1. Đặc điểm sinh trưởng
Dưa hấu là loại thân thảo, bò dưới mặt đất, có mức độ phân cành rất lớn, ở những nơi có điều kiện thích hợp, dưa hấu có thể có tới 32 cành các cấp. Lá có lớp phấn trắng. Bộ rễ ăn sâu tới trên 0,6 m, phát triển bề ngang rất mạnh bằng việc phát triển các rễ thứ cấp đan xen như tấm lưới có đường kính tới 8 - 10 m.
Dưa hấu có khả năng thích nghi rộng rãi với điều kiện môi trường về đất đai, ẩm độ đất, không khí tuy nhiên không chịu được tuyết, sinh trưởng kém ở nhiệt độ thấp, nhiệt độ dưới 15oC cây ngừng sinh trưởng, tỷ lệ đậu quả thấp, năng suất rất thấp.
Các giống dưa hấu thường trồng là An Tiêm, An Tiêm 101, An Tiêm 95, dưa hấu lai số 1, An Tiêm 102, An Tiêm 103, Hoàn Châu (WD 1105), Thủy Lôi (WD 1107), Nông Việt NV018 và SG 229...
2. Yêu cầu đất, chất dinh dưỡng
Dưa hấu thích đất nhẹ, thịt pha cát, đất trung tính, hoặc hơi chua pH 5,5 - 6,5 hoặc có thể trồng trên đất cát, đất xám bạc màu. Nếu trồng dưa hấu trên đất thành phần cơ giới nặng thì bộ rễ kém phát triển, cây sinh trưởng kém, quả nhỏ, chất lượng quả kém.
3. Thời vụ
Ở các tỉnh miền Bắc có mùa đông lạnh do vậy có 2 thời vụ chính là vụ xuân hè và vụ đông.
- Vụ xuân hè gieo hạt cuối tháng 1 cho đến đầu tháng 3, thu hoạch cuối tháng 5 đầu tháng 6. Gieo vào thời gian đầu của vụ này thường gặp rét nên cần phải xử lý hạt, khi gieo phải che phủ bằng rơm rạ mục giữ ấm.
- Vụ đông gieo cuối tháng 9 cho đến cuối tháng 10, không quá 5/11.
Ở Nam bộ sau mùa lũ là có thể gieo hạt, từ tháng 10 đến tháng 1 năm sau, còn đối với các tỉnh miền Trung thì cũng sau mùa lũ tức là vào tháng 12 tháng 1. Ngoài ra có thể gieo trồng lệch thời vụ để có dưa hấu bán rải vụ, bán quanh năm.
4. Đất trồng, mật độ gieo và kỹ thuật
Đất cày bừa kỹ, lên luống cao 20 - 30 cm, trường hợp trồng vụ xuân hè muộn hoặc vụ đông sớm gặp mưa lớn thì lên luống cao 30 cm.
Mặt luống rộng 180 - 200 cm trồng 2 hàng, khoảng hàng cách hàng 90 - 120 cm cây cách cây 70 - 80 cm. Vụ xuân hè thì trồng thưa hơn vụ đông. Đào hốc cho phân vào hốc rồi trộn đều với đất. Có thể gieo thẳng hạt, hoặc trồng cây con. Nếu gieo thẳng phải xử lý hạt trước khi gieo.
Ngâm hạt vào nước ấm 30oC trong 3 - 5 giờ, đãi sạch hạt đem ủ với cát hoặc trấu ẩm ở 25 - 30oC trong 24 giờ cho hạt nảy mầm rồi đem gieo; gieo mỗi hốc 2 - 3 hạt sau khi cây lớn thì nhổ tỉa.
Xã Nghĩa Sơn, huyện Nghĩa Đàn, tỉnh Nghệ An đã xây dựng mô hình trồng dưa hấu sạch bệnh bằng hình thức ghép dưa hấu trên gốc cây bầu. Sau 3 tháng chăm sóc, năng suất đạt 32,5 tấn/ha và lãi ròng đạt 81,63 triệu đ/ha.
Không chỉ có dưa hấu mà hầu hết các cây trong họ bầu bí như: bầu, bí xanh, bí đỏ, mướp ta, mướp đắng, dưa leo, dưa chuột, dưa lê, dưa gang, dưa hồng, dưa bở… đều có thể trồng bằng nhiều cách, trong đó có 2 cách chủ yếu là trồng cho bò trên mặt đất và trồng cho leo giàn.
Tuy nhiên, do chi phí đầu tư ban đầu có hơi cao (vật tư để làm giàn) mà tập quán của nông dân thường chỉ trồng cho leo giàn những cây cho quả nhỏ như mướp ta, mướp đắng, dưa chuột, dưa leo… còn những cây cho quả to, nặng thì thường cho bò trên mặt đất.
5. Bón phân NPK-S Lâm Thao
* Tính theo một sào Bắc bộ 360 m2
+ Bón lót: Phân chuồng 600 - 700 và NPK-S 5.10.3-8 bón: 20 - 22 kg.
+ Bón thúc 1: Khi cây 5 - 7 lá thật NPK-S 12.5.10-14 bón: 11 - 13 kg.
+ Bón thúc 2: Khi cây ra hoa NPK-S 12.5.10-14 bón: 11 - 13 kg.
+ Bón thúc 3: Khi cây hình thành quả NPK-S 12.5.10-14 bón: 11 - 13 kg.
* Tính cho 1 ha:
+ Bón lót: Phân chuồng 15.000 - 20.000 kg và NPK-S 5.10.3-8 bón: 550 - 600 kg.
+ Bón thúc 1: Khi cây 5 - 7 lá thật NPK-S 12.5.10-14 bón: 300 - 350 kg.
+ Bón thúc 2: Khi cây ra hoa NPK-S 12.5.10-14 bón: 300 - 350 kg.
+ Bón thúc 3: Khi cây hình thành quả NPK-S 12.5.10-14 bón: 300 -350 kg.
Cần chú ý trên đất bạc màu, đất cát biển thì bón nhiều hơn đất phù sa.
