Kỳ diệu những đàn lợn sống sót qua dịch tả lợn Châu Phi

Có dãy chuồng bị DTLCP càn quét, chết như ngả rạ, nhưng dãy chuồng ngay sát cạnh lại bình an vô sự.

Vì lí do phòng dịch, chúng tôi không được trực tiếp vào thăm trại, mà đành phải gặp chị Nguyễn Thị May, chủ trang trại lợn ở xã Đại Đồng (Văn Lâm, Hưng Yên) ở nhà chị tại thôn Đồng Xá, cách trại lợn của gia đình gần 500m.

Hơn 600 lợn con của trại lợn chị May vẫn sống sót, phát triển bình thường (Ảnh do nhân vật cung cấp).

Người làng bảo chị tên May, nên may mắn, bởi trong khi các hộ nuôi lợn trong xã gần như đã bị xóa sổ hoàn toàn vì DTLCP, thì trại lợn nhà chị hiện vẫn còn trên 600 con lợn thịt vượt qua được dịch, lợn khỏe mạnh bình thường.

DTLCP bắt đầu nổ ra ở xã Đại Đồng từ khoảng cuối tháng 3/2019, và lan nhanh như một cơn lốc. Cho đến giữa tháng 4/2019, gần như những hộ nuôi lợn nhỏ chiếm đại đa số trong xã, dưới 30 - 40 con/hộ đã chết sạch. Những hộ chăn nuôi quy mô lớn, áp dụng nghiêm ngặt việc phòng dịch thì mới trụ lại cuối cùng. Thế nhưng đến ngày 18/4/2019 thì trại lợn nhà chị cũng không trụ nổi, chính thức “vỡ đê”.

Trại lợn của chị gồm 200 lợn nái, được bố trí gồm 3 dãy chuồng sát nhau, chỉ cách nhau một bức tường, gồm một dãy lợn chửa, dãy lợn mẹ và dãy lợn con cai sữa. Tại thời điểm xảy ra dịch, trại có gần 1.000 con lợn con.

Ban đầu, lác đác một số con ở dãy chuồng lợn chửa bị dịch tấn công đầu tiên, sau đó thì lan dần sang dãy chuồng lợn mẹ. Chỉ trong vòng chưa đầy nửa tháng, toàn bộ hơn 200 lợn nái (gồm lợn chửa và lợn mẹ) đều đã chết vì dịch. Khoảng gần 300 lợn con (chủ yếu là lợn đang theo mẹ) cũng chết theo.

Tuy nhiên, điều kỳ lạ là trong đó, đã có một số lợn con vẫn sống sót, đặc biệt gần như toàn bộ lợn con ở dãy chuồng lợn cai sữa, chỉ cách dãy chuồng kia một bức tường vẫn khỏe mạnh bình thường.

Chị May kể lại: Trại lợn của chị vốn là trại lợn giống, không nuôi lợn thịt. Khi toàn bộ đàn lợn nái 200 con bị chết sạch, lượng cám lợn nái còn thừa, chẳng thể bán nên chị đã gom sẵn lại, lên kế hoạch mua ít vịt về thả, tận dụng số thức ăn thừa, vớt được đồng nào hay đồng đó. Hơn 600 lợn con còn sống sót, chị chỉ nghĩ chúng còn sống thì được ngày nào hay ngày đó, còn sống con nào thì còn phải chăm sóc, còn phải nuôi con ấy, chứ chẳng hi vọng gì.

Thế nhưng không thể ngờ, đã hơn 3 tháng kể từ khi xảy ra DTLCP, hơn 600 con lợn con sống sót ngày nào vẫn phát triển bình thường, hiện trọng lượng bình quân đã 60 - 80 kg/con, sắp có thể xuất chuồng. Sau khi 2 dãy chuồng lợn nái bị chết, chị đã tiến hành xử lí, san bớt lợn con sang nuôi, mà vẫn không hề bị dịch tái phát tấn công.

Lý giải bí quyết vì sao để giữ được đàn lợn con sống sót kì diệu qua đợt DTLCP như vậy, chị Nguyễn Thị May cười xòa rằng, “có bệnh thì vái tứ phương”, nên đến giờ bản thân chị cũng không thể biết yếu tố nào đã giúp chúng vẫn sống sót.

Tuy nhiên, có một điều khác biệt, đó là hiện nay, trại lợn của chị May cũng chính là trại lợn duy nhất ở xã Đại Đồng được cấp chứng nhận tiêu chuẩn chăn nuôi lợn theo tiêu chuẩn VietGAHP từ năm 2018. Chị May tiết lộ, việc cấp chứng nhận VietGAHP được một Cty cung cấp TĂCN cho trại của chị hỗ trợ kinh phí.

Tuy nhiên thực tế, kể từ khi đầu tư xây trang trại, chị cũng đã thuê hẳn kỹ sư có kinh nghiệm về chăn nuôi phụ trách tư vấn kỹ thuật, vì vậy toàn bộ các khâu từ xây dựng trang trại, quy trình chăn nuôi, phòng bệnh... theo hướng an toàn sinh học. Vì vậy khi tổ chức chứng nhận VietGAHP xuống kiểm tra đánh giá, thì đã căn bản đạt các yêu cầu.

Chị cho biết, kể từ khi trang trại xảy ra dịch và lợn nái bị chết, việc áp dụng các biện pháp phòng dịch vẫn được duy trì chặt chẽ, thậm chí tăng cường hơn.

Theo đó, trang trại phải “nội bất xuất, ngoại bất nhập”, công nhân phải ở liền tù tì trong trại.

Việc phun khử trùng được duy trì đều đặn hàng ngày, với phạm vi cách xa xung quanh trại 40 - 50m.

Các loại thuốc khử trùng phải được luân chuyển xen kẽ 3 - 4 loại khác nhau, để hạn chế khả năng vi khuẩn, virus “nhờn” với thuốc.

Xe chở cám vào trại phải trải qua 2 lần phun kỹ khử trùng, một lần từ đầu làng, một lần trước khi vào trại, và lội qua bể sát trùng (kể cả lái xe). Nước uống cho lợn được xử lí bằng Clo để sát trùng.

Định kỳ hàng tuần, phải phun thuốc trừ muỗi và côn trùng cho trại. Mặc dù là chuồng kín, tuy nhiên việc kiểm soát và diệt chuột cũng được siết chặt, để ngăn ngừa chuột xâm nhập vào trại qua các cống thải...

Bên cạnh đó, khâu tiêm phòng vacxin như tả cổ điển, LMLM, tai xanh... vẫn được tuân thủ đều đặn, cách một tháng cho lợn ăn kháng sinh phòng bệnh trộn trong thức ăn một lần.

Đồng thời, lợn được bổ sung thêm các thuốc điện giải, vitamin C... để tăng cường thêm sức đề kháng.

Một điểm khác biệt, đó là số lợn của chị May còn được thử nghiệm sử dụng chế phẩm na-nô bạc. Chế phẩm này được trộn vào thức ăn, nước uống và dùng phun khử trùng cho trang trại định kỳ 1 lần/tuần.

“Để phòng bệnh, thịt lợn mua ngoài chợ về, tôi phải chế biến, nấu kỹ ở nhà, sau đó mới đưa vào trang trại cho công nhân ăn, chứ tuyệt đối không đưa thịt lợn sống vào chế biến trong trang trại...”, chị May kể.

Cũng theo chị May, dù may mắn giữ được 600 lợn thịt không bị chết, tuy nhiên hiện gia đình vẫn còn nợ ngân hàng rất lớn. Trong khi đó, số lợn nái tiêu hủy hơn 60 tấn của gia đình đến nay vẫn chưa nhận được tiền hỗ trợ, ngân hàng thì không cho vay thêm vốn nên việc đầu tư để duy trì đàn lợn đang hết sức khó khăn.