Ngoài ra, còn có kỳ vọng sự thay đổi về chất, trong đó có sự tham gia của các nhà văn trẻ trong BCH Hội Nhà văn (HNV) Việt Nam.
Sáng 9/7, Đại hội lần thứ IX, Hội Nhà văn (HNV) Việt Nam đã khai mạc tại Hà Nội. Chủ tịch đoàn gồm các nhà văn, nhà thơ: Hữu Thỉnh, Nguyễn Quang Thiều, Khuất Quang Thụy, Phan Trọng Thưởng, Nguyễn Trí Huân, Nguyễn Thị Thu Huệ. Thư kí đoàn: Đàm Chu Văn, Niêk Thanh Mai và Nguyễn Bình Phương.
Thay mặt BCH HNV Việt Nam khóa VIII, nhà thơ Hữu Thỉnh, Chủ tịch Hội, đọc báo cáo tổng kết nhiệm kỳ trước, phương hướng nhiệm vụ phát triển văn học nhiệm kỳ IX (2015 - 2020).
Báo cáo chính trị nêu nhiều thành tích hoạt động của HNV Việt Nam khóa VIII nhiệm kỳ (2010-2015). Sau khi nhà thơ Nguyễn Quang Thiều đọc Dự thảo Điều lệ sửa đổi, nhiều ý kiến đóng góp sôi nổi thảo luận về báo cáo và thông qua Điều lệ HNV Việt Nam.
Mở đầu, nhà văn Tô Nhuận Vỹ đề nghị, người vào Hội không phải qua 2 người giới thiệu như Điều lệ trước đây. Chỉ cần có tác phẩm hay và thực hiện điều lệ Hội là đủ điều kiện xét kết nạp và Hội.
Tiếp đó, nhà thơ Bùi Hoàng Tám nêu ý kiến về tờ báo Văn nghệ - cơ quan ngôn luận của HNV Việt Nam - vừa cũ kỹ vừa lạc hậu.
“Hãy làm cho tờ báo của Hội là tiếng nói của nhà văn, trí thức đi cùng nhân dân”, nhà thơ Bùi Hoàng Tám nhấn mạnh.
“Điều lệ sửa đổi buộc hội viên không tham gia tổ chức chưa cấp phép là quá cẩn tắc. Nhà văn ở nước ngoài ai có thể kiểm chứng họ tham gia tổ chức nào do Việt Nam cấp phép?”, nhà thơ Thúy Quỳnh nêu câu hỏi. “Ta làm khó cho nhau là không nên”.
Nhà văn Nguyễn Khắc Phê cho rằng Báo cáo chính trị rất mờ nhạt về tình hình biển Đông và quốc tế. Trước sự lăm le xấm chiếm của Trung Quốc, nhà văn cần sát cánh cùng nhân dân. Đó vừa là trách nhiệm của công dân vừa là trách nhiệm của người cầm bút như Hồ Chủ tịch đã căn dặn: “Nhà thơ cũng phải biết xung phong”.
Điều mà rất nhiều nhà văn đang mong mỏi là cần trẻ hóa đội ngũ hội viên, đồng thời thay đổi cách kết nạp hội viên của HNV Việt Nam tại kỳ Đại hội này.
Nhà văn Lê Minh Khuê cho rằng, Hội nên giữ trong BCH một phần những nhà văn thế hệ đi trước để họ truyền kinh nghiệm cho các thế hệ sau, còn lại nên để thêm nhiều nhà văn trẻ tham gia. Tuổi trẻ có sự nhiệt tình, năng động sẽ có sự thúc đẩy sáng tạo của Hội nhiều hơn.
“Tôi luôn quan niệm, mỗi nhà văn đều có sự hoạt động độc lập mà không lệ thuộc vào Hội. Họ tư duy sáng tạo ra tác phẩm của mình, họ tìm hướng đi, bồi đắp cho vốn sống, sự trải nghiệm hoàn toàn độc lập”.
Chia sẻ với báo chí, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, Phó Chủ tịch Hội Nhà văn, cho biết, trong Đại hội lần này, ngoài đề tài nổi bật là viết về chủ quyền lãnh thổ của đất nước thì mảng đề tài văn học về nông thôn cũng sẽ được Hội khuyến khích, động viên các nhà văn sáng tác nhiều hơn nữa.
“Thực ra, những vấn đề của nông thôn cũng đã thường xuyên được Hội khuyến khích chứ không chỉ thông qua một đại hội hay những hội thảo cụ thể. Bởi nền văn hóa Việt Nam có cái gốc là văn hóa làng.
Nếu chúng ta không gìn giữ và làm lan tỏa nó như một sự sống của văn hóa dân tộc thì chúng ta sẽ thất bại trong mọi lĩnh vực khác. Bản thân mỗi nhà văn đã tự ý thức vấn đề này và HNV chỉ là người động viên và tạo ra những điều kiện tốt nhất có thể cho nhà văn thực hiện sứ mệnh của mình”, ông Nguyễn Quang Thiều nhấn mạnh.
