Nuôi tôm quảng canh thân thiện môi trường

Gần đây, nghề tôm tại Bình Định gặp nhiều khó khăn và thách thức do môi trường vùng nuôi bị phì dưỡng. Nhiều vùng nuôi sau nhiều năm bị dịch bệnh thua lỗ không còn vốn đầu tư, cơ sở hạ tầng vùng nuôi chưa được cải tạo...

Đứng trước tình hình đó, ngành Nông nghiệp Bình Định đã có những giải pháp kịp thời như chỉ đạo chặt chẽ việc thực hiện lịch thời vụ nuôi tôm, định hướng nuôi trồng thủy sản ven biển phát triển theo hướng bền vững, thân thiện môi trường.

Theo số liệu thống kê của khuyến ngư viên cơ sở, trong những năm gần đây, diện tích nuôi tôm tại Bình Định theo hình thức bán thâm canh, thâm canh đã bắt đầu giảm, cụ thể năm 2008 là 459,9 ha chiếm 20,8%, thấp hơn so với năm 2007 (537,46 ha). Diện tích nuôi tôm theo hình thức bán thâm canh, thâm canh giảm chủ yếu ở các vùng đầm. Tuy vậy, sản lượng nuôi tôm năm 2008 vẫn đạt 3.919,57 tấn, cao hơn sản lượng năm 2007 (2.829,8 tấn), nguyên nhân tăng do môi trường nước được cải thiện hơn.

Ngoài tôm sú, các địa phương ven biển còn thả nuôi cá chua, cá rô phi, cua, cá dìa, cá chẽm… Hầu hết nuôi xen trong ao nuôi tôm, đến nay đã thu hoạch gần xong. Trong đó, huyện Tuy Phước và Quy Nhơn, là hai vùng có nghề nuôi tôm phát triển mạnh dẫn đến việc chặt phá rừng ngập mặn để mở rộng quy mô sản xuất, gây mất cân bằng sinh thái, môi trường phì dưỡng, dịch bệnh xảy ra thường xuyên trên diện rộng, ảnh hưởng đến môi trường chung đặc biệt là hệ sinh thái rừng ngập mặn đầm Thị Nại, năm nay có diện tích nuôi cá các loại 622 ha, đạt sản lượng 268,5 tấn và diện tích nuôi cua là 1.135,5 ha, thu được sản lượng 165,2 tấn.

Có được thành quả đáng khích lệ trên, đó là do người dân đã chuyển đổi hình thức nuôi hợp lý, là nuôi tôm quảng canh thân thiện với môi trường (xen canh tôm – cua - cá), đã làm hạn chế dịch bệnh tôm xảy ra, cụ thể trong năm 2008 diện tích bệnh tôm là 250,87 ha chiếm 9,89% thấp hơn rất nhiều so với các năm trước.

Khi nuôi cá ghép với tôm, giống tôm sú cần đạt cỡ 3-5cm/con. Vì vậy, cần trải qua giai đoạn ương postlarvae đến tôm giống khoảng 20 ngày. Theo quy trình kỹ thuật của Trung tâm khuyến ngư và Nghiên cứu ứng dụng kỹ thuật thủy sản Bình Định, đa số các hộ nuôi quảng canh cải tiến đều tiến hành ương tôm post trong giai đặt trong ao nuôi. Kích thước giai: 5m x 20m x 1,5m với mật độ ương 500-1.000 tôm post/m². Tôm ương được cho ăn 4 lần/ngày; thức ăn gồm lòng đỏ trứng, bột cá, thức ăn tổng hợp kích cỡ nhỏ.

Sau khi thả tôm khoảng 1 tháng mới tiến hành thả cá và cua. Đối với cua, người dân đã bắt đầu tin tưởng vào chất lượng của con cua giống nhân tạo vì hiệu quả rõ rệt từ nghề nuôi cua thương phẩm mang lại. Trong nuôi quảng canh cải tiến, các hộ nuôi thả cua đã được ương có kích cỡ lớn 1,5 – 2 cm/con, với mật độ thả là 0,2 con/m².

Những ao nuôi quảng canh thân thiện môi trường, ngoài đối tượng nuôi chính là tôm, các hộ nuôi tiến hành thả xen một số loài cá hiền, ăn mùn bã hữu cơ để góp phần làm sạch môi trường. Đối với vùng nuôi có độ mặn >20%o: Chọn đối tượng là cá măng, rô phi đen, rô phi đỏ để nuôi kết hợp. Mật độ thả ghép 0,05- 0,1 con/m² tuỳ thuộc mật độ tôm nuôi. Đối với vùng nuôi có độ mặn < 20%o đối tượng thả ghép là rô phi đơn tính có kích cỡ 10-20g/con, mật độ: 0,05-0,1con/m².