Nguồn lực bảo trợ thương hiệu nông sản Việt còn yếu

Nhiều chính sách nhưng chưa phù hợp

Theo Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), chính sách phát triển thương hiệu, nhãn hiệu đã được quan tâm, cụ thể hóa tại các luật, quyết định của Thủ tướng. Tiêu biểu là Luật Quản lý ngoại thương, Luật Trồng trọt, Luật Chăn nuôi, Luật Thủy sản và Quyết định về chương trình xây dựng thương hiệu quốc gia 2020-2030, Quyết định về tái cơ cấu ngành nông nghiệp giai đoạn 2021-2025.

Tuy nhiên, nhìn chung các văn bản chỉ đạo, chính sách pháp luật hiện hành về xây dựng và phát triển nhãn hiệu, thương hiệu hiện nay vẫn chung chung, phân tán, chưa phù hợp với đặc thù của sản phẩm nông nghiệp có quy mô sản xuất nhỏ lẻ, khó ổn định chất lượng.

Đáng quan tâm, hiện nay vẫn chưa có chiến lược tổng thể ở cấp quốc gia trong xây dựng và phát triển nhãn hiệu, thương hiệu riêng cho sản phẩm nông sản. Bên cạnh đó, thiếu vùng sản xuất tập trung để có nguồn nguyên liệu đủ lớn và ổn định về chất lượng gắn với mã số vùng nuôi trồng, truy xuất nguồn gốc làm cơ sở cung ứng thường xuyên cho người tiêu dùng.

Ngành chức năng và chính quyền địa phương nhìn nhận việc xây dựng, phát triển khai thác hiệu quả thương hiệu nông sản là vấn đề lớn. Ông Cao Tấn Hưởng, Phó Chủ tịch UBND huyện Chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang nói, là địa phương được sở hữu trí tuệ ngay từ những ngày đầu nhưng nhãn hiệu thanh long Chợ Gạo chưa khai thác được giá trị về mặt kinh tế, việc duy trì áp dụng sở hữu trí tuệ còn khó khăn.

Ông Trần Văn Út Tám, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Trà Vinh cho biết, địa phương đang gặp khó trong xây dựng thương hiệu nông sản. Ông Tám chia sẻ: Chương trình liên quan đến sở hữu trí tuệ được phối hợp giữa 3 ngành: khoa học và công nghệ, nông nghiệp và môi trường, công thương, nhưng các chính sách hỗ trợ chưa mang lại hiệu quả rõ ràng do chưa thật sự đi vào thực tiễn, đồng thời có quá nhiều văn bản chồng chéo.

Tránh các văn bản đan chéo trong quản lý nhà nước

Ông Trần Giang Khuê, Trưởng Văn phòng đại diện tại TP.HCM - Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cho biết: Hiện đang thiếu kinh phí gia hạn nhãn hiệu tập thể; cần hỗ trợ nguồn kinh phí riêng cho các chương trình quảng bá, xúc tiến các sản phẩm đạt nhãn hiệu, thương hiệu nông sản quốc gia, vùng, miền đảm bảo cả về quy mô, tần suất hàng năm tại thị trường trong nước và quốc tế.

Thực tiễn cấp bách vừa nêu dẫn đến sự cần thiết phải nghiên cứu, ban hành Nghị định về xây dựng và phát triển nhãn hiệu, thương hiệu nông sản Việt nhằm khắc phục hạn chế, bất cập tồn tại.

Theo Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường thành phố Hà Nội Nguyễn Đình Hoa, thành phố rất quan tâm việc sản xuất, chế biến sản phẩm nông nghiệp. Hiện đang có 4 nhóm chính sách hỗ trợ sản xuất, chế biến, bảo quản, truyền thông, bảo hộ, quản lý chất lượng sản phẩm nông sản trong và ngoài nước. Tuy nhiên, ông cũng nói việc xây dựng cơ sở dữ liệu, bảo trợ thương hiệu cho hàng nông sản còn yếu. Thời gian tới, cũng cần rà soát các nhóm chính sách xem chính sách nào chưa đi vào thực tiễn, đồng thời rà soát quy trình, thủ tục hành chính để xây dựng thương hiệu sản phẩm nông nghiệp tốt hơn.

Ông Lê Thanh Hòa, Phó Cục trưởng Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường chia sẻ thêm, cần bảo vệ giống cây trồng Việt Nam bằng việc tham gia công ước quốc tế. Đồng thời, cần tránh các văn bản đan chéo trong quản lý bộ, ngành liên quan.
Cụ thể, lĩnh vực đăng ký, bảo hộ sở hữu trí tuệ thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ, thương mại thuộc Bộ Công Thương, xúc tiến thương mại cho sản phẩm nông nghiệp là nhiệm vụ của Bộ Nông nghiệp và Môi trường. Do vậy, cần có sự phối hợp trong việc hỗ trợ các chính sách để tăng giá trị của sản phẩm nông nghiệp.