Những giống lúa cực ngắn ngày

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, ngành nông nghiệp Bình Định không ngừng tìm kiếm những giống lúa ngắn ngày đưa vào SX nhằm giảm lượng nước tưới và né tránh thiên tai.

Vụ ĐX 2015-2016 vừa qua, Bình Định làm 2 mô hình trình diễn giống lúa lai Kinh sở ưu 1588 và giống lúa thuần mới Khang dân cải tiến. Đây là 2 giống lúa cực ngắn ngày, đặc biệt có tiềm năng năng suất cao và chất lượng gạo ngon.

Kinh sở ưu 1588 là giống lúa lai 3 dòng có nguồn gốc từ Trung Quốc do Cty CP Hữu hạn ngành giống Kinh Sở (Hồ Bắc, Trung Quốc) chọn tạo, được Trung tâm Giống cây trồng Nghệ An du nhập vào năm 2012. Mô hình trình diễn giống lúa lai Kinh sở ưu 1588 được Trung tâm Khuyến nông Bình Định triển khai trong vụ ĐX 2015-2016 tại thôn Mỹ Thuận, xã Tây Bình (huyện Tây Sơn) với diện tích 0,5 ha.

Theo đánh giá của Trung tâm Khuyến nông Bình Định, thời gian sinh trưởng của giống lúa lai Kinh sở ưu 1588 trong vụ ĐX 2015-2016 là 103 ngày, ngắn hơn các giống lúa lai SX đại trà trên địa bàn từ 9-10 ngày. Chiều cao cây 100-105 cm, đẻ nhánh khỏe, góc lá đòng đứng, dạng hình to khỏe, cứng cây, trỗ tập trung, thoát cổ bông tốt, đóng thóc dày, dạng hạt bầu tròn, hạt màu sáng, độ đồng đều khá. Năng suất thực thu đạt 84 tạ/ha, cao hơn giống đối chứng Nhị ưu 838 là 5 tạ/ha.

Nông dân Vương Xuân Thi ở thôn Mỹ Thuận, xã Tây Bình, huyện Tây Sơn trực tiếp SX giống lúa Kinh sở ưu 1588, cho biết: “Vụ thu 2015 tui đã làm giống Kinh sở ưu 1588, thời gian sinh trưởng ngắn hơn vụ này, chỉ 97 ngày. Làm giống Kinh sở ưu rất nhẹ phân, vụ này gặp nhiều đợt rét kéo dài nhưng chúng vẫn phát triển bình thường.

11-51-20_2
Tham quan mô hình SX lúa Khang dân cải tiến tại xã Tây Vinh (huyện Tây Sơn, Bình Định)

“Đánh giá về mặt kỹ thuật, chúng tôi nhận thấy cả 2 giống lúa Kinh sở ưu 1588 và Khang dân cải tiến đều có năng suất khá, thích nghi với điều kiện thời tiết bất lợi, thời gian sinh trưởng ngắn. Riêng giống khang dân cải tiến là giống tiềm năng trong điều kiện biến đổi khí hậu, thời gian cây lúa đứng trên ruộng càng ngắn càng né tránh được thiên tai.
Sau khi làm thêm những mô hình thử nghiệm khác để có cơ sở, chúng tôi đề nghị Sở NN-PTNT Bình Định cơ cấu 2 giống lúa nói trên, đặc biệt là giống Khang dân cải tiến và SX trên chân 2 vụ sạ muộn và chân ruộng SX 3 vụ lúa/năm”, bà Nguyễn Thị Tố Trân, GĐ Trung tâm Khuyến nông Bình Định.

Đặc biệt, trong khi rầy nâu, rầy lưng trắng dày kín các ruộng chung quanh, nhất là những đám ruộng làm giống DV 108 và Nhị ưu 838, nhưng trên ruộng Kinh sở ưu 1588 của tui rầy xuất hiện rất thưa.

Giống này kháng cả bệnh đạo ôn, nên dù vụ này bệnh hại diễn biến phức tạp nhưng năng suất lúa Kinh sở ưu 1588 vẫn đạt cao”.

Cũng trong vụ này, Trung tâm Khuyến nông Bình Định còn phối hợp với Trung tâm Giống cây trồng Nghệ An SX trình diễn giống lúa thuần mới Khang dân cải tiến (DCG 72) trên diện tích 0,5 ha tại thôn Nhơn Thuận, xã Tây Vinh, huyện Tây Sơn.

Giống lúa thuần Khang dân cải tiến do Dự án JICA-DCG của Học viện Nông nghiệp Việt Nam chọn tạo qua phương pháp chọn lọc phả hệ. Đây là sản phẩm của dự án được cải tiến từ giống lúa Khang dân 18 theo hướng ngắn ngày và giảm hàm lượng amylose nên có chất lượng gạo ngon.

Theo nhận định của Trung tâm Khuyến nông Bình Định, giống lúa thuần Khang dân cải tiến có thời gian sinh trưởng cực ngắn, trong vụ ĐX này chỉ 95 ngày, ngắn hơn giống lúa thuần DV 108 là 10 ngày, thời gian sinh trưởng trong vụ hè thu và vụ mùa chỉ 80-85 ngày, ngắn hơn giống Khang dân 18 từ 13-16 ngày.

Thời gian đẻ nhánh tập trung, chống chịu tốt với sâu bệnh và điều kiện ngoại cảnh bất lợi, khả năng thích ứng rộng. Giống này dễ canh tác, chất lượng gạo khá, thích hợp trên chân ruộng SX 3 vụ lúa/năm.

“Giống Khang dân cải tiến có chiều cao cây trung bình 85 cm, cứng cây, lá đòng đứng, đóng thóc dày, chưa thấy nhiễm sâu bệnh hại.

Năng suất trong vụ ĐX 2015-2016 này là 72 tạ/ha, cao hơn giống đối chứng DV 108 là 4 tạ/ha. Bước đầu, giống Khang dân cải tiến cho thấy phù hợp trên chân đất có độ phì, độ dinh dưỡng trung bình”, ông Lê Quang Tình, Trung tâm Khuyến nông Bình Định, cho biết.

Vũ Đình