Theo tài liệu của các nhà khoa học trên thế giới thì chế phẩm Avail là một polymer, khi bọc cho các loại phân lân để bón cho nhiều loại cây trồng, trên nhiều loại đất, đều có thể nâng cao hiệu quả sử dụng của lân (P) từ 20 - 50%. Nhưng ở VN thì cho đến năm 2008, chưa có tài liệu để chứng minh điều đó.
Thế rồi, nhóm cán bộ khoa học của Viện Lúa ĐBSCL do TS Phạm Sĩ Tân và TS Chu Văn Hách chủ trì, thực hiện nhiều thí nghiệm trên cây lúa. Đồng thời, ở Viện KHKT Nông nghiệp miền Nam, TS Đỗ Trung Bình cũng chủ trì thực hiện nhiều thí nghiệm cả trên cây lúa, cùng với các cây rau, màu và cây công nghiệp khác.
Điều đáng ngạc nhiên là các kết quả thu được ở điều kiện VN cũng phù hợp với các kết quả của các nước đã công bố trước đó. Nghĩa là, dùng Avail chỉ cần một lượng rất nhỏ (0,2%), bọc cho phân P, đều có thể làm tăng hiệu suất sử dụng P lên từ 20 - 50%.
Như vậy, dùng chất Avail bọc với các loại phân P, đều có thể giúp người SX tiết kiệm được số lượng P khá lớn, giúp người trồng giảm đầu tư, nâng cao năng suất, nâng cao hiệu quả kinh tế và bảo vệ môi trường được trong sạch.
Không bỏ lỡ thời cơ, Cty CP Phân bón Bình Điền đã tự nguyên làm nhà ứng dụng và phân phối chế phẩm Avail cho SX. Thế là phân Đầu Trâu DAP-Avail đã ra đời. Từ đây rất nhiều bà con nông dân, thông qua chương trình “Đồng hành và chia sẻ” trên VTV Cần Thơ, Bình Thuận, Bình Phước… đều đặt câu hỏi để tìm hiểu rõ hơn về phân DAP-Avail.
Trước hết là để sử dụng có hiệu quả cho vụ HT sắp đến; một mùa vụ mà vai trò của lân rất quan trọng, ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển cũng như năng suất lúa. Do khuôn khổ bài báo có hạn, nên bài này chỉ tóm tắt một số nội dung câu hỏi và trả lời để đông đảo bà con nông dân tham khảo.
Ông Phạm Minh Hưng ở ấp Hiếu Thảo, xã Hiếu Nghĩa, huyện Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long (ĐT: 0906952392) hỏi: Tôi thấy Cty Bình Điền giới thiệu hoạt chất Avail. Hoạt chất này có khả năng làm tăng hiệu quả phân lân như thế nào? Xin phân tích cơ chế? Hoạt chất Avail có tác dụng như nhau trên các loại đất khác nhau hay không?
Trả lời: Theo kết quả nghiên cứu của các nhà khoa học, phân lân bón vào đất, cây chỉ hút được số lượng rất ít, bình quân chỉ sử dụng được khoảng 25 - 30%, trên đất phèn nặng có khi chỉ sử dụng được 5 - 15%. Có nghĩa là trường hợp này khi bón 100 kg phân lân vào đất, thì vụ đó cây chỉ sử dụng được có 5 kg thôi.
Trong khi tìm kiếm các giải pháp làm tăng hiệu suất sử dụng phân lân cho cây, các nhà khoa học thấy rằng: Dùng chất Avail để bọc phân lân là giải pháp làm tăng tỷ lệ sử dụng lân cho cây rất lý tưởng. Các khảo nghiệm ở các nước cũng như ở nước ta cho thấy chỉ cần bọc phân lân bằng 1 lượng Avail rất nhỏ (0,2%) thì có thể làm tăng hiệu suất sử dụng lân lên từ 20 - 50%. Tính trung bình chung là khoảng 30%.
Lân được bọc Avail khi bón vào đất thì hạt lân được chất này bảo vệ xung quanh, không cho chất Fe (sắt) và AL (nhôm) kết hợp với P để trở thành hợp chất khó tiêu. Nhờ vậy sau khi bón phân P vào, P ở dạng tự do một thời gian lâu hơn, rễ cây có điều kiện hút được nhiều P hơn.
Hiện nay chưa có chất gì có khả năng như chất Avail cả. Vì nhiệm vụ chủ yếu của chất Avail như vậy, nên bón cho đất nào cũng đều tốt cả. Trên đất chua phèn thì sử dụng chất này còn có lợi hơn. Vì ở đấy có rất nhiều sắt và nhôm. Lân được Avail bảo vệ thì cây càng có điều kiện sử dụng được nhiều P hơn nên hiệu quả sử dụng P cũng cao hơn.
Như vậy, nếu trước đây bạn bón 3 bao DAP mới đủ P cho cây, thì nay bạn chỉ cần bón 2 bao phân DAP-Avail thì đã cung cấp đủ P cho cây. Nếu bạn bón 2 bao DAP, nay bạn chỉ bón 1 bao hay nhiều lắm là hơn 1 bao DAP-Avail là vừa. Cái lợi của phân DAP-Avail là như vậy đấy.
Bà Phan Thị Giang ở ấp Hòa Phú, xã Hòa Hưng, huyện Giồng Riềng, tỉnh Kiên Giang (ĐT: 01664435366) hỏi: Trên vùng đất phèn, trong vụ HT phải sử dụng DAP- Avail như thế nào để có hiệu quả cao và phải dùng số lượng bao nhiêu để P không bị thất thoát nhiều?
Trả lời: Trước hết ta cần hiểu là DAP-Avail chỉ khác DAP thường là phân này có chất Avail dùng để bọc cho hạt phân. Còn cả 2 loại DAP này đều giống nhau vì chúng đều chứa 18% chất N và 46% chất P.
Do chất P trong DAP-Avail được bảo vệ bởi Avail rất tốt, nên sau khi bón vào đất, P vẫn ở dạng tự do, làm cho rễ cây hút được P kéo dài hơn, kết quả là số P bón vào được cây sử dụng nhiều hơn và hiệu quả sử dụng P cao hơn.
Vì vậy, khi dùng phân DAP-Avail để thay DAP thường thì bà con nông dân bón số lượng giảm xuống khoảng 1/3 so với DAP thường là vừa. Nếu như trước đây bà con sử dụng 3 bao DAP bón cho 1 ha lúa, nay chỉ cần 2 bao DAP-Avail là vừa.
Ngoài ra, P trong DAP rất dễ tiêu, lại có chứa thêm 18% chất đạm (N). Vì vậy, với lúa sạ, bạn không nên bón lót mà chỉ dùng để bón thúc lúc lúa 7 - 10 ngày và 18 - 22 ngày sau sạ.
Các thí nghiệm của bộ phận kỹ thuật của Cty CP Phân bón Bình Điền cũng như tại các cánh đồng lớn tại các vùng đất phèn vùng Đồng Tháp Mười thì lượng DAP-Avail chỉ bón từ từ 50 - 70 kg/ha. Nghĩa là 50 kg/ha ở vụ ĐX và 70 kg/ha ở vụ HT mà năng suất vẫn cao hơn các ruộng sử dụng DAP thông thường của bà con từ 200 - 500 kg/ha.
Và lượng phân trên được chia đều cho cả 2 lần bón (tuy nhiên, vụ HT này nếu sau khi bón 35 kg/ha mà gặp thời tiết khô hạn quá, lúa bị hực phèn (bộ rễ lúa kém phát triển) thì đợt 2 bà con cần bón 50 kg/ha thay vì chỉ bón 35 kg/ha). Cách bón như vậy vừa làm giảm tỷ lệ thất thoát P, vừa nâng cao hiệu quả của phân mà năng suất vẫn cao, chất lượng nông sản lại tốt hơn.
(*): Tác giả hiện là Chủ tịch Hội đồng Khoa học, Cty CP Phân bón Bình Điền
