Các HTX này đều là HTX nông nghiệp, cho thấy vai trò của HTX trong Chương trình OCOP nói riêng và trong phát triển KT-XH nói chung là rất quan trọng.
Ngày 26/5/2014, Bộ KH-ĐT đã ban hành Thông tư số 03/2014/TT-BKHĐT hướng dẫn đăng ký HTX và chế độ báo cáo tình hình hoạt động của HTX. Như vậy, cùng với Luật HTX ngày 20/11/2012; Nghị định 193/2013/NĐ-CP ngày 21/11/2013 quy định chi tiết một số điều của Luật HTX, khung pháp lý cho HTX ra đời và hoạt động theo Luật HTX 2012 đã đầy đủ và rất thông thoáng.
Luật HTX 2012 đã đưa ra rất nhiều điểm mới và thông thoáng về HTX. Bên cạnh yếu tố là tổ chức đối nhân (bình đẳng và dân chủ trong quản lý), HTX được coi như DN trong phát triển kinh tế, tự chủ, tự chịu trách nhiệm. Các thành viên tham gia và hoạt động của HTX không giới hạn về địa bàn cũng như lĩnh vực hoạt động. Thành viên HTX là cá nhân, hộ gia đình và cả pháp nhân. Luật còn cho phép các DN là các sáng lập viên thành lập nên HTX.
Mối quan hệ với Nhà nước, nhất là chính quyền cơ sở được phân định rõ ràng hơn theo hướng không còn phụ thuộc chỉ đạo về nhân sự, về tổ chức SX kinh doanh (Luật HTX trước đây yêu cầu UBND cấp huyện thẩm định về phương án SXKD..).
Các HTX, Liên hiệp HTX hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp ngoài được hưởng các chính sách chung còn được hưởng các chính sách ưu đãi, hỗ trợ riêng về đầu tư kết cấu hạ tầng, về đất đai (được giao đất, cho thuê đất), về tín dụng, về giống, vốn khi gặp khó khăn do thiên tai dịch bệnh và chế biến sản phẩm.
Với khung pháp lý đầy đủ và thông thoáng nêu trên, Chương trình OCOP tập trung vào khuyến khích phát triển sản phẩm, dịch vụ OCOP thông qua tổ chức HTX còn có ý nghĩa về mặt thực tiễn.
Hiện nay, UBND tỉnh Quảng Ninh đã thông qua 17 vùng SX hàng hóa nông nghiệp tập trung cấp tỉnh, cấp huyện đã hoàn thành 100% quy hoạch NTM, trong đó có quy hoạch SX của từng xã. Một số HTX đăng ký tham gia Chương trình OCOP đã lập xong quy hoạch chi tiết vùng (cấp xã, vùng SX tập trung) như HTX Dịch vụ Nông nghiệp chất lượng cao Hoa Phong, HTX Dược liệu xanh Đông Triều, HTX Nông trang Quảng La - Hoành Bồ, HTX Song Lan - Móng Cái,..
Theo kế hoạch, HĐND tỉnh sẽ thông qua đề xuất của UBND tỉnh về chính sách hỗ trợ phát triển vùng SX tại kỳ họp tháng 7/2014. Đây sẽ là chính sách động lực quan trọng cho SX hàng hóa tiến đến SX sản phẩm OCOP đáp ứng về số lượng và chất lượng. Thực hiện tốt nội dung này, các địa phương sẽ giảm được công sức kêu gọi, ưu đãi DN đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn.
Ngoài ra, HTX tại các địa bàn nông thôn sẽ thu hút và giải quyết được lực lượng lao động tại chỗ thông qua việc tổ chức SX sản phẩm, dịch vụ OCOP. HTX còn trở thành chủ nhân công nghệ, sở hữu nhãn hiệu hàng hóa và tổ chức SX sản phẩm OCOP theo chuỗi giá trị.
Việc thực hiện thành lập và hỗ trợ HTX phát triển hết sức có ý nghĩa trong Chương trình OCOP nói riêng và phát triển KT-XH nói chung của Quảng Ninh, nhất là phát triển kinh tế vùng nông thôn. Với các bước đi theo chu trình đã đề ra, phát triển sản phẩm từ ý tưởng, đến hỗ trợ thành lập HTX và lập kế hoạch SX kinh doanh cho các HTX, Chương trình OCOP đã từng bước xây dựng, hình thành nên các HTX, các dự án và đang thực hiện SX sản phẩm đưa Chương trình OCOP phát triển thành nội dung trọng tâm trong xây dựng NTM ở địa phương này.
