Trong mùa mưa, các thành viên của HTX đang chăm chỉ đắp bờ bao ruộng lúa. Ảnh: Hồ Thảo.
Năng suất ấn tượng
Trận mưa cuối tháng 8 cũng là thời điểm chúng tôi có mặt tại HTX Nông nghiệp Bình Hiếu, thị xã Long Mỹ, tỉnh Hậu Giang. Khu vực này là một vùng trũng, nằm trong lòng tỉnh Hậu Giang, hằng năm nông dân làm việc chăm chỉ qua hai mùa trồng lúa. Thường vào tháng 6-7 âm lịch, nước mưa biến những cánh đồng thấp thành một bức tranh trắng tinh.
Trong buổi trò chuyện với chúng tôi, ông Nguyễn Văn Huyện, người đứng đầu HTX Nông nghiệp Bình Hiếu nói: "Chúng tôi không chỉ là hàng xóm mà còn là đồng đội". Sự tương trợ, nỗ lực vượt khó và tinh thần làm việc chung đã gắn kết họ lại với nhau.
Ông Giám đốc HTX tỏ ra phấn khích khi chia sẻ hành trình phát triển của HTX mà ông dẫn dắt. Hành trình này bắt đầu từ năm 2016 với 13 thành viên và tổng diện tích sản xuất khoảng 1.000ha đất. Trải qua 9 năm, số thành viên đã tăng lên 35.
HTX Nông nghiệp Bình Hiếu hiện đang tập trung trồng hai giống lúa chính là OM18 và OM5451. Ông Huyện tiết lộ rằng, trong điều kiện đặc biệt của vùng đất Long Mỹ, những giống lúa này đã phù hợp với đặc điểm thổ nhưỡng, mang lại sự phát triển mạnh mẽ cho cây lúa, đồng thời không gặp tình trạng cây ngã đổ.
Trong vụ vừa qua, các thành viên trong HTX đã trải qua cảm xúc phấn khích khi thấy mùa lúa thành công với năng suất cao. Trung bình, mỗi công (1.000 m2) đất thu hoạch được khoảng 7 tấn lúa/ha và giá bán dao động từ 7.000 - 7.500 đồng/kg. Sau khi khấu trừ chi phí phân bón và các yếu tố khác, nông dân thu được lãi khoảng 3 triệu đồng mỗi công.
Theo các thành viên trong HTX, trước đây cấy lúa theo cách truyền thống đòi hỏi mỗi công ruộng tốn khoảng 12-13kg lúa giống, thậm chí có thể lên đến 20kg. Tuy nhiên, với việc áp dụng máy cấy, mỗi công chỉ cần khoảng 6kg. Hình thức cấy lúa theo hàng còn giúp nông dân kiểm soát cỏ dại, tiết kiệm sử dụng thuốc trừ sâu và phân bón cho cây lúa.
Ông Nguyễn Văn Cự (thành viên HTX) ngụ khu vực Bình Hiếu, phường Vĩnh Tường, chia sẻ, ở giai đoạn ban đầu, ông Cự đã có những nghi ngờ và e ngại khi chưa tham gia vào HTX. Tuy nhiên, sau khi chứng kiến thành quả thực tế từ các thành viên khác, ông đã quyết định tham gia vụ trồng lúa gần đây.
Điều làm ông Cự phấn khởi là HTX đã bán được lúa giá cao hơn thị trường khoảng 1.000 đồng/kg. Thành công này đến từ việc liên kết với Công ty Lương thực Miền Nam và Viện Lúa ĐBSCL, những đối tác cung cấp giống lúa và đảm bảo đầu ra cho nông dân. Với sự ổn định này, ông Cự không còn phải lo lắng về việc bị áp đặt giá như trước đây.
Trước đó, ông Trần Văn Minh, có 50 năm kinh nghiệm trồng lúa, đã ký hợp với HTX mức giá 7.000 đồng/kg lúa. Thời điểm này giá lúa đã tăng lên 8.000 đồng/kg. Mặc dù chênh lệch 1.000 đồng/kg, ông Minh cam kết tuân thủ hợp đồng và cho rằng việc thực hiện cam kết là nền tảng quan trọng để duy trì danh tiếng và uy tín.
Ông Minh cam kết tuân thủ hợp đồng bán lúa với HTX mặc dù giá chênh lệch 1.000 đồng/kg. Ảnh: Hồ Thảo.
Theo ông Huyện, trong vụ trồng gần đây, mặc dù giá lúa giống từ Công ty Lương thực Miền Nam đã tăng đáng kể (18.000 đồng/kg), nhưng điều bà con cần lúc này là có đủ giống để thực hiện kế hoạch mở rộng diện tích trồng.
“Mục tiêu của chúng tôi là gieo sạ lúa đầu tháng 10 với lượng giống lên đến 15 tấn, với diện tích gấp đôi so với năm trước (200ha so với 100ha)”, ông Nguyễn Văn Huyện, Giám đốc HTX Bình Hiếu thông tin.
Bên cạnh đó, thách thức lớn hiện nay là biến đổi khí hậu, với thời tiết không ổn định, thường xuyên thay đổi giữa nắng và mưa, thậm chí cực đoan. Điều này đòi hỏi bà con phải đầu tư nhiều vào việc bơm nước lên đồng ruộng, đồng thời phải đối mặt với nguy cơ ngập úng do mưa lớn. HTX thường tổ chức cuộc họp để trao đổi kỹ thuật về gieo sạ theo mùa và tuân thủ lịch trình xuống giống.
Sắp tới, HTX quyết định gieo sạ lúa hữu cơ trên diện tích rộng hơn 70ha, sử dụng phân bón sinh học. Trung tâm Khuyến nông tỉnh rất ủng hộ và hỗ trợ 50% giá trị lúa giống. Đồng thời, các thành viên HTX còn được cung cấp hỗ trợ về thuốc trừ sâu và phân bón.
Việc chuyển sang phương pháp trồng lúa hữu cơ không chỉ giảm công sức lao động mà còn giảm thiểu sử dụng hóa chất độc hại, góp phần bảo vệ môi trường. Ngoài ra, lúa hữu cơ còn mang lại giá trị thương mại cao hơn so với lúa truyền thống. Sau hai năm thực hiện phương pháp này, ông Huyện đã tiết kiệm được 20% chi phí so với việc sử dụng phân bón hóa học. Trước thực trạng tăng giá phân bón như hiện nay, ông Huyện đề xuất các cơ quan có liên quan xem xét và đưa ra các biện pháp kiểm soát giá vật tư đầu vào, nhằm đảm bảo sự ổn định trong sản xuất nông nghiệp.
Có thể nói, HTX nông nghiệp Bình Hiếu là một điển hình thành công về liên kết sản xuất nông nghiệp tại địa phương. Hiện HTX đã mở rộng với gần 50 thành viên mới, cung cấp lúa giống khoảng 300 tấn hằng năm.
Hình mẫu về sự tương tác hài hòa
Giám đốc HTX Nông nghiệp Bình Hiếu Nguyễn Văn Huyện chia sẻ, cứ nửa tháng, HTX tổ chức cuộc họp để thảo luận về những chính sách quan trọng. Hiện tại, HTX đã mở rộng hoạt động bằng cách đầu tư thêm máy cấy. Họ cũng đã đồng thuận mua thêm máy gặt đập liên hợp và máy bay không người lái, nhằm phục vụ cho các thành viên. Mục tiêu chính của HTX là phát triển mô hình sản xuất an toàn lan tỏa đến cộng đồng.
Hơn nữa, HTX đặt ra kế hoạch mở rộng và gia tăng số lượng thành viên, nhưng với tiêu chí chọn lựa dựa trên nguyên tắc xây dựng chung, tránh tình trạng tham gia chỉ để tìm lợi ích cá nhân. Bên cạnh trồng lúa, HTX định hướng mở rộng thêm các mô hình chăn nuôi và trồng cây ăn trái để thu hút các thành viên.
Kế hoạch cho vụ trồng sắp tới của HTX Nông nghiệp Bình Hiếu là mở rộng diện tích lên gấp đôi, từ 100ha của vụ trước lên 200ha. Ảnh: Hồ Thảo.
Từ giữa tháng 7, các quốc gia hàng đầu về xuất khẩu gạo, bao gồm Ấn Độ, UAE và Nga, đã thực hiện cấm xuất khẩu gạo loại Non-Basmati. Sự gia tăng mua dự trữ lương thực trong bối cảnh lo ngại về biến đổi khí hậu dẫn đến tình trạng mất cân bằng cung - cầu và giá xuất khẩu gạo tăng mạnh.
Thực tế tại các địa phương ĐBSCL ghi nhận mức tăng giá gạo từ 800 - 1.000 đồng/kg so với niên vụ trước. Điều này đang mở ra cơ hội lớn nhằm nâng cao thu nhập của nông dân trong quá trình canh tác vụ lúa đông xuân 2023.
Tình hình canh tác lúa vụ đông xuân 2023 trên địa bàn tỉnh Hậu Giang cho thấy diện tích gieo trồng đạt hơn 22.300ha, chiếm hơn 91% diện tích quy hoạch toàn bộ (24.500ha), với ưu thế của giống lúa OM18 và OM5451 đang được áp dụng.
Theo ông Võ Xuân Tân, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Hậu Giang, tỉnh đang nỗ lực thực hiện chương trình hỗ trợ cho HTX và các tập thể nông nghiệp. Sáng kiến này bao gồm việc hỗ trợ lựa chọn giống lúa, cung cấp phân bón hữu cơ và hóa chất nông nghiệp, thúc đẩy canh tác hữu cơ. Đồng thời, việc trợ cấp 50% giá trị lúa giống cũng đã được mở rộng để bà con dành nguồn lực mua sắm máy móc và thiết bị khoa học kỹ thuật tiên tiến.
HTX Nông nghiệp Bình Hiếu là sự tương tác hài hòa giữa con người và môi trường. Từ sự cống hiến sức lao động đến việc áp dụng công nghệ tiên tiến. Họ cùng nhau tạo nên mô hình phát triển bền vững trong lĩnh vực nông nghiệp.
