Tại Thông báo Kết luận Thanh tra số 161/TB-TTCP (về việc chấp hành quy định pháp luật trong công tác quản lý, sử dụng đất đai, quản lý đầu tư xây dựng cơ bản tại tỉnh Hà Nam giai đoạn 2012 - 2018), nhiều sai phạm tại dự Khu du lịch Tam Chúc.
Theo đó, dự án được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương đầu tư tại Văn bản số 658/TTg-KTN ngày 11/05/2015 nhưng đến thời điểm thanh tra, UBND tỉnh Hà Nam vẫn chưa phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng để xác định cơ cấu sử dụng đất, xác định nghĩa vụ tài chính đối với dự án.
Dù chưa phê duyệt quy hoạch nhưng UBND tỉnh Hà Nam đã giao một phần diện tích cho chủ đầu tư thực hiện Dự án Khu du lịch Tam Chúc.
Bên cạnh đó, qua công tác kiểm tra xác định số tiền chi phí xây dựng trong dự toán phê duyệt không đúng, phải giảm trừ tại Dự án hạ tầng kỹ thuật Khu du lịch Tam Chúc là hơn 446 tỷ đồng. Trong đó số tiền đã thanh toán chi phí xây dựng không đúng cho dự án là hơn 56 tỷ đồng.
Trong quá trình thực hiện Dự án hạ tầng kỹ thuật Khu du lịch Tam Chúc, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Hà Nam đã phê duyệt kế hoạch đấu thầu Gói thầu tư vấn khảo sát, lập dự án điều chỉnh bổ sung không đúng thẩm quyền; chấp thuận gia hạn thời gian đóng thầu Gói thầu số 1 - EPC không đúng thẩm quyền theo quy định; hợp đồng ghi hình thức hợp đồng trọn gói như kế hoạch đấu thầu được duyệt nhưng cho phép điều chỉnh giá không đúng quy định; UBND tỉnh phê duyệt điều chỉnh hình thức hợp đồng từ trọn gói sang đơn giá điều chỉnh không đúng Nghị định 48/2010 ngày 7/5/2010 của Chính phủ.
Những sai phạm trên trách nhiệm thuộc về UBND tỉnh Hà Nam, Hội đồng thẩm định giá đất tỉnh, các sở ngành, cơ quan, đơn vị, cá nhân có liên quan và chủ đầu tư các dự án.
Đặc biệt Dự án Hạ tầng kỹ thuật Khu du lịch Tam Chúc cần phải nhanh chóng phê duyệt quy hoạch chung, quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết của Khu du lịch Tam Chúc theo Quy hoạch tổng thể Khu du lịch quốc gia Tam Chúc đã được Thủ tướng phê duyệt năm 2018; rà soát thiết kế các hạng mục công trình của dự án, đảm bảo theo đúng quy định.
Đối với hạng mục chỉnh trang lòng hồ Tam Chúc, theo cơ quan thanh tra, phải thực hiện rà soát, thanh toán, quyết toán theo đúng quy định của pháp luật phần đã thực hiện; đầu tư bằng nguồn vốn xã hội hóa đối với phần chưa thực hiện, không thực hiện bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước.
Với việc thanh, quyết toán chi phí đầu tư xây dựng Dự án Hạ tầng kỹ thuật Khu du lịch Tam Chúc, Thanh tra Chính phủ yêu cầu tỉnh Hà Nam chỉ đạo cơ quan chức năng, chủ đầu tư rà soát chi phí các hạng mục công trình thực hiện bằng nguồn vốn xã hội hóa và chi phí các hạng mục công trình thực hiện bằng nguồn vốn ngân sách. Đồng thời giảm trừ đối với các chi phí không đúng, đảm bảo theo đúng pháp luật, không để thất thoát ngân sách nhà nước.
Cơ quan thanh tra kiến nghị UBND tỉnh Hà Nam tổ chức kiểm điểm trách nhiệm của tập thể, cá nhân thuộc UBND tỉnh qua các thời kỳ, đồng thời, Thanh tra Chính phủ đã chuyển kết luận thanh tra này đến Ủy ban Kiểm tra Trung ương để xem xét, xử lý theo thẩm quyền đối với các tổ chức, cá nhân liên quan.
Không liên quan đến quần thể chùa Tam Chúc
Đại diện Ban quản lý chùa Tam Chúc cho biết dự án hạ tầng kỹ thuật Khu du lịch Tam Chúc vừa bị Thanh tra Chính phủ yêu cầu giảm chi phí đầu tư hơn 460 tỉ đồng không liên quan tới dự án đầu tư Khu du lịch Tam Chúc.
Theo đơn vị này, từ khi Thanh tra Chính phủ công bố Kết luận thanh tra, dư luận đang có sự hiểu nhầm giữa dự án hạ tầng kỹ thuật Khu du lịch Tam Chúc với dự án Khu du lịch Tam Chúc.
Kết luận của Thanh tra Chính phủ chỉ ra những sai phạm tại dự án hạ tầng kỹ thuật Khu du lịch Tam Chúc do Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng tỉnh Hà Nam (thuộc UBND tỉnh Hà Nam) thực hiện.
Dự án hạ tầng kỹ thuật Khu du lịch Tam Chúc do Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng tỉnh Hà Nam làm chủ đầu tư từ nguồn ngân sách nhà nước, chủ yếu để xây dựng tuyến đường kết nối 4 tỉnh Ninh Bình - Hòa Bình - Hà Nam - Hà Nội.
Trong khi dự án đầu tư xây dựng Khu du lịch Tam Chúc do Doanh nghiệp xây dựng Xuân Trường và Giáo hội Phật giáo Việt Nam làm chủ đầu tư. Tổng vốn đầu tư dự án khoảng 25.000 tỉ đồng, nguồn vốn đầu tư do Doanh nghiệp xây dựng Xuân Trường và tăng ni phật tử cả nước đóng góp, thời gian thực hiện dự án 50 năm.
Hiện nay, quần thể "siêu chùa" Tam Chúc nằm trong Khu du lịch Tam Chúc do Hòa thượng Thích Thanh Nhiễu, phó chủ tịch thường trực Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam, trụ trì. Và quần thể "siêu chùa" này được coi là tài sản của Giáo hội Phật giáo Việt Nam.