Hết lo rủi ro dịch bệnh, hạn chế hóa chất
Thời gian qua tại Quảng Bình, nhiều mô hình ứng dụng tiến bộ khoa học, công nghệ cao vào sản xuất đã khẳng định được hiệu quả kinh tế, năng suất, chất lượng và giá trị được nâng lên. Điển hình như mô hình nuôi tôm thẻ chân trắng 3 giai đoạn đạt năng suất 25 tấn/ha.
Những năm gần đây, tình hình nuôi tôm tại tỉnh Quảng Bình gặp nhiều khó khăn, hiệu quả kinh tế mang lại chưa tương xứng với tiềm năng lợi thế của tỉnh. Sản phẩm nuôi chủ yếu tiêu thụ thị trường nội địa, giá bán thấp và luôn bị tư thương ép giá. Cạnh đó, người nuôi còn phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức do hạn hán, ô nhiễm môi trường và dịch bệnh bùng phát khắp mọi nơi.
Mô hình nuôi tôm thẻ chân trắng công nghệ mới tại Lệ Thủy đã giúp người dân yên tâm cho người nuôi tôm trên cát. Ảnh: Tâm Phùng.
Trước tình hình đó, Trung tâm Khuyến nông - Khuyến ngư Quảng Bình đã tập huấn, chuyển giao quy trình kỹ thuật, xây dựng các mô hình nuôi tôm theo công nghệ mới 2 giai đoạn, 3 giai đoạn giúp nông dân dễ dàng quản lý môi trường nước và thức ăn, theo dõi chặt chẽ quá trình phát triển của tôm. Các mô hình này đã được nhiều người dân trên địa bàn tỉnh đưa vào ứng dụng trong sản xuất, mang lại hiệu quả kinh tế cao. Điển hình có mô hình nuôi tôm 2 giai đoạn tại xã Hải Ninh (huyện Quảng Ninh), xã Ngư Thủy Bắc (huyện Lệ Thủy) với tổng quy mô 4ha, hay mô hình nuôi tôm 3 giai đoạn của gia đình anh Lê Trường Thịnh ở thôn 2, xã Hạ Trạch (huyện Bố Trạch).
Trong quá trình thực hiện mô hình, các hộ nuôi được hướng dẫn việc ghi nhật ký, thực hiện các hồ sơ để làm cơ sở cho việc truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Bên cạnh đó, người nuôi còn được hướng dẫn theo dõi trạng thái sức khỏe của tôm nuôi và các chỉ số môi trường; cách bảo quản thức ăn, hóa chất; tăng cường việc sử dụng các chế phẩm sinh học, hạn chế sử dụng thuốc và hóa chất. Mô hình được áp dụng theo công nghệ nuôi mới và tăng cường sử dụng chế phẩm sinh học nên đã hạn chế tối đa dịch bệnh trên tôm nuôi, nhất là các bệnh do tác nhân từ môi trường.
Theo anh Lê Trường Thịnh (thực hiện mô hình nuôi tôm 3 giai đoạn tại thôn 2, xã Hà Thạch, huyện Bố Trạch), trong quá trình ương, để theo dõi tốc độ tăng trưởng của tôm thẻ chân trắng, cán bộ kỹ thuật thường xuyên theo dõi, kiểm tra định kỳ 3 - 5 ngày/lần. Qua kiểm tra cho thấy sau một tháng ương, tôm sinh trưởng, phát triển tốt, môi trường ao ương luôn được kiểm soát chặt chẽ, nguồn nước cấp được kiểm tra và xử lý trước khi đưa vào. “Các yếu tố môi trường được kiểm tra hàng ngày, đảm bảo không có biến động xảy ra thì mới yên tâm”, anh Thịnh nói.
Mô hình nuôi tôm công nghệ 3 giai đoạn được triển khai tại Quảng Bình. Ảnh: Tâm Phùng.
Sau một tháng ương, tôm được san qua ao nuôi thưa hơn. Giai đoạn này, tôm sinh trưởng và phát triển nhanh hơn do sau thời gian ương nuôi tôm khỏe, có sức đề kháng cao. Mặt khác, khi chuyển sang ao mật độ nuôi thưa hơn, môi trường ao nuôi thuận lợi, tạo điều kiện cho tôm sinh trưởng và phát triển nhanh.
Các hộ thực hiện mô hình tăng cường quạt nước và sục khí đáy ao nuôi nên các yếu tố môi trường khá ổn định và phù hợp cho tôm sinh trưởng và phát triển. Người nuôi cũng tăng cường bón vôi để nâng cao và ổn định độ kiềm cho ao nuôi và thuận lợi cho lúc tôm lột xác. Lượng thức ăn đảm bảo vừa đủ để tôm sinh trưởng phát triển tốt.
Sau 5 tháng nuôi, tôm đạt trọng lượng trung bình 56 con/kg, tỷ lệ sống đạt 75%, năng suất trên 10 tấn/ha. Người nuôi đã áp dụng quy trình nuôi theo 2 giai đoạn đảm bảo an toàn thực phẩm, ghi chép sổ nhật ký đầy đủ và được đánh giá cơ sở nuôi đảm bảo an toàn thực phẩm.
Năng suất cao hơn 2 - 3 lần nuôi truyền thống
Theo chị Hồ Thị Thủy, Phó Trưởng phòng Chuyển giao kỹ thuật (Trung tâm Khuyến nông – Khuyến ngư Quảng Bình), mô hình nuôi tôm thẻ chân trắng trên cát theo công nghệ mới thực hiện tại xã Hải Ninh (Quảng Ninh) và xã Ngư Thuỷ Bắc (Lệ Thuỷ) đã làm thay đổi phần nào về cách nhìn nhận, lựa chọn hình thức nuôi lâu dài và bền vững của người dân.
“Quy trình nuôi tôm thẻ 2 giai đoạn đã hạn chế tối đa dịch bệnh, đảm bảo tôm nuôi sinh trưởng, phát triển tốt, tăng tỷ lệ sống so với nuôi truyền thống từ 12 - 15%, giúp người nuôi quay vòng vụ nhanh và năng suất cao hơn 2 - 3 lần so với phương pháp nuôi truyền thống. Bên cạnh đó, môi trường ao nuôi luôn được ổn định và lượng chất thải giảm đáng kể, ít tác động tới môi trường xung quanh”, chị Thủy cho biết thêm.
Ông Lê Quang Phiện, hộ thực hiện mô hình nuôi tôm 2 giai đoạn ở xã Ngư Thủy Bắc phấn khởi cho biết: “Qua hạch toán sơ bộ, lợi nhuận thu được của các hộ nuôi khoảng 140 – 160 triệu đồng. Mô hình đã đạt năng suất, sản lượng vượt so với mục tiêu ban đầu”.
Đối với mô hình nuôi tôm 3 giai đoạn, đây cũng là một trong những giải pháp áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật mới mang lại hiệu quả rất cao trong nuôi tôm.
Anh Lê Trường Thịnh, chủ cơ sở nuôi tôm cho biết mặc dù đầu tư cao, nhưng quy trình nuôi tôm 3 giai đoạn cho tỷ suất lợi nhuận rất cao, rất ít rủi ro. Ảnh: Thanh Nga.
Mô hình nuôi tôm 3 giai đoạn gồm có 1 giai đoạn ương và 2 giai đoạn nuôi. Theo đó, hệ thống ao nuôi được anh Lê Trường Thịnh thiết kế 3 ao, gồm: Ao ươm, ao nuôi giai đoạn 1 và ao nuôi giai đoạn 2. Các ao ương và nuôi được thiết kế hình tròn khung sắt mạ kẽm để chống gỉ, lót bạt HDPE xung quanh.
Riêng với ao ương, có hệ thống mái che bằng lưới nhằm hạn chế nhiệt độ làm nóng nước, giúp phát triển các vi sinh vật có lợi và hạn chế các vi sinh vật có hại, tạo thuận lợi cho tôm phát triển. Nguồn nước để nuôi tôm được bơm từ ngoài sông vào đều được xử lý, diệt khuẩn và các mầm bệnh kỹ lưỡng trước khi thả tôm.
“Nhờ lợi thế là kỹ sư xây dựng, có kinh nghiệm trong việc thi công công trình nuôi trồng thủy sản, tôi đã tự mua nguyên vật liệu rồi cùng anh em công nhân lắp đặt, xây dựng hệ thống ao nuôi. Tôi đã đầu tư khoảng 3 tỷ đồng để xây dựng 8 ao tròn và 4 ao vuông với diện tích gần 3ha, tuy nhiên chi phí sẽ lớn hơn nếu thuê người thi công”, anh Thịnh chia sẻ.
Chính thức nuôi từ tháng 12/2021, đến nay, anh Thịnh đã thu hoạch được hai lứa tôm, với diện tích hồ 1.700m2, sản lượng đạt khoảng 6,5 tấn, mang lại tổng thu 1,2 tỷ đồng. Sau khi trừ chi phí, còn lãi khoảng 400 triệu đồng. Hiện, anh Thịnh đang nuôi tôm lứa thứ 3, tôm cơ bản phát triển tốt, đang hứa hẹn cho một vụ nuôi bội thu.
Nhận thấy hiệu quả của mô hình, Trung tâm Khuyến nông - Khuyến ngư Quảng Bình đã hỗ trợ gia đình anh Thịnh 25 vạn con tôm giống; 50% thức ăn, thuốc, hóa chất nhằm động viên, thúc đẩy sự phát triển của mô hình.
Nuôi tôm 3 giai đoạn trong ao lót bạt giúp tôm đạt tỷ lệ sống cao khoảng 90%, trong khi nuôi thông thường chỉ đạt tỷ lệ sống bình quân 65 - 70%. Quy trình nuôi này cũng giúp người nuôi quay vòng vụ nhanh nên có thể nuôi 4 - 5 vụ/năm; môi trường trong từng giai đoạn nuôi ít biến động, ngăn ngừa dịch bệnh, hạn chế tối đa ô nhiễm môi trường, năng suất cao, bảo đảm chất lượng, an toàn vệ sinh thực phẩm do quy trình nuôi không sử dụng kháng sinh hay hóa chất cấm”, chủ cơ sở nuôi tôm Lê Trường Thịnh cho hay.
