Lý do là Moscow đang nỗ lực kiềm chế lạm phát lương thực trong đại dịch Covid-19.
Việc chuyển sang đánh thuế xuất khẩu theo một công thức sẽ bắt đầu diễn ra vào ngày 2/6 trong năm nay (2021), sớm hơn một tháng so với kế hoạch trước đó, có nghĩa là thuế sẽ tự động tăng lên để phản ứng với bất kỳ sự gia tăng giá nào.
Động thái chống lạm phát lương thực nội địa ở Nga đi kèm với các biện pháp do một số chính phủ khác thực hiện, khi giá toàn cầu tăng. Chỉ số đo lạm phát lương thực toàn cầu do Tổ chức Nông lương Liên hợp quốc công bố đã chạm mức cao nhất trong 6,5 năm qua vào ngày 4/2/2021.
Trước đó, Nga đã áp đặt một loạt các mức thuế cố định đối với hàng xuất khẩu, sẽ bắt đầu từ ngày 15/2 và sẽ được áp dụng cho đến khi công thức linh hoạt được thực hiện.
Thuế được thiết kế để giảm giá trong nước vì Moscow muốn hạn chế xuất khẩu (bằng cách tăng thuế xuất khẩu) và do đó làm tăng lượng lúa mì có sẵn trong nước.
"Chúng tôi kỳ vọng những biện pháp này là đủ để ổn định và kiềm chế sự gia tăng giá lúa mì", Bộ trưởng Kinh tế Maxim Reshetnikov nói với các phóng viên. "Công thức tính thuế xuất khẩu bằng 70% của mức chênh lệch giữa giá cơ bản của mỗi tấn lúa mì trừ đi 200 USD".
Động thái này là đợt thứ ba của việc tăng cường cứng rắn các biện pháp nhằm làm chậm xuất khẩu lúa mì của Nga. Chính phủ Nga trước đó đã phê duyệt mức thuế cố định 25 euro (29,92 USD)/tấn đối với xuất khẩu lúa mì kể từ ngày 15/2, tăng lên 50 euro/tấn kể từ ngày 1/3.
"Từ ngày 1/4, các nhà xuất khẩu ngũ cốc của Nga sẽ phải báo cáo giá hợp đồng của họ với Sở giao dịch Moscow, đó sẽ là cơ sở để tính ra một chỉ báo giá cho công thức tính thuế xuất khẩu", ông Reshetnikov bổ sung.
Bộ trưởng Kinh tế Nga nói với Reuters rằng mức thuế này sẽ được tính toán lại và công bố hàng tuần vào ngày làm việc cuối cùng của tuần, và việc áp dụng sẽ bắt đầu từ ngày làm việc thứ ba sau khi công bố.
Cách tính thuế xuất khẩu linh hoạt này cũng sẽ trở thành một cơ chế xuất khẩu ngũ cốc lâu dài ở Nga, Bộ trưởng Reshetnikov nói trong cuộc họp với Tổng thống Vladimir Putin trước đó vào ngày 4/2.
“Thật không may, tình hình trên thị trường lương thực toàn cầu đang trở nên tồi tệ hơn”, Tổng thống Putin nói. "Cần chuẩn bị một cơ chế để hỗ trợ các nhà sản xuất ngũ cốc trong nước".
"Xuất khẩu lúa mạch và ngô cũng sẽ phải chịu mức thuế tính theo công thức này. Công thức sẽ tương tự như lúa mì, nhưng sẽ sử dụng hằng số 185 USD thay vì 200 USD để tính toán (tức là 70% của mức chênh giữa mức giá cơ bản của một tấn lúa mì trừ đi 185 USD)", Bộ trưởng Reshetnikov giải thích.
Nga là một trong những nước xuất khẩu lúa mì lớn nhất sang Việt Nam. Theo Tổng cục Hải quan, trong năm 2020, nhập khẩu lúa mì từ Nga đạt 561 ngàn tấn, trị giá 140 triệu USD. Tính về lượng, lúa mì nhập khẩu từ Nga đứng 2 sau Úc, còn về giá trị thì đứng thứ 3 sau Úc và Mỹ. Trong năm 2020, Việt Nam nhập khẩu hơn 2,9 triệu tấn lúa mì, trị giá 755 triệu USD.