Thực hiện chỉ đạo của Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Cao Đức Phát về việc tìm giải pháp giảm thiểu 50% thời gian kiểm tra chất lượng TĂCN xuất, nhập khẩu, cuối tuần qua, Cục Chăn nuôi đã tổ chức đối thoại với các DN cả nước. Tại buổi đối thoại, nhiều DN trong lĩnh vực TĂCN cho rằng, một số quy định liên quan tới thủ tục kiểm tra nguyên liệu TĂCN nhập khẩu vẫn còn gây khó khăn cho DN, cần tiếp tục nghiên cứu sửa đổi.
Thông tư 50/2014/TT-BNNPTNT về quản lý TĂCN (Thông tư 50) mới có hiệu lực hơn 3 tháng. Theo đánh giá của Cục Chăn nuôi đây là một thông tư rất văn minh, đặc biệt về cơ chế miễn, giảm kiểm tra đối với TĂCN nhập khẩu. Cụ thể, nếu DN nhập khẩu 3 lô hàng liên tiếp từ một nhà cung cấp đều đạt chất lượng thì sẽ được áp dụng chế độ giảm kiểm tra (chỉ kiểm tra cảm quan); nếu 5 lô liên tiếp không phát hiện vi phạm về chất lượng sẽ được miễn kiểm tra trong vòng 6 tháng.
Theo Cục Chăn nuôi, qua 3 tháng thực hiện Thông tư 50, đã có 27 DN với 60 sản phẩm nguyên liệu TĂCN được chuyển sang chế độ kiểm tra giảm và miễn kiểm tra có thời hạn 6 tháng. Đây được xem tín hiệu tốt nhằm giảm tần suất kiểm tra đối với các lô hàng nguyên liệu TĂCN nhập khẩu. Tuy nhiên, nhiều ý kiến vẫn băn khoăn cho rằng, cơ chế thực hiện miễn giảm quá nặng tính “xin – cho”.
Bà Trần Thu Thủy, PGĐ Cty Cổ phần Dinh dưỡng Việt Nam phản ánh, không phải DN nào cũng dễ dàng tiếp cận chính sách miễn giảm. Thực tế Cty bà Thủy có khi có tới 4-5 lô hàng, cùng một chủng loại sản phẩm, cùng một nhà phân phối nhưng khi về Việt Nam (VN) lô nào cũng đều bị áp dụng kiểm tra đầy đủ 4 chỉ tiêu chất lượng, mặc dù trước đó không dính vi phạm nào. Vị này cho rằng, chính sách miễn giảm kiểm tra là để khuyến khích các DN làm tốt, vì vậy cơ quan quản lí cần phải chủ động áp dụng miễn giảm cho DN, thay vì lại phải bắt DN đi xin được miễn giảm như hiện nay.
“DN làm tốt, đạt tiêu chí được miễn, giảm kiểm tra rồi, nhưng để được miễn giảm, lại phải làm một cái đơn xin, rồi phải phô-tô hồ sơ mấy lô hàng trước đó gửi Cục Chăn nuôi, sau đó ngồi chờ thêm 5-7 ngày nữa xem Cục có quyết định đồng ý cho hưởng chế độ miễn, giảm hay không. Tại sao làm tốt lại còn phải đi xin được công nhận là làm tốt nghĩa là thế nào?” – bà Thủy thắc mắc.
Cùng ý kiến như bà Thủy, bà Lê Thị Cẩm Hồng, đại diện Cty Thành Nhơn (TP.HCM) nêu quan điểm: Trước đây, việc thực hiện thủ tục hải quan từng rất tốn kém và mất thời gian, tuy nhiên từ khi thực hiện hải quan điện tử, hồ sơ XNK của các DN đã được cơ quan hải quan quản lí điện tử và phân luồng theo các nhóm luồng xanh (miễn kiểm tra), luồng vàng (kiểm tra hồ sơ) và luồng đỏ (phải kiểm hóa).
Nên chăng, việc quản lí nguyên liệu TĂCN nhập khẩu nên thực hiện tương tự như đối với hải quan. Theo đó đối với DN qua một thời gian nhất định liên tục không phát hiện vi phạm chất lượng thì tiến hành phân luồng, tự động cho phép miễn, giảm kiểm tra hoặc chỉ áp dụng hậu kiểm.
“Ví dụ như Cty chúng tôi NK nguyên liệu TĂCN hơn 20 năm nay chưa gặp vấn đề gì thì nên cho phép được áp dụng luồng xanh, DN được phép tự chịu trách nhiệm về chất lượng và chỉ áp dụng chế độ hậu kiểm” – bà Hồng kiến nghị. Ông Lê Bá Lịch, Chủ tịch Hiệp hội TĂCN cho rằng, việc đặt ra cơ chế DN này phải đạt 3 lô hàng, DN kia đạt 5 lô hàng liên tiếp không vi phạm, rồi phải làm đơn xin được miễn giảm kiểm tra có thể phát sinh cơ chế xin cho, gây thêm phiền nhiễu cho DN.
Ông Mai Văn Sủng, PGĐ Trung tâm Kỹ thuật đo lường chất lượng 3 (TP.HCM), đơn vị được Cục Chăn nuôi chỉ định là đơn vị kiểm định chất lượng TĂCN nhập khẩu nêu quan điểm: Nên chăng, cần có cơ chế cho phép các đơn vị kiểm định được phép trực tiếp xem xét miễn, giảm kiểm tra luôn cho DN, chứ không nhất thiết phải thông qua Cục Chăn nuôi nữa đồng ý cho miễn, giảm kiểm tra nữa. Bởi đơn vị kiểm định đã nắm rất rõ từng DN, từng mặt hàng đã đủ điều kiện được miễn, giảm kiểm tra hay chưa. Theo đó, cơ quan thanh tra có thể kiểm tra bất kỳ lô hàng nào sau thông quan, nếu phát hiện lô hàng vi phạm nhưng vẫn được đơn vị kiểm định cho phép thông quan thì đơn vị kiểm định đó phải chịu trách nhiệm.
“Cục Chăn nuôi hiện quản lí các đơn vị kiểm định, có quyền kiểm tra giám sát và tuýt còi đơn vị nào kiểm định có vấn đề. Vì vậy, một số thủ tục kiểm tra không nhất thiết đều phải thông qua Cục nữa, mà nên giao dần cho các đơn vị kiểm định để giảm áp lực cho Cục, giúp DN đỡ mất thời gian chi phí” – ông Sủng nêu ý kiến.
| Tại buổi đối thoại, đại diện Cty Ajinomoto Việt Nam nêu ý kiến: Ajinomoto là đơn vị cung cấp nhiều sản phẩm nguyên liệu TĂCN tại thị trường Việt Nam ngay từ những ngày đầu ngành SX TĂCN mở ra đến nay và chưa gặp bất kỳ vấn đề gì về chất lượng. Tất cả các lô hàng của Cty này trước khi XK sang Việt Nam cũng đều đã được các cơ quan kiểm định chất lượng có uy tín tại Nhật cấp giấy chứng nhận. Vậy có nhất thiết lô hàng nào khi về Việt Nam cũng lại phải lấy mẫu kiểm tra nữa hay không? Về vấn đề này, ông Mai Văn Sủng, PGĐ Trung tâm Kỹ thuật đo lường chất lượng 3 cũng cho rằng: Đối với các lô hàng xuất xứ từ các thị trường uy tín, đã được các tổ chức kiểm định có tầm cỡ quốc tế chứng nhận thì cơ quan kiểm soát phía Việt Nam nên cho phép công nhận để DN đỡ phải kiểm tra lại. “Chúng ta nên từng bước tiếp cận với kiểm soát chất lượng thông qua tiếp cận song phương, đa phương nhiều hơn nữa. Bởi xu hướng thương mại quốc tế hiện nay cho phép công nhận kết quả phân tích của các tổ chức kiểm định uy tín quốc tế theo hướng chỉ thử nghiệm một nơi, công nhận nhiều nơi. Điều này cũng rất phù hợp khi nhiều chỉ tiêu chất lượng chúng ta chưa có năng lực phân tích” – ông Sủng hiến kế. |
