Chúng tôi ra vùng bãi nuôi ngao tại xã Mai Phụ vào buổi trưa trời hửng nắng, lộng gió. Dẫn chúng tôi đi trên chiếc thuyền chuyên chở ngao, ông Nguyễn Xuân Vịnh tại thôn Mai Lâm, xã Mai Phụ khoát tay giới thiệu những bãi bồi nuôi ngao phấn khởi nói: “Gia đình tôi có 2ha bãi bồi ở Cửa Sót, hiện nay đang tập trung thu hoạch để cung ứng cho thị trường. So với thời điểm trước Tết Nguyên Đán, thời điểm này người tiêu dùng mua ngao nhiều hơn nên khá dễ bán, sản lượng tiêu thụ mỗi ngày tăng 20 - 30% và giá cũng cao hơn từ 1 - 2 nghìn đồng/kg. Vì thế, gia đình tôi đang tranh thủ đẩy nhanh tiến độ thu hoạch theo hình thức cuốn chiếu để chuẩn bị bãi bồi, tái thả giống lứa mới”.

Tranh thủ thời tiết thuận lợi, giá bán cao, người dân tại vùng nuôi ngao xã Mai Phụ (Thạch Hà, Hà Tĩnh) hối hả thu hoạch. Ảnh: Ánh Nguyệt.
Cũng theo ông Vịnh, trước đây, việc thu hoạch ngao được làm thủ công nên rất vất vả, còn bây giờ sử dụng máy móc nên trong thời gian 1 tiếng thu hoạch được 2 - 3 tấn ngao thương phẩm. Sau khi thu hoạch xong, thuyền sẽ chở về bờ phân loại, xử lý sơ bộ, đóng vào bao tải và bán cho thương lái. Với hơn 2ha, vụ này gia đình ông Vịnh ước thu khoảng 50 tấn ngao thương phẩm, với giá bán như hiện tại, ông ước thu về hơn nửa tỷ đồng.
Cách đó không xa, ông Đào Xuân Niệm (thôn Mai Lâm, xã Mai Phụ) cùng nhân công cũng đang tất bật kéo máy và cho ngao lên thuyền để kịp mang về bến phân loại. Ông Niệm cho biết gia đình có gần 3ha ngao, xuống giống từ tháng 4 năm ngoái. Năm nay ngao được mùa, giá bán cũng cao hơn nên người nuôi đang tích cực thu hoạch để bán ra thị trường. Theo ông Niệm, nghề nuôi ngao vất vả vì phải thường xuyên theo dõi thủy triều và tình hình dịch bệnh nhưng đổi lại đây là nghề đem lại lợi nhuận cao gấp 2 - 3 lần so với vốn bỏ ra.

Những năm gần đây, việc thu hoạch ngao đã được cơ giới hóa nên rút ngắn được thời gian, trong 1 tiếng có thể thu hoạch được 2 - 3 tấn ngao thương phẩm. Ảnh: Ánh Nguyệt.
Thời điểm này, các hộ nuôi ngao thuộc Chi hội nghề nghiệp Nuôi trồng thủy sản Mai Lâm (thôn Mai Lâm, xã Mai Phụ) đang phấn khởi thu hoạch sản phẩm sau hơn 13 tháng xuống giống. Vì bãi nuôi đẹp, giống tốt, thời tiết tương đối thuận lợi nên ngao đạt khối lượng khoảng 80 - 90 con/kg. Dự kiến trong 1 - 2 tháng tới, Chi hội sẽ bán hết hơn 1.000 tấn ngao đến kỳ thu hoạch với giá tốt.
Ông Nguyễn Ngọc Mai, Chi hội trưởng Chi hội nghề nghiệp Nuôi trồng thủy sản Mai Lâm cho biết: Trước đây, người nuôi ngao theo hình thức thủ công, việc đầu tư bãi nuôi và giống chưa được chú trọng nên chất lượng ngao không cao, thậm chí có những năm ngao chết hàng loạt do dịch bệnh, thiệt hại hàng trăm triệu đồng.

So với trước Tết Nguyên Đán, thời điểm này người tiêu dùng mua ngao nhiều hơn nên giá cao, dễ bán. Ảnh: Ánh Nguyệt.
Những năm trở lại đây, các thành viên trong Chi hội đã liên kết sản xuất, đầu tư bãi nuôi, chọn giống đạt chất lượng (giống ngao Bến Tre) và nuôi đúng quy trình kỹ thuật nên sản lượng ngao tăng lên đáng kể. Trung bình mỗi ha đạt từ 30 - 40 tấn ngao thương phẩm sau hơn 1 năm xuống giống, đem lại nguồn thu từ 250 - 300 triệu đồng.
Cũng theo ông Mai, để nuôi ngao thành công, người nuôi phải nắm vững kỹ thuật, trước khi thả ngao giống phải vệ sinh bãi triều như dọn bỏ vỏ nhuyễn thể, san phẳng bãi; con giống nên thả giống ngao lớn sẽ nhanh cho thu hoạch và ít bị thất thoát. Bãi thả ngao có nền đất cát hoặc cát pha bùn, phải bằng phẳng để thuận lợi nhất cho ngao phát triển. Trước khi thả ngao giống cần khử trùng đầm bãi, theo dõi sự thay đổi đột ngột của thời tiết để có chế độ chăm sóc phù hợp. Khi thu hoạch ngao thương phẩm nên thu vào thời điểm đầu năm và cuối năm để được giá và thuận lợi về thời tiết, thủy triều.

Nhờ chọn giống đạt chất lượng và nuôi đúng quy trình kỹ thuật nên sản lượng và chất lượng ngao nuôi ở Mai Phụ tăng lên đáng kể. Ảnh: Ánh Nguyệt.
Đầu năm, thị trường tiêu thụ ấm lên cộng với chất lượng sản phẩm được đánh giá cao nên vùng ngao Mai Phụ thu hoạch đến đâu thương lái đến tận bến thu mua hết đến đó.
Ông Nguyễn Văn Hiền - thương lái đến từ tỉnh Thanh Hóa cho biết: “Năm nay Hà Tĩnh được mùa ngao, ngao tại vùng Mai Phụ rất béo, chắc và ngon, thị trường rất ưa chuộng. Mỗi ngày chúng tôi thu mua khoảng 10 tấn ngao về bán cho các cửa hàng tại tỉnh Thanh Hóa”.
Không chỉ các chủ hộ nuôi ngao phấn khởi khi ngao được mùa, được giá mà những người làm nghề cào ngao, phân loại ngao và dọn bãi thuê cũng có thêm thu nhập.
Chị Phan Thị Yến, một nhân công ở thôn Mai Lâm (xã Mai Phụ) cho biết: “Gia đình tôi có 3ha bãi bồi nuôi ngao, do chưa đến mùa thu hoạch nên thời điểm này tôi tranh thủ làm công cho các hộ đã thu hoạch ngao. Tiền công tính theo sản phẩm, dao động từ 200.000 - 300.000 đồng/ngày. Ngao chạy hàng, bán được giá thì người ta thuê mình làm cả ngày. Khi cào ngao, dọn bãi mình có việc liên tục, có thu nhập ổn định”.

Đầu năm, thị trường tiêu thụ ấm lên, cộng với chất lượng sản phẩm được đánh giá cao nên vùng ngao Mai Phụ thu hoạch đến đâu có thương lái đến tận bến thu mua hết đến đó. Ảnh: Ánh Nguyệt.
Mai Phụ là xã nằm ở cửa sông, có bãi cát bồi vùng nước lợ, thủy triều lên xuống thường xuyên. Đây là điều kiện phù hợp để nuôi ngao thịt. Từ hàng chục năm nay, nhiều hộ dân xã Mai Phụ nuôi ngao phụ thuộc vào tự nhiên. Đến nay, các hộ dân này đã đầu tư và ứng dụng các kỹ thuật nuôi ngao thương phẩm với diện tích lên đến hàng chục ha, số vốn bỏ ra của người nuôi ngao cũng lên đến hàng tỉ đồng. Đến nay, xã Mai Phụ đã trở thành vùng nuôi ngao thương phẩm lớn hàng đầu ở tỉnh Hà Tĩnh.
Theo ông Phạm Trọng Hợp, Phó Chủ tich UBND xã Mai Phụ, toàn xã hiện có hơn 80ha nuôi ngao với 45 hộ sản xuất. Ngao thịt được thương lái thu mua, tiêu thụ khắp cả nước. Nhiều hộ dân ở đây đã thoát nghèo và trở nên khá giả nhờ nghề nuôi ngao. Bên cạnh đó, nghề nuôi ngao cũng tạo việc làm cho nhiều lao động địa phương.

Nghề nuôi ngao tạo việc làm cho nhiều lao động địa phương. Ảnh: Ánh Nguyệt.
Để bảo đảm phát triển nghề nuôi ngao bền vững, chính quyền địa phương tiếp tục phối hợp với ngành chuyên môn mở nhiều lớp tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật cho bà con. Đồng thời tuyên truyền, hướng dẫn các hộ nuôi ngao tuân thủ quy trình kỹ thuật. Xây dựng các cơ chế, chính sách hỗ trợ, khuyến khích các hộ dân vay vốn đẩy mạnh sản xuất ngao thuơng phẩm tại địa phương.
Theo người nuôi ngao tại xã Mai Phụ, hiện ngao thương phẩm loại 60 - 70 con/kg đang bán giá 15 - 16 nghìn đồng/kg; loại 70 con/kg khoảng 13 - 14 nghìn đồng/kg; loại 80 - 90 con/kg khoảng 11,5 - 12 đồng/kg… Vì được giá, dễ tiêu thụ nên hiện nay các tổ chức, hộ gia đình nuôi ngao ở thôn Mai Lâm (xã Mai Phụ) đang đẩy nhanh tiến độ thu hoạch.