Theo báo cáo của Sở NN-PTNT Hòa Bình, vụ xuân 2014 thời tiết rét đậm, rét hại, không có nắng sau tiết lập xuân, hàng ngàn ha lúa bị thiệt hại, bà con phải gieo lại hoặc tốn công dặm tỉa. Hiện trà lúa xuân muộn đã bén rễ hồi xanh và bắt đầu đẻ nhánh. Là một tỉnh trung du miền núi, nước tưới đối với Hòa Bình luôn là vấn đề nhức nhối...
Sở NN-PTNT đã xây dựng và trình UBND tỉnh đề án “Tái cấu trúc ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững” cùng với kế hoạch chuyển đổi cơ cấu cây trồng dựa trên các lợi thế của tỉnh. Theo đó, sẽ chuyển đổi linh hoạt hơn 11.000 ha đất quy hoạch trồng lúa kém hiệu quả sang trồng màu và cây trồng khác nhưng vẫn đảm bảo giữ chỉ tiêu phân khai đất lúa của Quốc hội đối với Hòa Bình.
Hòa Bình bước đầu đã hình thành vùng SX hàng hóa giá trị cao như 1.500 ha cam tại huyện Cao Phong, thu nhập bình quân 500 triệu đ/ha/năm, vùng mía tím 5.500 ha thu nhập 180 - 200 triệu đ/ha/năm, vùng tỏi tím 100 ha đạt 300 triệu đ/ha/năm, trong tổng số 3.000 ha chè đã có 500 ha chè Shan tuyết.
Đối với vùng đất lúa khó tưới ở các huyện Yên Thủy, Kim Bôi, Lạc Thủy, Tân Lạc... tỉnh đang tuyên truyền chuyển đổi mạnh sang trồng ngô lai năng suất cao, chống chịu tốt như VS36, C919, NK66, NK67, DK9955. Diện tích chuyển đổi trồng ngô của Hòa Bình vụ xuân này là 19.000 ha, vụ mùa tới (ngô thu đông) 15.000 - 16.000 ha.
Tỉnh cũng đã quy hoạch và xây dựng đề án vùng SX rau an toàn áp dụng GAP cơ bản. Huyện Yên Thủy đã đầu tư hỗ trợ 400 triệu đồng cho vùng trồng bí xanh theo mô hình SX an toàn và khép kín từ SX đến tiêu thụ.
Sở NN-PTNT Hòa Bình đề nghị trung ương hỗ trợ xây dựng mô hình sử dụng nước tưới tiết kiệm cho cây trồng cạn, hỗ trợ bình tuyển, xây dựng vườn cây đầu dòng để chọn và nhân giống cam Cao Phong, bưởi đỏ, bưởi da xanh Yên Thủy...
Sau khi tham quan vùng SX bí xanh, lắng nghe ý kiến của lãnh đạo Sở NN-PTNT Hòa Bình, UBND huyện Yên Thủy, Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt Trần Xuân Định phát biểu: "Chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất lúa là vấn đề bức thiết không chỉ ở Hòa Bình. Trong bối cảnh giá lúa gạo xuống thấp, cạnh tranh khốc liệt, biến đổi khí hậu ngày một cực đoan, trồng lúa ở vùng khó tưới sẽ làm tăng nhiều chi phí, nhất là chi phí về thủy lợi.
Vì thế việc cấp bách là chuyển đổi đất lúa. Hòa Bình cần đánh giá và quy hoạch cụ thể, tìm một vài loại cây trồng lợi thế, dồn điển đổi thửa để đầu tư trọng điểm và có sự vào cuộc của DN, gắn SX với chế biến, tiêu thụ mới nâng cao được giá trị của chuỗi SX.
Để nông dân mặn mà bám ruộng, bám đồng thì SX phải có hiệu quả, không sức hấp dẫn nào mạnh hơn số tiền mà họ được bỏ túi sau mỗi mùa vụ...".
