rủi ro, giải quyết tổn thất, thực hiện bồi thường thường bảo hiểm theo quy định.

Đến nay BCĐ TP Hà Nội đã tập trung triển khai các hoạt động triển khai đến các huyện và các xã trước mắt làm tốt khâu đào tạo tập huấn cho các ban, ngành thuộc xã và hộ nông dân. Bước đầu có trên 1.100 hộ chăn nuôi bò sữa thuộc 3 xã huyện Ba Vì và gần 6.500 hộ chăn nuôi lợn thuộc 3 xã huyện Chương Mỹ được tập huấn về vai trò ý nghĩa, phương thức, các nghiệp vụ chuyên môn, điều kiện, phajm vi BHNN để người chăn nuôi tham gia. BCĐ cũng hoàn thiện tờ rơi giới thiệu và tuyên truyền BHNN cho các hộ chăn nuôi bò sữa và chăn nuôi lợn tại 2 huyện Ba Vì và Chương Mỹ.

Các hoạt động về hội nghị triển khai thí điểm BHNN đã được đưa tin, phổ biến tới người dân trên địa bàn TP Hà Nội đặc biệt là tại các xã, huyện thí điểm thông qua các phương tiện thông tin đại. Các hoạt động này luôn nhận được sự quan tâm của các cấp chính quyền, các tổ chức đoàn thể và quan trọng là đã tác động được vào nhận thức của người dân về BHNN.

Mặc dù mới triển khai trong thời gian ngắn, nhưng BHNN thí điểm trên địa bàn Hà Nội đã nhận được sự quan tâm của các cấp, các ngành, sự quyết tâm, vào cuộc đồng bộ của tất cả các cấp chính quyền, các đoàn thể và bước đầu là sự quan tâm của các hộ chăn nuôi tại địa bàn các xã thí điểm. Đây là những điều kiện nền tảng rất cần thiết trước khi có thể kỳ vọng vào sự thành công của BHNN.

Tuy nhiên, việc triển khai BHNN vẫn còn tồn tại và gặp nhiều khó khăn. Theo đại diện các doanh nghiệp tham gia bảo hiểm, khó khăn nhất của doanh nghiệp hiện nay là nông dân chưa nhận thức đầy đủ quyền lợi của họ khi tham gia bảo hiểm. Vì vậy trong giai đoạn tới, hoạt động tập huấn, tuyên truyền để người dân nhận thức về BHNN là mục tiêu quan trọng, hàng đầu để thực hiện thành công thí điểm BHNN trên địa bàn TP Hà Nội. Bên cạnh đó việc triển khai BHNN còn mắc phải một số hạn chế khác là: đối tượng, điều kiện và phạm vi bảo hiểm, trước hết bảo hiểm thí điểm đợt này mới thực hiện thí điểm ở 6 xã.

Về điều kiện vật nuôi phải được nuôi theo tiêu chuẩn kỹ thuật, quy trình chăn nuôi theo quy định của Bộ NN - PTNT (hoặc cơ quan chức năng có thẩm quyền ở địa phương). Về số lượng vật nuôi tham gia bảo hiểm phải đạt được những điều kiện như trường hợp chăn nuôi cá lẻ phải bảo hiểm toàn bộ số vật nuôi của hộ và trâu bò, lợn thịt, số lượng vật nuôi trong xã.

Về phạm vi bảo hiểm thì người được bảo hiểm sẽ được bồi thường trong trường hợp vật nuôi bị chết bởi thiên tai (bão lũ, lụt, hạn hán, sương giá, xâm nhập mặn, sóng thần…), dịch bệnh đối với trâu bò (chỉ bệnh lở mồm long móng), đối với lợn (dịch bệnh tai xanh và lở mồm long móng). Với phạm vi như vậy việc triển khai cũng gặp nhiều khó khăn và còn bất cập bởi trong chăn nuôi bò sữa có rất nhiều bệnh xảy ra mà người dân cần được bảo hiểm (như bệnh về sinh sản, viêm vú, bệnh truyền nhiễm…).