Vỏn vẹn trong không gian 20m2, anh Lê Hồng Lâm ở phường Hòa Thuận, TP Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp đã xây dựng căn phòng “ru ngủ” trên cạn cho ốc.
Căn phòng được lắp đặt máy điều tiết nhiệt độ giữ ở mức từ 35 – 37 độ C, do anh Lâm tự sáng chế. Từ đó, tạo ra môi trường khắc nghiệt như ngoài tự nhiên để ốc rơi vào trạng thái ngủ. Đây là mô hình sản xuất ốc gác bếp theo hướng công nghiệp mang lại thu nhập trên 1 tỷ/năm cho gia đình anh Lâm và đang thu hút người tiêu dùng tại tỉnh Đồng Tháp.
Anh Lê Hồng Lâm sắp xếp từng con ốc vào những đống rơm khô đã được bố trí sẵn trong phòng, bắt đầu quá trình sản xuất ốc gác bếp. Ảnh: Văn Vũ.
Theo anh Lâm, vào mùa khô, ốc có tập tính chui rúc dưới sình lầy ngủ 6 tháng, như trạng thái ngủ đông. Mùa mưa đến, nước dâng lên khiến đất mềm ra, ốc lại chui lên để sinh sản, kiếm ăn và thúc đẩy quá trình tăng trọng lượng cơ thể, tích trữ dinh dưỡng bù lại những tháng ngủ. Nắm được tập tính này, anh Lâm lên ý tưởng vỗ béo ốc, tạo ra sản phẩm ốc gác bếp theo mô hình công nghiệp đầy mới mẻ.
“Năm 2017, tôi tình cờ lên An Giang và mua một túi ốc lác ven đường. Sau khi về nhà, quên buộc túi lại, ốc bò khắp nhà, trốn trong góc bếp. Sau này, trong lúc dọn dẹp thì phát hiện những con ốc còn sống sau thời gian suốt 1 năm trời và bò ra giữa nhà. Vỏ ốc đổi màu trắng và mập mạp hơn. Tôi đem luộc ăn thử, thấy vị rất ngon, béo, sạch. Từ đó, nảy sinh ý tưởng làm ốc gác bếp”, anh Lâm chia sẻ câu chuyện thú vị về quá trình hình thành ý tưởng phát triển mô hình.
Hiện nay, mô hình sản xuất ốc gác bếp truyền thông hay theo quy mô công nghiệp, điều kiện tiên quyết là kiểm soát được độ ẩm, nhiệt độ và côn trùng gây hại cho ốc.
Với cách làm truyền thống, một số hộ nuôi sẽ tận dụng khói bếp để xua đuổi côn trùng, giúp ốc sống lâu.
Nắm được tập tính, mùa khô, ốc chui rúc dưới sình lầy ngủ 6 tháng, anh Lâm lên ý tưởng vỗ béo ốc, tạo ra sản phẩm ốc gác bếp. Ảnh: Kim Anh.
Tuy nhiên, với cách làm công nghiệp hiện đại hơn, các cơ sở sản xuất sẽ tạo ra một điều kiện môi trường tương tự để đảm bảo ốc vẫn sống, mập, không bị hôi khói, để đưa vào kinh doanh thương mại.
Anh Lâm bộc bạch, thời điểm khởi đầu, bản thân gặp rất nhiều khó khăn để “ru” ốc ngủ. Mặt khác, anh phải thực hiện nhiều thử nghiệm khác nhau để tạo môi trường giả như: vùi ốc dưới sình để ốc ngủ hay vùi vào tro trấu. Thế nhưng, tất cả phương án đều thất bại, bởi không đạt được yêu cầu là ốc sạch, nếu sản xuất số lượng lớn sẽ không khả thi.
Quá trình thử nghiệm tiếp tục kéo dài đến năm 2021, anh Lâm mới tìm ra phương pháp tối ưu nhất, bằng việc xây phòng kín, dưới lót rơm, lắp ráp máy điều tiết nhiệt độ.
Tuy nhiên, sản phẩm ốc gác bếp phụ thuộc lớn vào chất lượng nguyên liệu đầu vào. Trường hợp ốc hư vỏ, dập mình, bị côn trùng ký sinh… đều có thể khiến ốc chết trong thời gian ngủ, tỷ lệ hao hụt dao động từ 30 – 40%.
Để giảm hao hụt, trước khi đưa vào sản xuất, anh Lâm rửa sạch ốc, chọn con khoẻ mạnh, ngâm nước khoảng 10 giờ để ốc nhả chất bẩn. Ảnh: Văn Vũ.
Trong vòng 1 tuần, anh lọc ra số ốc chết, tránh lây lan sang con khoẻ mạnh. Khi mang ốc ra khỏi phòng, sẽ được chuyển sang phòng chờ thêm 3 tháng để ốc ổn định, chuyển hóa năng lượng tích trữ, nuôi thân, vỏ.
Sản phẩm ốc đảm bảo đạt chất lượng khi thịt trắng, vỏ mỏng, béo tròn. Trước khi chế biến món ăn, ốc gác bếp được ngâm qua sữa tươi, nước cốt dừa, trứng hoặc tuỳ khẩu vị mỗi người. Do thiếu nước nhiều tháng, lúc này ốc lập tức hút nhiều nước vào cơ thể nên thịt ốc hòa quyện cùng hỗn hợp sẽ thơm và ngon hơn.
Ốc gác bếp được đóng thành phẩm trong những chiếc giỏ tre thân thiện với môi trường và tạo sự bắt mắt cho khách hàng.
Hiện mỗi tháng cơ sở của anh Lâm xuất bán khoảng 2 tấn ốc gác bếp cho khách hàng khắp cả nước và hướng tới mở rộng xuất khẩu. Ảnh: Kim Anh.
Hiện mỗi tháng anh Lâm xuất bán khoảng 2 tấn, với giá ốc gác bếp 250.000 đồng/kg, sau khi trừ các khoản chi phí đầu tư, mang lại cho anh lợi nhuận khoảng 1 tỷ đồng/năm.
Với mong muốn đưa ốc gác bếp vươn ra thị trường quốc tế, hiện anh Lâm đang nghiên cứu phương pháp đa dạng hóa sản phẩm bằng cách cho ốc đã ngủ ngâm qua các dưỡng chất từ thiên nhiên, sau đó tiếp tục cho ngủ lần hai. Với cách làm này, người tiêu dùng có thể chế biến ốc ngay, không cần chờ vài giờ ngâm ốc, dễ dàng xuất bán sang thị trường nước ngoài.
