Hướng đến ngư trường bền vững (Bài 4): Khuyến khích xây dựng đội tàu hiện đại

Khuyến khích đóng tàu hiện đại

Theo Chi cục Thủy sản tỉnh BR-VT, đến nay toàn tỉnh có hơn 5.823 tàu, thuyền đánh bắt, thu mua hải sản trên biển. Trong đó, hơn 3.100 chiếc có công suất từ 90 CV trở lên, đủ điều kiện khai thác xa bờ.

Từ năm 2017 tỉnh BR-VT bắt đầu thực hiện quy định tạm dừng đóng mới tàu cá vỏ gỗ trên địa bàn và khuyến khích ngư dân đóng mới tàu cá bằng vỏ thép hoặc composite vì mục tiêu phát triển đội tàu khai thác xa bờ theo hướng hiện đại hóa. 

Bà Nguyễn Thị Dung, ấp An Hòa, xã Lộc An, huyện Đất Đỏ là một trong những ngư dân tiên phong đầu tư nâng cấp tàu cá cho biết: Năm 2017, gia đình bà được vay hơn 4 tỷ đồng để đầu tư máy móc, trang thiết bị, nâng cấp tàu theo Nghị định 67/2014/NĐ-CP để nâng công suất tàu từ 300CV lên 600CV.

“Sau khi đầu tư, nâng cấp 2 tàu cá, tôi thấy rất yên tâm bám biển. Mỗi chuyến ra khơi trung bình khoảng vài tháng mới quay về, thu hoạch được trên 3 tấn cá/chuyến, trừ hết các chi phí cũng còn thu về khoảng 100 triệu đồng/tháng”.

Theo bà Dung, các loại tàu lớn có diện tích khoang trữ cá lớn, nhờ vậy năng suất mỗi lần ra khơi đánh bắt cũng tăng lên mà bảo quản tốt giúp cá sau đánh bắt về bờ chất lượng cao.

Việc hiện đại hóa đội tàu đánh bắt xa bờ cũng là nhu cầu và mong ước từ lâu của các ngư dân tỉnh BR-VT.

Chủ tàu BV96688TS (xã Bình Châu, huyện Xuyên Mộc) Nguyễn Thành Trung, một trong số ngư dân đầu tiên của tỉnh BR-VT sở hữu tàu vỏ sắt tâm sự: “Tàu vỏ gỗ vốn đã gắn bó với ngư dân chúng tôi qua nhiều thế hệ. Tuy nhiên, tàu vỏ gỗ có hầm đá nhỏ, khả năng giữ nhiệt không cao, vì thế chất lượng hải sản chuyển về bờ thường không đạt yêu cầu nên từ khi chuyển sang tàu sắt thấy hiệu quả rõ rệt”.

Tuy nhiên, ngư dân Nguyễn Văn Tài, phường 5, TP.Vũng Tàu (chủ 10 đội tàu vỏ gỗ) lại cho rằng, không phải ngư dân nào cũng có nguồn vốn lớn từ vài tỷ đến vài chục tỷ đồng để chuyển đổi đóng tàu mới.

Theo kinh nghiệm của ông Tài, tàu vỏ gỗ có thể hoạt động trên biển liên tục 12 tháng mới cần lên ụ để duy tu, bảo dưỡng. Trong khi đó, tàu vỏ sắt chỉ khoảng sáu tháng là phải bảo dưỡng một lần, cho nên đòi hỏi chủ tàu cần phải có nguồn vốn lớn.

Trong bối cảnh các quy định về an toàn đánh bắt hải sản ngày càng ngặt nghèo, thì việc trang bị tàu đánh bắt hiện đại là nhu cầu đòi hỏi rất bức thiết. Theo quy định, đối với các tàu cá dài hơn 24 m chưa gắn thiết bị hành trình, cơ quan chức năng sẽ kiên quyết không cho ra khơi.

Việc đầu tư đóng mới, nâng cấp tàu thuyền và trang bị các phương tiện đánh bắt hiện đại giúp ngư dân chủ động trong hoạt động khai thác hải sản, mang lại hiệu quả cao. Một số tàu đã sử dụng các thiết bị hỗ trợ khai thác tiên tiến như hệ thống định vị vệ tinh GPS, máy dò cá, thiết bị chụp, bộ đàm, đèn chiếu sáng…

Năm 2017, tỉnh BR-VT cũng đã có chỉ thị tạm ngừng đóng tàu vỏ gỗ; đồng thời phê duyệt quy hoạch đầu tư nâng cấp đóng mới tàu cá đủ tiêu chuẩn đánh bắt xa bờ; đồng thời phát triển khai thác và dịch vụ hậu cần thủy sản đến năm 2020, trong đó chủ động giảm lượng tàu cá vỏ gỗ.

Chính sách tốt giúp ngư dân bám biển 

Theo Sở NN-PTNT tỉnh BR-VT, trong những năm qua, nghề cá trên địa bàn tỉnh luôn giữ vững nhịp độ tăng trưởng khá, đóng vai trò quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

Cơ sở vật chất kỹ thuật và hạ tầng, dịch vụ nghề cá trên địa bàn tỉnh cũng ngày càng phát triển và đang từng bước được hoàn thiện. Cảng cá, chợ cá, khu trú đậu tàu thuyền, cơ sở hạ tầng vùng nuôi trồng thủy sản, hệ thống trung tâm sản xuất giống, kiểm dịch thú y thủy sản, quan trắc môi trường được đầu tư xây dựng và hoạt động mang lại hiệu quả. 

Ngư dân Huỳnh Hoành Nhung, Tổ trưởng Tổ đánh bắt hải sản Quyết Thắng, thị trấn Phước Hải (huyện Đất Đỏ) tâm sự: “Vùng biển, đảo Hoàng Sa, Trường Sa, DK1 là ngư trường truyền thống của ngư dân trong tổ đội chúng tôi. Việc được hỗ trợ tiền dầu, bảo hiểm đã giúp ngư dân càng thêm vững lòng mỗi khi vươn khơi bám  biển và càng hăng say bám ngư trường”.

Theo ông Nhung, các chính sách khuyến khích của Nhà nước đã giúp ngư dân mạnh dạn đầu tư đóng mới, cải hoán tàu cá, nâng cao năng lực đánh bắt xa bờ. Ngư dân cũng chủ động hơn trong việc tham gia mua bảo hiểm để giảm thiểu thiệt hại do rủi ro, tai nạn trong quá trình sản xuất trên biển.

Đặc biệt, việc hỗ trợ ngư dân mua sắm thiết bị thông tin liên lạc, giúp công tác tìm kiếm, cứu nạn mỗi khi xảy ra sự cố kịp thời, hiệu quả hơn.

Ngoài ra, thời gian qua, nhiều mô hình đánh bắt theo tổ đội, tàu đoàn khác trên địa bàn tỉnh BR-VT cũng đã được hình thành, góp phần giảm chi phí sản xuất, giảm thiểu những hình thức đánh bắt gây suy kiệt, hủy hoại nguồn lợi thủy sản. 

Trao đổi với NNVN, ông Trần Văn Cường, Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh BR-VT cho biết: “Việc hiện đại hóa đội tàu đánh bắt, hoàn thiện hạ tầng các cảng cá, tăng cường các biện pháp phòng, chống đánh bắt thủy hải sản bất hợp pháp... để BR-VT thực hiện đúng các quy định mới của Luật Thủy sản.

Do đó, thời gian tới tỉnh tăng cường hơn nữa công tác quản lý nhà nước về hoạt động đánh bắt, khai thác và chế biến thủy, hải sản, hướng tới phát triển nghề cá bền vững”.

Theo ông Cường, BR-VT nằm trong ngư trường được thiên nhiên ưu đãi, thời tiết ôn hòa, ít khi xảy ra gió bão mạnh nên rất thuận lợi cho hoạt động khai thác gần bờ và xa bờ, nhất là khai thác gần bờ có thời gian hoạt động hàng năm từ 200-250 ngày; đối với tàu thuyền lớn đánh bắt xa bờ có thể hoạt động từ 300-310 ngày. 

“Mới đây, tại buổi làm việc với UBND tỉnh BV-VT, Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Phùng Ðức Tiến đã khẳng định: Việc hiện đại hóa đội tàu đánh bắt, hoàn thiện hạ tầng các cảng cá, tăng cường các biện pháp phòng, chống đánh bắt thủy hải sản bất hợp pháp không chỉ hướng tới xóa “thẻ vàng”, mà quan trọng hơn là để ngành đánh bắt hải sản thực hiện đúng các quy định mới của Luật Thủy sản.

Bà Rịa - Vũng Tàu cần tăng cường hơn nữa công tác quản lý nhà nước về hoạt động đánh bắt, khai thác và chế biến thủy, hải sản, hướng tới phát triển nghề cá bền vững”.