Căn nhà bị sạt lở đất, người dân phải cắt bỏ gian trong cùng. Ảnh: Hải Đăng.
Cứ mưa lũ là không dám ngủ
Khu dân cư thôn Bản Qua, xã Xuân Hòa (huyện Bảo Yên, Lào Cai) nằm sát đồi núi đất. Sạt lở đất đá từng xảy ra nhiều lần, may là chưa có người thiệt mạng. Mối hiểm nguy chực chờ, song các hộ cũng chỉ có cách chờ được di dời vì còn nghèo khó.
"Ở đây gần suối, núi cao có nhiều chỗ sạt lở, nguy hiểm tính mạng nên ai cũng muốn chuyển đi. Chúng tôi không cần nền nhà quá rộng, có đủ chỗ nuôi con gà, con lợn là được nhưng vẫn phải đợi dự án làm xong", ông Lìu Văn Vì ở thôn Bản Qua cho biết.
Theo những người dân ở đây, từ lâu đã xảy ra hiện tượng nứt đồi, sạt lở. Mỗi ngày vết nứt lại phình ra, kéo dài hơn. Khi mưa to, còn có tiếng đất đá rơi, nghe mà sởn tóc gáy.
"Cứ mưa là bà con không dám ngủ để còn đề phòng bất trắc xảy ra", ông Lìu Seo Giáo cho hay.
Công trường thi công cầu sang khu dân cư mới ngổn ngang. Ảnh: Hải Đăng.
Cách đầu thôn Bản Qua không xa, căn nhà của ông Lìu Xuân Vảng, hồi đang xây thì bất thình lình hàng chục khối đất sạt trượt, đẩy gẫy trụ cột, phải bỏ mất một gian. Ở nhà, nhưng ám ảnh nỗi lo, khi nào đất đá lại đổ ụp xuống?
Chưa hết, ông Lìu Văn Bủa có căn nhà phía bên kia đường, đất bị đùn từ dưới lên, rộp cả nền nhà nghi do ảnh hưởng đứt gãy địa chất...
Trước nỗi lo của người dân, ông Lý Văn Chung, Trưởng thôn Bản Qua đề đạt nguyện vọng của bà con, momg sớm được chuyển đến nơi ở an toàn, song dự án cứ ì ạch thì không biết đến bao giờ.
Có tiền cũng chưa thể san tạo mặt bằng
Hiện nay, Trung ương đã bố trí nguồn vốn cho dự án xây dựng cơ sở hạ tầng để các hộ trong vùng nguy cơ cao sạt lở, lũ quét ở Bản Qua được chuyển đi. Trong số 23 tỷ đồng tổng mức đầu tư thì 20 tỷ đồng là từ nguồn vốn dự phòng ngân sách Trung ương, số còn lại là ngân sách huyện Bảo Yên.
Theo phụ lục kèm báo cáo của UBND tỉnh Lào Cai ngày 14/3/2024, dự án đã giải phóng mặt bằng 23/25 hộ. Đơn vị thi công đảm bảo tiến độ theo dự án đã duyệt. Khối lượng và giá trị khối lượng thực hiện đến 31/12/2023 gần 9,4 tỷ đồng. Giải ngân đến 31/12/2023 đạt 80% kế hoạch vốn được bố trí (16 tỷ đồng)...
Ông Lìu A Sếnh (phải) chưa đồng ý với việc bồi thường. Ảnh: Hải Đăng.
Thế nhưng, ghi nhận tại thực địa, 4 tháng sau ngày báo cáo, nơi xây dựng hạ tầng để di dời khẩn cấp 45 hộ dân thôn Bản Qua vẫn là đồi quế, cỏ mọc xanh rì. Nguyên nhân, hộ duy nhất chưa đồng ý việc bồi thường, nhưng lại có diện tích đất bị thu hồi lớn nhất, bao trùm dự án, gần 9.600m2 đang trồng quế, lúa.
Về lý do chưa đồng thuận, ông Lìu A Sếnh cho rằng, áp giá bồi thường quá thấp, thiết kế mặt bằng thay đổi khiến nhà ông bị mất nhiều đất hơn.
Phần thi công cầu bắc qua suối cũng không khả quan hơn, mới san gạt để thi công phần mố... Người dân gác tạm vài cây tre để qua suối.
Như vậy, mặc dù đã được bố trí vốn, được UBND tỉnh Lào Cai giao nhiệm vụ, song sau 4 tháng, so với báo cáo của tỉnh thì huyện Bảo Yên chỉ giải phóng mặt bằng... thêm một hộ dân.
Ông Hoàng Văn Nhâm, Chủ tịch UBND xã Xuân Hòa xác nhận: Dự án đã cắm ranh giới giải phóng mặt bằng, kiểm đếm cây cối, hoa màu của hộ ông Sếnh, và có thể phải cưỡng chế, thực hiện phương án bảo vệ thi công.
