Chuyên gia tư vấn tiêu chuẩn LocalGAP tại MEKONG CONNECT 2020. Ảnh: BSA.
Mới đây, Hội Doanh nghiệp Hàng Việt Nam Chất lượng cao đã thảo luận xong bản thoả thuận (sẽ ký kết hợp tác với Trường Cán bộ Quản lý Nông nghiệp và PTNT II tại Mekong Connect 2021) về việc Hội tài trợ cho chương trình đào tạo, tư vấn giúp nông dân, các hợp tác xã, doanh nghiệp chế biến nông sản…xây dựng và áp dụng tiêu chuẩn quốc tế để gia tăng cơ hội xuất khẩu.
Theo TS Nguyễn Trung Đông, Hiệu trưởng Trường Cán bộ Quản lý Nông nghiệp và PTNT II, đa số nông dân và các hợp tác xã cũng như nhiều doanh nghiệp nông nghiệp tiếp cận và áp dụng tiêu chuẩn phù hợp yêu cầu để xuất khẩu còn rất ít và rất chậm.
Hiện nay, hoạt động xuất khẩu rơi vào tình trạng rất khó khăn và ùn ứ nhiều ở cửa khẩu phía Bắc. Nhiều doanh nghiệp lúng túng và âu lo khi từ 1/1/2022, Trung Quốc sẽ siết chặt điều kiện nhập khẩu nông sản với nhiều biện pháp quản lý an toàn thực phẩm.
Theo thông báo GB 2763-2021 về việc thay đổi mức dư lượng, Trung Quốc quy định 10.092 mức giới hạn dư lượng tối đa với 564 loại thuốc bảo vệ thực phẩm, trong danh mục 376 thực phẩm; đồng thời, thiết lập 1.742 giới hạn dư lượng cho 87 loại thuốc bảo vệ thực vật chưa được đăng ký sử dụng tại Trung Quốc.
Theo TS Nguyễn Trung Đông, việc áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế về an toàn thực phẩm phù hợp từng thị trường rất có ý nghĩa. Các tiêu chuẩn như HACCP, GlobalGAP, Organic hay các tiêu chuẩn quốc tế ISO là nền tảng vừa nâng cao nhận thức của người sản xuất về yêu cầu tuân thủ qui trình và các qui định an toàn thực phẩm phù hợp, vừa bảo đảm lợi ích nhà phân phối (mua hàng) và người tiêu dùng cuối cùng.
Thị trường Trung Quốc có đặc điểm là chỉ chấp nhận những tiêu chuẩn do họ đặt ra hay có liên kết. Và GlobalGAP là một trong những tiêu chuẩn quốc tế hiếm hoi được họ thừa nhận. Hội đã cùng GlobalGAP xây dựng một tiêu chuẩn “bước đệm” của GlobalGAP với thời gian và chi phí đạt chứng nhận giảm đi nhiều, và quan trọng là cũng được thừa nhận tại thị trường Trung Quốc.
Hiện nay, dự án “Hàng Việt Nam Chất lượng cao - Chuẩn hội nhập” do Hội lập ra để hỗ trợ doanh nghiệp và hợp tác xã xây dựng tiêu chuẩn đang đẩy mạnh việc giúp hợp tác xã đạt được chứng nhận để sử dụng cho các thị trường xuất khẩu.
Khi áp dụng tiêu chuẩn vào sản xuất, nông dân cảm nhận mình vất vả hơn, gò bó hơn so với cách sản xuất tự phát như trước, nhưng chắc chắc với tiêu chuẩn đưa ra, nông dân sẽ dễ bán hàng hóa với giá cao hơn, thuận lợi hơn khi cung ứng cho xuất khẩu.
Ngày nay, áp dụng tiêu chuẩn được xem như giấy thông hành vào thị trường. Đó là bằng chứng cho quyết tâm tham gia chuỗi giá trị toàn cầu.
Trong nước, nhiều nông dân, hợp tác xã… áp dụng nghiêm túc tiêu chuẩn VietGAP đang giúp duy trì hệ thống canh tác bền vững, sẽ mở ra hướng liên kết với các hệ thống phân phối trong nước. Các hợp tác xã đã đạt VietGAP cần lấy chứng nhận LocalGAP để đặt những bước đầu tiên, vững chắc ra thị trường thế giới.
Theo các doanh nghiệp, việc cắt giảm và tăng cường kiểm soát sử dụng vật tư hóa chất nông nghiệp cũng là cách tăng độ tin cậy từ người tiêu thụ.
Nhà trường, nhà tư vấn liên kết hỗ trợ đào tạo, cầm tay chỉ việc để nhà nông, doanh nghiệp áp dụng tiêu chuẩn, đáp ứng yêu cầu của khách hàng và thực tế nội lực của mình. Việc hợp tác xã lựa chọn LocalGAP chính là lựa chọn tiêu chuẩn phù hợp trong bối cảnh hiện nay. Từ đó, tiếp tục lộ trình chuẩn hóa dần dần, tiếp tục nâng cao lên theo những chuẩn mực khác về bảo vệ môi trường, trách nhiệm xã hội, tiêu chuẩn xanh, sinh thái, chăn nuôi có đạo đức… để tăng thêm cơ hội cho nông sản Việt tiếp cận các nhà mua hàng quốc tế.
Việc đào tạo, huấn luyện nông dân, hợp tác xã… phải thật kiên trì và thực hiện tái đào tạo cộng với hệ thống thông tin tuyên truyền thường xuyên để các tác nhân tham gia chuỗi cung ứng hiểu việc áp dụng tiêu chuẩn, đảm bảo chất lượng, an toàn thực phẩm… là tất yếu khi tham gia thị trường.
Nâng cao giá trị cho nông sản do mình làm ra, không chỉ mang lại hiệu quả kinh doanh mà còn là đạo đức của người sản xuất. Chỉ vì lạm dụng hóa chất, không tuân thủ quy chuẩn nào cả mà không ít hàng hóa chúng ta bị ùn ứ, thậm chí bị trả về - không chỉ thiệt hại kinh tế mà còn làm thiệt hại uy tín cho quốc gia.
Xuất khẩu bột rau sấy lạnh sang thị trường khó tính
Thực hiện xây dựng tiêu chuẩn trong sản xuất, đến tháng 8/2021, nhà máy sản xuất bột rau sấy lạnh Thiên Nhiên Việt đã đạt được chứng nhận HACCP Codex 2020. Để tăng uy tín cho doanh nghiệp, khi xã hội giãn cách, Thiên Nhiên Việt đã tích cực xây dựng và đạt Bộ tiêu chí “Hàng Việt Nam Chất lượng cao - Chuẩn hội nhập” ngay trong năm 2021.
Hiện nay, doanh nghiệp không chỉ xây dựng nhiều kênh bán lẻ online, phân phối vào siêu thị mà còn xuất khẩu bột rau má, bột tía tô, bột diếp cá, bột chùm ngây... sang Hà Lan, để từ đó lan tỏa ra EU. Ngọc Hương, nhà sáng lập, Phó Giám đốc Thiên Nhiên Việt cho biết, thị trường EU đòi hỏi thực hiện tiêu chuẩn khắt khe, nguồn gốc minh bạch, rõ ràng, thể hiện rõ năng lực sản xuất, chất lượng ổn định; khi đạt các yêu cầu chuẩn mực quốc tế, Thiên Nhiên Việt đã có đủ tự tin bước vào thị trường Hoa Kỳ, Hàn Quốc và Ấn Độ.
“Khi doanh nghiệp đã vững vàng với tiêu chuẩn, chúng tôi cải tiến liên tục hệ thống quản lý, ngày càng nâng cao chất lượng sản phẩm, Thiên Nhiên Việt tự tin hội nhập với thế giới”, Ngọc Hương cho biết thêm.
