Cũng như nhiều làng nghề truyền thống Huế chuyên sản xuất, cung ứng các mặt hàng cho thị trường Tết, những ngày cận kề Tết Quý Mão 2023, người dân Kim Long (thành phố Huế, tỉnh Thừa Thiên – Huế) lại đang hối hả vào vụ mùa lớn và sôi động nhất năm. Gần 200 năm nay, làng nghề chuyên làm mứt gừng nằm bên dòng sông Hương thơ mộng này vẫn đỏ lửa như vậy vào những ngày giáp Tết.
Nhắc đến mứt gừng xứ Huế, hiện nhiều làng nghề vẫn còn lưu giữ các công thức chế biến mứt truyền thống như làng Kim Long, Xuân Hòa, Dạ Lê... Nhưng nổi tiếng hơn cả là làng nghề mứt gừng Kim Long, nằm bên dòng sông Hương thơ mộng.
Về Kim Long những ngày này, mùi thơm của mứt gừng đã phảng phất khắp lối xóm. Mứt gừng được sản xuất nơi đây là loại mứt khô giòn và ráo rất đặc trưng của địa phương.
Sở dĩ mứt gừng xứ Huế được người tiêu dùng gần xa tin chọn là do mứt không cần chất tạo màu, tạo mùi hay chất bảo quản lại có vị ngon cay nồng, ngọt thanh. Các hộ dân làm mứt gừng Huế tại Kim Long cho biết, loại gừng được sử dụng chế biến phải là gừng thu hoạch vào cuối năm, không quá xơ già cũng không quá non để có vị cay nồng đến độ.
Để có những lát mứt mang đậm hương vị đặc trưng, củ gừng phải được trồng ở vùng đất đồi Tuần pha sỏi phía Tây Bắc thành phố Huế. Người dân cho biết, gừng trồng ở vùng này tuy củ không to nhưng lại tươi non đủ độ, có vị cay đậm đà và thơm hơn hẳn những nơi khác.
Điều khác biệt hơn nữa làm nên thương hiệu mứt gừng Kim Long chính nguyên liệu và quy trình chế biến. Theo đó, toàn bộ quá trình sản xuất và chế biến mứt gừng ở làng nghề Kim Long đều bằng phương pháp chế biến hoàn toàn thủ công và sử dụng nhiên liệu củi theo truyền thống.
Gừng sau khi được gọt sạch, thái mỏng đều tay, gừng được ngâm cùng chanh và quất để miếng gừng sạch, vàng đẹp. Sau đó, gừng tiếp tục được luộc vừa chín tới.
Tiếp đó, từng miếng gừng được trộn đều với đường trắng đem nấu chậm, liu riu dưới lửa củi nhỏ để nước đường chảy vàng óng thấm dần vị ngọt vào miếng gừng cay. Sau một thời gian vừa đủ, mứt được đổ ra khay, để ráo khô một cách tự nhiên, trở nên giòn rụm và được đóng gói cẩn thận trước khi đưa đi tiêu thụ khắp các vùng miền.
Những năm gần đây, thị trường tiêu thụ của mứt gừng Kim Long không chỉ bó hẹp tại tỉnh Thừa Thiên- Huế mà sản phẩm còn bán rất chạy tại Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng và các tỉnh lân cận. vào những ngày cận Tết Nguyên đán Quý Mão, mứt gừng Kim Long được bán với giá từ 50.000 – 70.000 đồng/kg và rất được người tiêu dùng tin chọn.
