Đông xuân là vụ quan trọng nhất ở ĐBSCL. Đây là vụ lúa cho năng suất, sản lượng cao và giá thành hạ. Tuy nhiên, trong điều kiện không có lũ như năm nay thì việc quản lý cỏ dại được đặt lên hàng đầu.
Các loài cỏ quan trọng trên ruộng lúa tại ĐBSCL bao gồm: Cỏ lồng vực, cỏ đuôi phụng, cỏ cháo chác, rau mương, rau mác bao, cỏ xà bông và lúa cỏ... Gần đây lúa cỏ trở nên phổ biến và gây hại nghiêm trọng nông dân gọi là lúa lẫn, lúa lộn hay lúa ma. Lúa cỏ có đặc điểm cao cây hơn lúa trồng, chín sớm hơn, lá hẹp và có màu xanh nhạt, vỏ trấu thường có râu dài hoặc ngắn, màu biến động từ vàng rơm, vàng sậm, nâu đến đen. Hạt thóc rất dễ rụng và hạt gạo lức thường có màu đỏ.
Quản lý cỏ dại kể cả lúa cỏ đòi hỏi sự kiên trì nhiều năm, bằng nhiều biện pháp tổng hợp mới có thể khống chế được loài dịch hại nguy hiểm này. Các biện pháp phòng ngừa cỏ dại bao gồm sử dụng hạt giống ít lẫn hạt cỏ dại và lúa cỏ. Nên mua hạt giống cấp xác nhận hàng vụ để sản xuất nhằm hạn chế cỏ dại, tạo cây lúa khỏe nhằm chống chịu tốt với sâu bệnh và các bất lợi khác của môi trường.
Nên dùng dung dịch nước muối 15% để loại bỏ hạt cỏ dại và hạt giống lúa lép lửng. Nước muối còn có tác dụng hạn chế rất nhiều bào tử nấm gây bệnh lúa von.
Năm nay lũ nhỏ, mực nước trong ruộng không sâu nên lúa chét và cỏ dại mọc rất nhiều. Cần dùng máy kéo lớn có gắn bánh lồng để trục nhận toàn bộ lúa chét, cỏ dại và dư thừa thực vật xuống sâu, ngâm nước ít nhất 3 tuần trước khi gieo sạ vụ đông xuân. Nông dân nên khai thác ưu điểm của tình trạng đất mềm nhão sau thời gian ngập nước lâu để làm đất thật kỹ, xới xáo, bừa, trục, đánh bùn, san phẳng mặt ruộng thật chu đáo.
Vụ ĐX nguồn nước dưới sông rạch rất dồi dào và có một số vùng không cần bơm mà khai dẫn nước vào ruộng khá dễ dàng. Chúng ta cần cho nước vào ruộng khoảng 7 ngày để hạn chế cỏ mọc khi gieo sạ.
Trong vụ ĐX, biện pháp sạ ướt là phổ biến. Nước cần được rút cạn ruộng sau khi làm đất lần cuối để tạo điều kiện thuận lợi cho hạt lúa đã nảy mầm đóng chông và phát triển sau khi sạ. Thời điểm này cũng là điều kiện cho cỏ mọc dữ dội. Nên sử dụng thuốc tiền mọc mầm Michelle 62EC, thuốc dễ dàng tiếp xúc qua rễ cỏ và mầm cỏ có thời gian phun sớm từ 1-4 ngày sau sạ, thuốc có hiệu lực trên nhiều loại cỏ kể cả lúa cỏ, an toàn cho lúa và sử dụng với liều 1lít cho 1ha.
Nếu thời gian phun trễ hơn thì bà con nên sử dụng thuốc cỏ hậu nẩy mầm Nominee 10SC (2 chai), thuốc có thời gian phun từ 7-12 ngày sau sạ hoặc thuốc Nominee 100OF (1 chai) có thời gian phun xịt từ 12-20 ngày sau sạ, thuốc này dễ dàng hấp thu qua lá trong vài giờ phun, thuốc diệt được nhiều nhóm cỏ trên đồng ruộng, với liều sử dụng là 200ml cho 1ha (10cc/bình 16 lít nước).
Hiện nay cỏ cháo chác, đuôi phụng cũng là mối nguy hại cho ruộng lúa tại ĐBSCL đặc biệt những vùng có nhiều cỏ chác lác, cháo chác, đuôi phụng nên sử dụng thuốc trừ cỏ hậu nẩy mầm sớm Bisben 915OD. Thuốc dễ dàng tiếp xúc qua rễ cỏ và lá cỏ có thời gian phun sớm từ 6-10 ngày sau sạ, thuốc có hiệu lực cao, an toàn cho lúa và sử dụng với liều 1-1,2 lít cho 1ha.
Khi phun xịt thuốc trừ cỏ bà con cần chú ý:
Đối thuốc trừ cỏ tiền nẩy mầm Michelle 62EC bà con nên cho nước vào ruộng 5-7 ngày sau sạ và tránh để đất nứt nẻ.
Đối thuốc trừ cỏ hậu nẩy mầm Nominee phải cho nước vào ruộng sau một ngày phun và giử nước trong ruộng càng lâu càng tốt.
Khi phun thuốc cỏ tiền và hậu nẩy mầm thì đất phải ẩm.
Phải làm đất, trang trục bằng phẳng thì hiệu lực sẽ tốt hơn.
Ngoài biện pháp hóa học ra thì bà con nên sử dụng nhiều biện pháp khác để khống chế cỏ trên ruộng lúa như cày bừa trang trục, cho nước vào ruộng để ém cỏ dại mọc...
