Thác Ao Xanh, nơi hàng năm thu hút cả nghìn khách du lịch. Ảnh: Thái Sinh.
Ao Xanh được tạo nên bởi một thác nước nằm ở chân núi Ngòi Lĩnh, từ lâu đã nổi tiếng là thác nước đẹp được nhiều người biết đến. Không chỉ vậy, Ao Xanh cũng là nơi cung cấp nước sinh hoạt cho nhân dân xã Vân Hội.
Còn nhớ vào năm 2017, trong một lần qua đây tôi đã ghé thăm Ao Xanh, lúc đó đường vào Ao Xanh chỉ là con đường mòn đất đá lởm chởm. Đi bộ khoảng 200m men theo bờ suối mới đến được thác nước, những khối đá khổng lồ phủ đầy rêu xanh trơn trượt luôn là thử thách đối với mỗi người.
Nay đến với Ao Xanh mọi thứ đã được đổi mới, điều thấy rõ ràng nhất là căn nhà sàn kiên cố được xây dựng phục vụ nhu cầu của khách đến tham quan. Con đường năm ấy giờ đã được đổ bê tông, vượt lên những khối đá phủ rêu là những cây cầu xe máy có thể đi vào tận chân thác.
Ông Nguyễn Văn Sơn là chủ kinh doanh khu vực du lịch Ao Xanh cho biết, xã Vân Hội (huyện Trấn Yên) có chủ trương muốn phát triển Ao Xanh thành khu vui chơi nghỉ dưỡng Homestay nhằm đáp ứng nhu cầu của du khách… Ông và gia đình đã đăng ký và đầu tư xây dựng lại nơi đây với vốn đầu tư ban đầu 500 triệu đồng.
Ngày 7/8/2019 huyện Trấn Yên kiểm tra và cấp giấy Chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh cho gia đình ông Sơn.
Ao Xanh cái tên này bắt nguồn từ đâu? Đó là câu hỏi của tôi khiến ông Sơn cũng khó trả lời. Ông cho biết từ thuở xa xưa các cụ ở đây đã gọi là Ao Xanh rồi. Có lẽ do dòng nước xanh trong là lý do đặt tên của dòng thác. Nước trong Ao Xanh luôn giữ ở mực từ 2 - 3m mặc dù những năm hạn hán, bằng mắt thường cũng có thể nhìn rõ từng hòn sỏi tận đáy. Ngày mưa to gió lớn nước trên núi đổ về, khiến dòng nước đổi mầu nhưng khi mưa tạnh nước đã trong trở lại.
Vào mùa hè hàng trăm khách du lịch từ khắp nơi đổ về Ao Xanh tắm mát, những ngày nắng nóng nhiệt độ 28 - 30oC, nhưng nước trong Ao Xanh chỉ khoảng 18 - 20oC, nhiều người chỉ ngâm nước khoảng 15 - 20 phút đã thấy lạnh toát. Theo lời ông Sơn du khách đến đây không chỉ tắm mát, nhiều đoàn đến đây câu cá, leo thác và thưởng thức các món ăn dân tộc ngay dưới chân thác.
Ngoài thác Ao Xanh người ta còn biết đến thác Kiên Thành nằm trên đường vào thôn Đồng Ruộng, cách trụ sở ủy ban xã chừng 1,5km, người dân gọi là Đát Rào. Dòng thác từ trên độ cao khoảng 25m nằm giữa hai vách đá thẳng đứng đổ xuống tung bọt trắng cả một khoảng núi rừng. Những ngày nắng nóng, nhiều đoàn khách du lịch lũ lượt băng núi vượt rừng về đây ngâm mình dưới dòng nước mát lạnh.
Đi qua thôn Đồng Ruộng khoảng 2km bắt gặp thác Chín Tầng là một trong những thác nước đẹp mê hồn của huyện Trấn Yên. Với chín tầng thác riêng biệt cao khoảng 35m, nguồn nước trong xanh bắt nguồn từ những cánh rừng nguyên sinh đổ xuống.
Thác Chín Tầng, một dòng thác đẹp ở huyện Trấn Yên. Ảnh: Phạm Duy Minh.
Ngòi Rùa chảy từ cánh rừng đại ngàn Tầm Khầm, nơi đây có dòng Thác Bay nằm ở thôn Đồng Song, xã Kiên Thành. Dòng nước từ trên núi cao đổ xuống tung bọt trắng xóa, bụi nước bay mù mịt, từ dưới chân thác ngước nhìn lên tưởng như dòng thác chảy từ trên chín tầng mây. Bởi thế, người dân gọi là Thác Bay…
Do nhu cầu của khách du lịch đến đây trải nghiệm và khám phá cuộc sống của người dân bản địa với nhiều sắc màu văn hóa, ngày 10/7/2021 xã Kiên Thành đã ký hợp đồng với Công ty Môi trường xanh có trụ sở tại Hà Nội đầu tư phát triển khu vực bản Đồng Ruộng, thác Chín Tầng thành khu du lịch nghỉ dưỡng cộng đồng và du lịch mạo hiểm… Ngoài ra, xã Kiên Thành còn thúc đẩy phát triển làng nghề dệt thổ cẩm của đồng bào Mông. Dự án sẽ thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững và bảo vệ môi trường của người dân nơi đây.
