Khai thác than trái phép còn diễn ra công khai
Trong những tháng đầu năm 2021, thực hiện Chỉ thị số 29/CT-TTg, ngày 02/12/2019 của Thủ tướng Chính phủ về tiếp tục tăng cường công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động sản xuất, kinh doanh than và cung cấp than cho sản xuất điện; Nghị quyết số 16-NQ/TU ngày 09/5/2019 của BCH Đảng bộ tỉnh Quảng Ninh về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác quản lý tài nguyên than, khoáng sản trên địa bàn tỉnh, các sở, ban, ngành, UBND các địa phương đã siết chặt công tác quản lý Nhà nước, tăng cường kiểm tra, chấn chỉnh đối với hoạt động sản xuất, kinh doanh than trên địa bàn, nên tình hình cơ bản được kiểm soát, không để xảy ra phức tạp về an ninh trật tự.
Đội Cảnh sát kinh tế Công an TP Uông Bí phát hiện và thu giữ 52,6 tấn than vận chuyển trái phép. Ảnh tư liệu
Tuy nhiên, qua kết quả đấu tranh, xử lý của Công an tỉnh Quảng Ninh, các lực lượng chức năng, UBND các địa phương, vẫn còn một số đơn vị ngành than tồn tại nhiều sơ hở, bất cập, đặc biệt là tình trạng lợi dụng việc thi công, thực hiện bốc xúc để khai thác than trái phép, có trường hợp vi phạm nghiêm trọng, diễn ra công khai, gây bức xúc trong dư luận, quần chúng nhân dân. Điển hình như vụ Vi phạm quy định về khai thác tài nguyên tại khu vực Vỉa Dày - Tây Khe Sim, thuộc Công ty than Hạ Long - TKV.
Ngoài ra, UBND tỉnh Quảng Ninh cũng chỉ rõ tình hình tập kết, vận chuyển, tiêu thụ than trên tuyến đường thủy có những diễn biến phức tạp; tại một số cảng bến mặc dù đã hết thời hạn được cấp phép tập kết than nhưng vẫn còn tồn lượng than lớn. Điều này tiềm ẩn nhiều nguy cơ các đối tượng có thể lợi dụng để thu mua gom than không rõ nguồn gốc, tập kết trái phép hoặc mua bán hóa đơn để hợp thức hóa nguồn gốc than. Cá biệt xảy ra tình trạng tập kết, chế biển, kinh doanh than, sản phẩm ngoài than tại khu vực bến thủy nội địa khi không có giấy phép của các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền (vụ tập kết, chế biển, kinh doanh than, sản phẩm ngoài than trái phép của Công ty TNHH MTV sản xuất và thương mại Giang Trí Dũng thuộc cụm Cảng Kim Sơn, khu công nghiệp Kim Sơn, thị xã Đông Triều).
Quy trách nhiệm cho người đứng đầu
Để chấn chỉnh, tăng cường công tác quản lý Nhà nước, đấu tranh với tội phạm và vi phạm pháp luật trong hoạt động khai thác, tập kết, vận chuyển, kinh doanh than trái phép trên địa bàn tỉnh; UBND tỉnh Quảng Ninh yêu cầu Chủ tịch UBND các huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh phải chủ trì, phối hợp với các ngành chức năng, đơn vị liên quan thường xuyên tiến hành kiểm tra đối với tất cả các khu vực tiềm ẩn xảy ra hoạt động khai thác, tập kết, vận chuyển, kinh doanh than trái phép trên địa bàn; kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các sai phạm, chấn chỉnh ngay các hạn chế, tồn tại, thực hiện nghiêm công tác quản lý nhà nước; chịu trách nhiệm nếu chậm thực hiện hoặc không kịp thời phát hiện, xử lý các tồn tại, sai phạm (nếu có) theo quy định pháp luật, để xảy ra hậu quả gây ảnh hưởng, thất thoát tài nguyên khoáng sản.
Tăng cường công tác quản lý Nhà nước về đất đai, công tác cho thuê đất và thu hồi đất khi hết thời gian thuê đối với các đơn vị ngành than; thường xuyên kiểm tra, giám sát việc triển khai thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội ở khu vực có khoáng sản than, không để lợi dụng khai thác, chế biến, tiêu thụ than trái phép.
Chủ động thường xuyên kiểm tra các cảng, bến thủy nội địa có hoạt động tập kết, chế biến, vận chuyển, kinh doanh than; kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm theo quy định đối với các trường hợp vi phạm, nhất là các cảng bến không được tập kết, chế biến, kinh doanh than hoặc lợi dụng được cấp phép để tiêu thụ than không có nguồn gốc hợp pháp, mua bán hóa đơn trái phép để hợp thức hóa nguồn gốc than được khai thác trái phép...
Tăng cường vai trò của các cơ quan dân cử và các tổ chức chính trị - xã hội ở cơ sở trong việc giám sát hoạt động khai thác, tập kết, vận chuyển, kinh doanh than tại địa bàn; tuyên truyền, vận động, có cơ chế, chính sách hỗ trợ người dân đang làm nghề gom nhặt, tận thu than trái phép chuyển đổi nghề nghiệp.
Tiếp tục nâng cao trách nhiệm, nhận thức của cấp ủy, chính quyền địa phương trong việc ngăn chặn tình trạng khai thác, tập kết, vận chuyển, kinh doanh than trái phép; xác định công tác này là nhiệm vụ chính trị quan trọng, thường xuyên của địa phương. Đề cao trách nhiệm của người đứng đầu, nhất là Chủ tịch UBND các huyện, thị xã, thành phố.
Địa phương, đơn vị, doanh nghiệp để xảy ra tình trạng khai thác, vận chuyển, chế biến, kinh doanh than trái phép hoặc vi phạm, tiêu cực liên quan thì Bí thư cấp ủy, Chủ tịch UBND, trưởng công an, người đứng đầu cấp ủy và thủ trưởng cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp phải chịu trách nhiệm theo quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước; đồng thời xử lý trách nhiệm của cơ quan, cá nhân tham mưu, các cơ quan thanh tra, kiểm tra, giám sát theo quy định pháp luật và theo Nghị quyết số 16-NQ/TU ngày 09/5/2019 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh.
Mở rộng điều tra các vụ án, các đối tượng làm than lậu
UBND tỉnh Quảng Ninh giao Công an tỉnh chủ động nắm chắc tình hình, tổ chức đấu tranh có hiệu quả với tội phạm và vi phạm pháp luật trong hoạt động khai thác, tập kết, chế biến, vận chuyển, kinh doanh than trái phép, nhất là hành vi lợi dụng các dự án phát triển kinh tế - xã hội, hành vi thông đồng, móc ngoặc giữa cán bộ, Đảng viên với các đối tượng ngoài xã hội để khai thác than trái phép, các hành vi buôn lậu, gian lận thương mại trong hoạt động kinh doanh than trên đất liền và các vùng nước thủy nội địa. Quá trình đấu tranh, xử lý phải truy xuất nguồn gốc than, bã sàng, đá xít, đất đá lẫn than trái phép để xử lý triệt để các vi phạm.
Chủ trì, phối hợp các sở Tài nguyên và Môi trường, Công thương, Giao thông vận tải, Cục thuế tỉnh, TKV, Tổng Công ty Đông Bắc, UBND các địa phương tổ chức tổng kiểm tra, rà soát tất cả các cảng bến, tuyến thủy nội địa được UBND tỉnh cấp phép hoạt động và các cảng bến có hoạt động than, bã sàng, đá xít, đất đá lẫn than trong thực hiện các quy định của pháp luật về tập kết, vận chuyển, tiêu thụ than.
Bên cạnh đó, cần tiếp nhận, xử lý tin báo, tố giác của người dân đúng quy định, kịp thời xử lý nghiêm theo quy định đối với các cơ quan, đơn vị, cán bộ, công chức, viên chức có hành vi tiếp tay, bao che cho hoạt động sản xuất, kinh doanh than trái phép.
Khẩn trương điều tra, làm rõ, mở rộng các vụ án, các đối tượng phạm tội liên quan đến hoạt động khai thác, vận chuyển, chế biến và kinh doanh than trái phép; phối hợp chặt chẽ với các cơ quan tiến hành tố tụng trên địa bàn để xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.
Tăng cường công tác nắm tình hình, phát hiện, đấu tranh triệt phá các băng nhóm tội phạm, nhất là các nhóm đối tượng có dấu hiệu "bảo kê", chèn ép các hoạt động sản xuất, kinh doanh than, gây phức tạp tình hình an ninh, trật tự tại các địa bàn khai thác, vận chuyển, chế biến và kinh doanh than.
