Loạn giống cây ăn quả bán dạo ở Bình Định

Bưởi da xanh đang phát triển mạnh tại Bình Định.

Gần đây, nông dân Bình Định rất “hít” cây bưởi da xanh, do đó loại cây ăn quả (CĂQ) này bán khá chạy. Ngoài diện tích CĂQ trồng chuyên canh, cây giống mua từ những địa chỉ tin cậy thì những diện tích trồng tự phát, hầu hết cây giống mua từ những điểm bán giống cây trồng (GCT) nhỏ lẻ, không được kiểm soát chất lượng.
 

“Tăng tốc” phát triển bưởi da xanh

Theo Viện Khoa học kỹ thuật nông nghiệp (KHKTNN) Duyên hải Nam Trung bộ, bưởi da xanh là loại CĂQ rất có triển vọng ở miền Trung. Chẳng thế, đối với 1 tỉnh không xếp CĂQ vào chiến lược phát triển cây trồng chủ lực như Bình Định mà hiện cũng đang phát triển mạnh bưởi da xanh thành những vùng chuyên canh.

Huyện Hoài Ân có khoảng 200 ha bưởi da xanh được trồng trong vườn nhà của khoảng 500 nông hộ. Thời gian gần đây bưởi da xanh “hút hàng”, thương lái đến tận vườn thu mua với giá từ 25.000đ – 30.000đ/kg. Theo ông Nguyễn Hữu Khúc, Phó Chủ tịch UBND huyện, phong trào trồng bưởi da xanh bùng phát từ năm 2015, tập trung tại các xã Ân Thạnh, Ân Tường Tây, Ân Tín, Ân Nghĩa, Bok Tới, thị trấn Tăng Bạt Hổ.

Để phát triển bền vững, UBND huyện đã chỉ đạo Phòng NN-PTNT xây dựng đề án phát triển thương hiệu bưởi da xanh Hoài Ân. Ông Nguyễn Văn Hòa, Phòng NN-PTNT huyện Hoài Ân, cho biết năm 2016 huyện triển khai trồng mới 15 ha bưởi da xanh, kế hoạch cuối năm 2017 sẽ trồng thêm 24,07 ha nữa, tại thị trấn Tăng Bạt Hổ, xã Ân Hảo Tây và 3 xã vùng cao.

Còn ở huyện Hoài Nhơn, theo bà Trương Thị Thúy Ức, Phó phòng NN-PTNT huyện, huyện này đang có khoảng 10 ha bưởi da xanh trồng rải rác trong các hộ dân, trong đó có 2 ha đã được 7-8 năm đang cho thu hoạch, số còn lại mới trồng. Theo quy hoạch, sẽ trồng thêm 40-50 ha tập trung tại các xã Hoài Hảo, Hoài Sơn, Hoài Đức, Hoài Thanh Tây, Hoài Tân, thị trấn Bồng Sơn…
 

Giống CĂQ bán dạo tràn lan

Qua tìm hiểu, được biết những diện tích bưởi da xanh thuộc các mô hình, dự án thì cây giống mua từ Viện Cây ăn quả Miền Nam, là địa chỉ đáng tin cậy. Quan ngại là bưởi da xanh người dân trồng tự phát, hầu hết cây giống mua trôi bán nổi, mà chính người mua cũng không thể biết xuất xứ cây giống.

Xe biển số Quảng Ngãi chở giống cây ăn quả bán dạo tại Bình Định

Theo bà Nguyễn Thị Thúy Ức, đối với những diện tích trồng bưởi da xanh được Nhà nước hỗ trợ vốn thuộc chương trình xây dựng NTM hoặc mô hình khuyến nông thì được ngành chức năng trực tiếp liên hệ với Viện Cây ăn quả Miền Nam. Còn những hộ trồng nhỏ lẻ trong vườn vớ được giống ở đâu, mua ở đó. “Những hộ trồng nhỏ lẻ 20-50 cây thì họ không thể bỏ thời gian vào tận Viện Cây ăn quả Miền Nam mua cây giống, đành mua giống ở những điểm bán giống cây trồng nhỏ lẻ, ai biết chất lượng như thế nào”, bà Ức bộc bạch.

Theo TS Hồ Huy Cường, Viện trưởng Viện KHKTNN Duyên hải Nam Trung bộ, ít có cơ sở tư nhân đủ điều kiện SX giống CĂQ, vì đòi hỏi hội đủ những điều kiện cần có. “Nếu tư nhân muốn SX giống CĂQ, ngoài phải đăng ký, còn phải có diện tích đất rộng để làm vườn nhân chồi, sau đó phải có cây giống bố mẹ đầu dòng. Muốn kiểm soát nguồn gốc xuất xứ giống CĂQ sẽ thông qua vườn nhân chồi, kiểm tra chồi ghép, mắt ghép”, TS Cường cho biết.

Có thể nói, thị trường giống CĂQ đang “nhiễu loạn”! Trên các tuyến đường nông thôn xuất hiện những chiếc xe tải chở giống CĂQ đi bán rong. Chiếc xe gắn biển quảng cáo bên hông với hình ảnh cây bưởi da xanh, mít, xoài, dừa… trĩu quả chạy chầm chậm, chiếc loa được gắn trên xe liên tục phát lời rao bán CĂQ đã ghi âm sẵn. Ai có nhu cầu mua, ngoắc tay 1 cái là xe lập tức dừng lại, vậy là cuộc mua bán diễn ra.

Xe máy chở giống nho bán dạo khắp TP Quy Nhơn