Ở nhà tôi vẫn 'nhìn' thấy tàu cá ở đâu

Điểm sáng chống khai thác IUU

Tính đến tháng 9/2023, các chỉ số tàu cá gắn thiết bị định vị, ghi nhật ký khai thác, báo cáo sản lượng, chủng loại khai thác, không xâm phạm vùng biển nước ngoài của tỉnh Bạc Liêu đều đạt 100%. Có được kết quả đó nhờ nỗ lực của các cấp chính quyền, cơ quan chức năng và ý thức của bà con ngư dân.

Đang bận rộn chuyển hải sản lên Cảng cá Gành Hào nhưng ông Nguyễn Văn Hải, thuyền viên quê tại tỉnh Kiên Giang vẫn tranh thủ trả lời phóng viên Báo Nông nghiệp Việt Nam về những khó khăn của nghề đi biển.

Ông Hải nói, kể từ khi thủy sản của Việt Nam bị EC áp dụng "thẻ vàng", giá tôm cá cứ chìm dần. Trong khi đó, tất cả các thứ khác như xăng dầu, nguyên liệu phục vụ đánh bắt đều tăng.

“Những chuyến biển của chúng tôi càng trở nên nặng nề hơn vì lợi nhuận và phải tuân thủ đúng các quy định chống khai thác IUU. Tuy nhiên, chúng tôi vẫn cố gắng động viên nhau thực hiện tốt các quy định của pháp luật để một ngày nào đó không xa sẽ gỡ được 'thẻ vàng' của EC”, ông Hải tự tin.

Ông Ngô Bá Hưng (phường 2, TP Bạc Liêu) có tàu đánh mực do con trai làm thuyền trưởng đã ra khơi hơn 2 tháng qua chia sẻ: Dù ở nhà trông cháu, nhưng tôi vẫn biết được tàu đang ở đâu và liên hệ với con bất cứ lúc nào. Những lúc thời tiết xấu hay tàu có dấu hiệu vi phạm vùng biển nước ngoài, tôi liên lạc ngay để nhắc liền. Tất cả là nhờ vào thiết bị giám sát hành trình gắn trên tàu cá.

Anh Trần Quốc Nam (quê tỉnh Cà Mau) vừa cho tàu cập cảng Gành Hào chia sẻ: Anh em chúng tôi trước khi ra khơi đều động viên nhau, dù có đánh bắt thua lỗ cũng phải chấp hành tốt các quy định chống khai thác IUU. Tàu cá phải được gắn thiết bị giám sát hành trình 24/24 và hoạt động trên các vùng biển được phép khai thác, không lén qua vùng biển nước ngoài. Quá trình khai thác, chúng tôi ghi chép nhật ký đầy đủ về hành trình, sản lượng, chủng loại. Khi muốn vào một cửa biển nào đó để bán sản phẩm, chúng tôi gọi điện trước 1 tiếng đồng hồ cho cơ quan chức năng. Sau khi cập bờ sẽ đem sổ nhật ký khai thác trình báo sản lượng và chủng loại.

Anh Nguyễn Văn Bảy (quê tỉnh Cà Mau) trong lúc trình sổ nhật ký với Ban quản lý Cảng cá Gành Hào nói: “Dính cái 'thẻ vàng' EC, giá cả hải sản bấp bênh hoài nên tôi và bà con ngư dân luôn bảo nhau phải gắng thực hiện cho tốt các việc mà Nhà nước quy định để sớm gỡ cho được”.

Ông Trần Hải Thọ, thuyền trưởng tàu kiểm ngư thuộc Chi cục Thuỷ sản Bạc Liêu, cho biết: Đơn vị phối hợp với Hải đội 2 Biên phòng triển khai 4 đợt tuần tra kiểm soát trên biển với 43 phương tiện, tuyên truyền pháp luật được 103 lượt với 677 ngư dân. Đơn vị cũng phối hợp với Cảnh sát biển vùng 4 tiến hành tuần tra kiểm soát vùng biển. Nhờ sự phối hợp tốt giữa các đơn vị nên tình hình vi phạm trên biển đã giảm rõ rệt.

"Với công việc tiếp nhận kiểm tra ban đầu nhật ký khai thác, báo cáo nguồn gốc, tôi và các nhân viên của mình hằng ngày được chứng kiến sự đổi thay trong ý thức của ngư dân. Dù việc ghi chép là khó khăn với ngư dân nhưng đến nay bà con đã quen dần và làm được", ông Lê Thanh Đạm, Giám đốc Ban Quản lý Cảng cá và Khu neo đậu tránh bão cho tàu cá tỉnh Bạc Liêu, chia sẻ.

4 nhiệm vụ, giải pháp chống khai thác IUU

Ông Phạm Văn Thiều, Chủ tịch UBND tỉnh Bạc Liêu nhấn mạnh: Tỉnh Bạc Liêu triển khai quyết liệt và đồng bộ các giải pháp, từ đó tạo sự chuyển biến rất lớn cho bà con ngư dân. Thời gian qua, Bạc Liêu không có tàu nào vi phạm về đánh bắt trái phép ở vùng biển nước ngoài. Tuy nhiên, Bạc Liêu không chủ quan với kết quả đạt được, vừa qua Ban chỉ đạo IUU tỉnh tiếp tục đặt ra một số nhiệm vụ và giải pháp trong thời gian tới.

Thứ nhất, thực hiện chiến dịch thông tin truyền thông, đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền. Tập huấn, phổ biến quy định Luật Thủy sản và các văn bản hướng dẫn về quy định chống khai thác IUU. 

Thứ hai, xây dựng cơ chế, chính sách hỗ trợ chủ tàu cá mua lắp thiết bị giám sát hành trình tàu cá (VMS) và cước phí thuê bao vệ tinh để duy trì hoạt động thiết bị VMS. 

Thứ ba, lập danh sách các tàu cá có nguy cơ cao vi phạm khai thác IUU và các tàu cá đã bán nhưng chưa làm thủ tục chuyển nhượng gửi cơ quan chức năng, chính quyền địa phương theo dõi quản lý.

Thứ tư, duy trì bền vững hoạt động kiểm tra, kiểm soát để đảm bảo 100% tàu cá thực hiện tốt việc lắp định vị 24/24, ghi nhật ký khai thác và báo cáo sản lượng.

Để tăng cường hiệu lực, hiệu quả chống khai thác hải sản trái phép, Chủ tịch UBND tỉnh Bạc Liêu Phạm Văn Thiều cho biết thêm: Bạc Liêu đã kiến nghị với Bộ Quốc phòng và Bộ NN-PTNT chỉ đạo các lực lượng Hải quân, Cảnh sát biển, Kiểm ngư tăng cường hoạt động tuần tra để đảm bảo thường xuyên hiện diện trên các vùng biển, nhất là vùng giáp ranh.