Ghé thăm trang trại nuôi ngan của ông Chu Đình Thuẫn và Trương Văn Vực ở xã Đồng Than, Yên Mỹ (Hưng Yên) chúng tôi thấy: Năm vừa qua cám công nghiệp liên tục tăng giá, nhưng các hộ chăn nuôi ở đây vẫn có lãi. Nhờ vậy, 2 gia đình này đã duy trì được đàn ngan nuôi 3.000 con, trung bình mỗi tháng xuất bán ra thị trường gần 4.000 kg ngan thịt. Tuy nhiên, nếu giá cám gia cầm vẫn còn tăng, các hộ nuôi ngan sẽ bị lỗ vốn – ông Vực nói.
Trại nuôi ngan thịt của ông Chu Đình Thuẫn. Ảnh: H.Tiến.
Ông Chu Đình Thuẫn cho biết: Ngan là vật nuôi mẫn cảm với thời tiết cao hơn nhiều so với các loại gia cầm, thủy cẩm khác nên tỷ lệ hao hụt trong nuôi ngan thường phải mất 10% tổng đàn. Những hộ ít kinh nghiệm hoặc không giám sát đàn ngan chặt chẽ, tỷ lệ hao hụt có thể còn cao hơn. Mặt khác, giống ngan thường ỉa phân nát tòe toẹt, gây mất vệ sinh sân vườn, khó chăn nuôi nhỏ lẻ nên nguồn cung trên thị trường thường không lớn. Nhờ đó, đã giảm áp lực cạnh tranh cho thị trường ngan thương phẩm. Đây là những lý do khiến người nuôi ngan ít bị rủi ro thua lỗ.
Vẫn theo ông Thuẫn: Tỷ lệ hao hụt trong nuôi ngan thường xảy ra lớn nhất vào thời kỳ úm ngan (từ 1 - 15 ngày tuổi). Ngan cũng bị “rơi rụng” nhiều từ tháng 1 - 3 hàng năm, nhất là những khi thời tiết giao mùa, nhất là vào các ngày đang rét chuyển nồm ấm và ngược lại. Ngan còn chịu ảnh hưởng, chậm lớn vào khoảng 30 - 45 ngày tuổi. Khoảng thời gian này ngan hay bị thay lông, làm tiêu hao năng lượng, chậm lớn, tiêu tốn nhiều thức ăn, giảm hiệu quả chăn nuôi.
Ngan cái thường được các hộ cơ cấu tỷ lệ nuôi cao hơn. Ảnh: H.Tiến.
Để giảm thiểu tỷ lệ hao hụt, giúp đàn ngan tăng trọng nhanh, cần thực hiện nhiều giải pháp kỹ thuật như: Chọn mua giống từ các cơ sở sản xuất có uy tín cao. Con giống nhập về phải mập khỏe, cân đối, mắt sáng, lông bông, không khuyết tật, dị hình, dáng đi nhanh nhẹn. Sau phải đảm bảo nhiệt độ úm ngan luôn ở ngưỡng 35 - 37 độ C. Cho ngan ăn cám viên, cám mảnh phù hợp lứa tuổi. Ngan từ 10 - 20 ngày tuổi, cần vacxin phòng đủ 4 bệnh (viêm gan, rụt mỏ, dịch tả, cúm mùa).
Hiện tượng ngan thay lông xảy ra sau khi chữa khỏi bệnh tiêu chảy, chuyển sang ăn trả bữa (ăn bù, ăn nhiều) làm mất cân bằng trao đổi chất, ngan sẽ đẩy lông cũ, sinh lông mới. Hạn chế hiện tượng này, nên dùng kháng sinh chuyên dụng, hòa vào nước cho ngan uống định kỳ nhằm phòng trị sớm bệnh tiêu chảy, nhất là vào những ngày sắp thay đổi thời tiết.
Trang trại nuôi ngan của ông Trần Văn Vực. Ảnh: H.Tiến.
Ông Trần Văn Vực bổ sung thêm, trong quá trình nuôi ngan, còn có trường hợp ngan toi (chết đột ngột), xảy ra ở mọi lứa tuổi, mặc dù trước khi bị chết ngan ăn khỏe. Để phòng những trường hợp này, ông Vực thường dùng nước tỏi pha loãng cho ngan uống hàng ngày. Khi quan sát thấy ngan có dấu hiệu ủ rũ, lông xù hoặc đi ngoài phân đen trắng, phải tiêm ngay kháng thể dịch tả và viêm gan cho cả đàn với liều gấp 2 lần tiêm phòng. Sau dùng thuốc bổ gan thận kết hợp men tiêu hóa với Gluco-KC và ADE-Vịt C hòa nước cho ngan uống trong 10 ngày sẽ ổn.
Gần 20 năm liên tục nuôi ngan, ông Vực còn rút ra kinh nghiệm: Nên cơ cấu nuôi nhiều ngan cái hơn. Ngan cái sau nuôi 60 - 70 ngày cho xuất chuồng nặng trung bình 2,9 kg/con, rất phù hợp tiêu dùng cho 1 hộ gia đình, nên dễ bán. Ngan đực xuất chuồng đạt từ 4,5kg/con trở lên nhưng phải nuôi tới 90 ngày, chỉ các cửa nhà kinh doanh hàng ăn là thích mua, nhưng nhu cầu không lớn. Việc sớm được xuất chuồng ngan sẽ dễ chớp được thời điểm giá bán cao.
Khí biogas dẫn từ trang trại về dùng cho sinh hoạt gia đình ở cách làng 500m. Ảnh: H.Tiến.
Kiểm tra thực tế khu vực chăn nuôi cũng cho thấy: Các đàn ngan được thả trên sàn lưới thép cao cách mặt nền 20cm. Đáy chuồng thảm bê tông bóng láng, có hầm biogas xử lý chất thải từ ngan, không có mùi hôi thối bốc thoát lên, chứng tỏ các trại này luôn được vệ sinh khử trùng sạch sẽ. Lượng khí từ các bể biogas, ngoài phục vụ đun nấu tại chỗ, còn được các hộ dẫn về làm chất đốt cho gia đình người thân trong làng cách xa 500m.
Bằng các giải pháp căn cơ vừa kể, tháng nào mỗi trại chăn nuôi nêu trên cũng nhập về 500 con ngan 1 ngày tuổi, xuất ra gần chừng đó con ngan thịt. Trừ hết tiền mua vật tư chăn nuôi đầu vào, còn lãi công lao động được 5 - 10 triệu đồng/tháng (tùy theo thời giá thức ăn chăn nuôi và thị trường ngan thương phẩm từng thời điểm).
Ông Thuẫn bày tỏ mong muốn cơ quan chuyên môn chỉ cho cách khắc phục hiện tượng ngan thay lông và giới thiệu nguồn mua con giống chất lượng hơn, nhanh lớn hơn giống ngan đang nuôi tại trang trại. Bởi lứa chăn nuôi nào các đàn ngan ở đây cũng bị thay lông tới 50% số đàn, ảnh hưởng rất lớn tới hiệu quả sản xuất.
