Cách đây 20 năm, bà N.T.H bắt đầu có biểu hiện đau nhiều vùng thắt lưng, uống thuốc Tây không bớt đau nên chuyển sang uống thuốc Bắc vài tháng thấy đỡ nhưng do thấy người bị phù nên ngưng điều trị.
Năm 50 tuổi, bà đi khám ở một bệnh viện chuyên khoa tại TP.HCM và được chẩn đoán vẹo cột sống do thoái hóa nặng kèm thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng, tuy nhiên bệnh viện không xử trí gì thêm.
Năm 2019, bà thường xuyên đau âm ỉ vùng lưng - thắt lưng, nhưng không đi khám mà tự ra nhà thuốc mua thuốc uống tạm, đau có giảm ít nhưng không hết hẳn.
Cơn đau lưng tăng dần cho đến cách nhập viện một năm, bà phát hiện lưng mình bị vẹo rõ sang phải. “Có lẽ do mỗi lần đau lưng, nghiêng sang phải thì thấy bớt đau, nên sau thời gian dài thì cơ thể vẹo hẳn. Lúc này cơn đau lưng cũng tăng đáng kể, thuốc uống không còn hiệu quả nhưng bệnh nhân vẫn không đi khám”, người bệnh giải thích.
Trước nhập viện 1 tháng, bà H. đau nhiều vùng thắt lưng, lan xuống hai chân, tê bì hai chân, đi lại khó khăn, cúi ngửa đau tăng nhiều, đi khoảng cách 5-10 m phải nghỉ một lúc mới tiếp tục đi. Lần này, do quá bất tiện trong sinh hoạt nên người bệnh quyết định nhập viện điều trị
Tại Đơn vị Cột sống, Bệnh viện Trưng Vương, bệnh nhân được ghi nhận vẹo cột sống thắt lưng sang phải, đi khoảng 10 mét phải nghỉ, khó cúi và ngửa người.
Kết quả chẩn đoán hình ảnh bao gồm X-quang-EOS toàn thân và MRI cho thấy, bệnh nhân bi vẹo cột sống ngực - lưng (từ ngực 1 – ngực 11) 27 độ; vẹo cột sống thắt lưng ngực 12 tới thắt lưng 4 là 42 độ; thoái hóa cột sống ngực - lưng - thắt lưng; còng cột sống ngực - lưng, mất ưỡn cột sống thắt lưng; biến dạng phức hợp khung chậu - cột sống, mất thăng bằng nặng toàn bộ cột sống, đường trọng lực đổ ra trước.
Ngoài ra, người bệnh còn bị hẹp ống sống lưng - thắt lưng nhiều tầng: L2L3-L3L4-L4L5-L5S1. Chèn ép ống sống và rễ thần kinh tương ứng; thoái hóa đốt sống dạng thoái hóa mỡ (Modic Type II); biến dạng mất độ ưỡn sinh lý cột sống thắt lưng.
Các bác sĩ Bệnh viện Trưng Vương chẩn đoán bệnh nhân bị thoái hóa nặng cột sống thắt lưng gây biến dạng cột sống: vẹo cột sống ngực-thắt lưng, hẹp ống sống thắt lưng nhiều tầng L2L3, L3L4, L4L5, L5S1 gây chèn ép rễ thần kinh, mất thăng bằng cột sống.
“Sau khi chẩn đoán, chúng tôi đã tiến hành phẫu thuật giải ép, ghép xương, cắt đĩa đệm hàn xương liên thân đốt cột sống thắt lưng bằng nêm PEEK lối sau L2L3 L3L4 L4L5 L5S1 kết hợp nắn chỉnh đường cong trước sau cột sống thắt lưng bằng ốc chân cung từ N10 đến S1”, BS.CKII Hồ Nhựt Tâm, Trưởng đơn vị Cột sống, Bệnh viện Trưng Vương cho biết.
Hình ảnh cột sống của bệnh nhân trước và sau khi phẫu thuật. Ảnh: BVCC.
Ca phẫu thuật kéo dài 7 tiếng 30 phút, sau phẫu thuật, bệnh nhân cao thêm 8cm, hiện dáng người đi thẳng, người và phần đầu không còn đổ về trước khi đi hay đứng, hết đau tê hoàn toàn chân phải, chân trái còn tê rất ít, gần như bình thường, sức cơ hoàn toàn bình phục.
Theo BS.CKII Hồ Nhựt Tâm, tỷ lệ vẹo cột sống ở người trưởng thành chiếm tỉ lệ từ 2% đến 32%; bệnh lý nầy thường bắt đầu ở độ tuổi khoảng 50 gặp ở cả nam và nữ. Nhiều báo cáo khác nhau cũng cho thấy rằng vẹo cột sống do thoái hóa chiếm tỷ lệ 68%, những người trên 60 tuổi, tỷ lệ mắc bệnh tăng dần khi tuổi ngày càng lớn hơn.
Nguyên nhân gây bệnh là khi các đĩa đệm bắt đầu thoái hóa, dẫn đến mất độ cao và mất vững từng đoạn, lực tác động tăng lên được đặt lên các mấu khớp. Các lực tác động không đối xứng trên đĩa đệm và các mặt khớp, tạo gai xương và dây chằng vàng dầy dẫn đến lỗ liên hợp bị hẹp hoặc ống sống bị đẩy lệch.
Sau đó, sự xoay trục có thể xảy ra làm căng hoặc chùn các dây chằng xung quanh, gây ra sự mất vững và trượt sang bên của cột sống. khi tuổi càng cao các cơ duỗi của cột sống bị giảm mật độ và tăng lượng mỡ xâm nhập, thoái hóa biến dạng cột sống từ các đoạn cột sống thấp dần dần lên đốt sống trên cao trên khi tuổi càng lớn.
Bác sĩ Tâm khuyến cáo, bệnh nhân nên đến bệnh viện điều trị khi bệnh lý ảnh hưởng đến các sinh hoạt hằng ngày; gặp khó khăn khi vận động-cúi ngửa cột sống, đau thắt lưng nhiều khi ngồi trên 30 phút, đau lưng lan xuống chân, tê bì chân do ống sống và rễ thần kinh bị chèn ép hoặc góc vẹo quá lớn làm hẹp lỗ liên hợp nơi rễ thần kinh đi ra, người bệnh phát hiện bản thân bị bất đối xứng cơ thể - vẹo còng cột sống khi sinh hoạt. (Tên bệnh nhân đã được thay đổi)
Theo bác sĩ Tâm, vẹo cột sống người trưởng thành do thoái hóa là một bệnh liên quan đến cấu trúc giải phẫu cơ thể, nên nguyên tắc điều trị đòi hỏi các bác sĩ phải can thiệp vào cấu trúc giải phẫu của cơ thể thông qua phẫu thuật, không thể có một loại thuốc nào đặc biệt là thuốc bắc hay thuốc quảng cáo trên mạng có thể chỉnh sửa được bất thường cấu trúc trong cơ thể.
Vẹo còng cột sống là một bệnh lý khó, nghiêm trọng, điều trị kỹ thuật cao, người bệnh nên đến các bệnh viện có chuyên khoa sâu về phẫu thuật cột sống, đặc biệt các bệnh viện có kinh nghiệm về phẫu thuật nắn chỉnh vẹo cột sống như: đơn vị phẫu thuật cột sống - khoa Chấn thương Chỉnh hình bệnh viện Trưng Vương, Bệnh viện Chấn thương Chỉnh hình TP.HCM, Bệnh viện Chợ Rẫy…..
Để phòng bệnh vẹo cột sống, bác sĩ Tâm khuyến cáo mọi người nên ngồi hoặc đứng trong tư thế giữ cột sống thẳng; Sử dụng hỗ trợ cơ học khi cần thiết: áo-nẹp cột sống chuyên dụng; Không mang vác vật nặng nhiều; Khám chuyên khoa cột sống sống, khi có các dấu hiệu sớm của thoái hóa cột sống: đau lưng có hoặc không lan xuống chân, đau lưng khi cúi ngửa hoặc ngồi lâu, phát hiện cột sống bị còng - vẹo dù ở mức độ nhẹ…
