Năm nay dự báo thời tiết thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp

Dự báo mùa hè không gay gắt bằng năm 2024

Thống kê từ Cục Khí tượng thủy văn cho thấy, từ đầu năm đến nay đã có 10 đợt không khí lạnh ảnh hưởng đến nước ta, trong đó có 3 đợt rét đậm, rét hại, tương đương năm 2024. Mưa diện rộng chưa xuất hiện, nhưng mưa trái mùa đã đến sớm tại Tây Nguyên và Nam Bộ.

Diễn biến thời tiết trong 3 tháng đầu năm 2025 đã có những ảnh hưởng nhất định đến sản xuất nông nghiệp. Tại miền Bắc, các đợt rét đậm, rét hại gây ảnh hưởng đến sự sinh trưởng của cây trồng vụ đông xuân, đặc biệt là lúa và rau màu. Một số khu vực miền núi chịu tác động mạnh do sương muối và băng giá, khiến năng suất cây trồng bị ảnh hưởng. Trong khi đó, ở miền Trung và Tây Nguyên, lượng mưa cao hơn trung bình tại một số khu vực giúp cải thiện nguồn nước tưới tiêu, thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp. Tuy nhiên, những nơi có lượng mưa thấp hơn trung bình nhiều năm (TBNN) như Nghệ An, Hà Tĩnh, Kon Tum lại đối mặt với nguy cơ khô hạn cục bộ, ảnh hưởng đến vụ đông xuân và cây công nghiệp dài ngày. 

Tại Nam Bộ, mưa trái mùa xuất hiện trong tháng 2 giúp giảm bớt tình trạng khô hạn và kéo dài thời gian lấy nước tưới cho lúa đông xuân, cây ăn trái và hoa màu. Nhờ đó, mùa khô năm nay không quá gay gắt, nắng nóng chưa xảy ra nhiều. Tuy nhiên, 3 đợt xâm nhập mặn với ranh mặn cao hơn TBNN vẫn gây khó khăn cho các vùng ven biển trong việc lấy nước ngọt phục vụ tưới tiêu. Một số khu vực trồng lúa và cây ăn trái cách biển 45-50km bị ảnh hưởng do nước mặn xâm nhập vào hệ thống kênh rạch, buộc nông dân phải chủ động các biện pháp trữ nước ngọt để bảo vệ sản xuất.

Các cơ quan khí tượng quốc tế đưa ra dự báo, năm 2025 có thể nằm trong nhóm những năm nóng nhất trên toàn cầu từng ghi nhận. Tại Việt Nam, Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia nhận định, nền nhiệt sẽ duy trì ở mức cao, vẫn có những đợt nắng nóng gay gắt nhưng ít có khả năng phá kỷ lục nhiệt độ, số ngày nắng nóng của năm 2024.

Dự báo mùa hè năm 2025, nhiệt độ cao nhất tại Bắc Bộ trong khoảng 38-41 độ C, Trung Bộ từ 39-42 độ C, Tây Nguyên từ 36-39 độ C, và Nam Bộ từ 36-39 độ C. Số đợt nắng nóng năm 2025 có khả năng ít hơn năm 2024.

Đợt nắng nóng đầu tiên đã xuất hiện vào giữa tháng 3 tại miền Đông Nam Bộ và sẽ mở rộng sang các khu vực khác từ tháng 4 đến tháng 5/2025. Cần đề phòng các hiện tượng thời tiết cực đoan như dông, lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh trong giai đoạn chuyển mùa.

Mưa lớn diện rộng có thể xảy ra khoảng 20 đợt, chủ yếu trong 6 tháng cuối năm. Mùa mưa ở Tây Nguyên và Nam Bộ đến sớm nhưng có khả năng thiếu hụt lượng mưa trong chính vụ.

Mùa bão trên Biển Đông có thể xuất hiện tương đương trung bình nhiều năm (TBNN) với khoảng 11-13 cơn, trong đó 5-6 cơn ảnh hưởng đến đất liền, tập trung vào tháng 7-9 ở Bắc Bộ và tháng 10-11 tại Trung Bộ và Nam Bộ.

Các kịch bản nguồn nước còn nguyên giá trị tham khảo

Trước đó, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã ban hành các quyết định công bố kịch bản nguồn nước lần đầu trên các lưu vực sông chính, bao gồm Quyết định số 3792/QĐ-BTNMT ngày 29/12/2024 cho lưu vực sông Cửu Long và Quyết định số 3776/QĐ-BTNMT ngày 29/12/2024 cho lưu vực sông Hồng - Thái Bình.

Dựa trên diễn biến KTTV thực tế trong 3 tháng đầu năm và các mô hình dự báo đến thời điểm hiện tại, Cục Khí tượng thủy văn khẳng định: Các kịch bản nguồn nước đã được Bộ NN&MT công bố cho các lưu vực sông từ cuối năm 2024 hiện vẫn còn nguyên giá trị tham khảo. Phân bố và diễn biến lượng mưa trong những tháng tới được dự báo chưa có dấu hiệu bất thường rõ rệt so với các kịch bản đã công bố.

Dự báo tại Nam Bộ, xâm nhập mặn trên sông Cửu Long sẽ giảm dần từ giữa tháng 5 và ít ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp. Dự báo dài hạn từ nay đến cuối năm ở khu vực ven biển Đông Nam Bộ có thể xuất hiện khoảng 8 đợt triều cường từ tháng 4-12, các đợt cao nhất vào tháng 10-12/2025. Đỉnh lũ năm 2025 ở đầu nguồn sông Cửu Long dao động ở mức báo động 1 (BĐ1); đỉnh lũ tại các trạm hạ lưu sông Cửu Long ở mức BĐ2-BĐ3 và trên BĐ3. Dự báo trạng thái nguồn nước mùa khô 2025/2026 ở ĐBSCL có thể tương tự mùa khô 2024/2025.

Cục Khí tượng Thủy văn đang và sẽ tiếp tục theo dõi chặt chẽ diễn biến thực tế, cập nhật các mô hình dự báo và phối hợp chặt chẽ với Cục Quản lý Tài nguyên nước để tham mưu, cập nhật kịp thời nếu có những thay đổi đáng kể so với các kịch bản đã công bố.

Theo ông Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia (Cục Khí tượng thủy văn), số liệu quan trắc và dự báo tình hình khí tượng thủy văn hiện tại cũng như các tháng còn lại của năm 2025 cho thấy, cơ bản các điều kiện khí tượng thủy văn quy mô lớn trong thời gian tới phù hợp với tiến độ sản xuất. Các chỉ đạo về cơ cấu và thời vụ hiện nay có sự tương đồng với diễn biến của điều kiện thời tiết, khí hậu. Nhìn chung, điều kiện khí tượng thủy văn cho các vụ tiếp theo trong năm là thuận lợi. 

Tuy vậy, diễn biến thời tiết vẫn có tính bất thường bất thường chung nên từng khu vực, tiểu vùng cần chú ý đến những biến động có tính khu vực, nếu không sẽ gây ra những thiệt hại ở cục bộ địa phương. Các địa phương cần theo dõi và cập nhật thông tin khí tượng thủy văn trong các bản tin dự báo ngắn hạn để chủ động giải pháp ứng phó.