Sơn La phát triển OCOP bền vững, nâng tầm thương hiệu sản phẩm

Nhiều lợi thế 

Sơn La hiện có hơn 200 sản phẩm nông nghiệp lợi thế có giá trị kinh tế và thương mại cao, có thể phát triển thành các sản phẩm OCOP trong tương lai gần. Trong đó, lâm nghiệp, thủy sản, trồng trọt, chăn nuôi, dịch vụ là những sản phẩm mang tính đặc hữu vùng miền của Sơn La khá phong phú về chủng loại bao gồm 5 nhóm chính gồm thực phẩm; đồ uống; thảo dược; lưu niệm; dịch vụ nông thôn.

Hiện địa phương đã có 18 sản phẩm được cấp văn bằng bảo hộ và đã có thương hiệu, cụ thể là 3 sản phẩm chỉ dẫn địa lý: chè Shan tuyết Mộc Châu, quả xoài tròn Yên Châu, cà phê Sơn La; 13 nhãn hiệu chứng nhận: chè Olong Mộc Châu, chè Phổng Lái Thuận Châu, rau an toàn Mộc Châu, nếp Mường Và Sốp Cộp, cá tầm Sơn La, cá sông Đà Sơn La, cam Phù Yên, nhãn Sông Mã, khoai sọ Thuận Châu, sơn tra Sơn La, na Mai Sơn, bơ Mộc Châu, chuối Yên Châu; 2 nhãn hiệu tập thể: chè Tà Xùa và mật ong Sơn La.

Số lượng sản phẩm theo các nhóm được đánh giá phân hạng, kết quả đánh giá cấp giấy chứng nhận cấp tỉnh: Có 28 sản phẩm của 18 doanh nghiệp, hợp tác xã, tổ hợp tác và hộ sản xuất đã được đánh giá, phân hạng chấm đạt từ 50 điểm trở lên, bao gồm: 9 sản phẩm đạt hạng 4 sao; 19 sản phẩm đạt hạng 3 sao được công nhận tại Quyết định số 3246/QĐ-UBND ngày 30/12/2019 của Ủy ban nhân dân tỉnh Sơn La, về việc phê duyệt kết quả đánh giá, chấm điểm xếp hạng và cấp giấy chứng nhận sản phẩm tham gia.

Nhằm phát triển sản phẩm OCOP bền vững, tỉnh Sơn La đang củng cố, phát triển tổ chức kinh tế. Toàn tỉnh có 452 doanh nghiệp, HTX, liên hiệp HTX hoạt động trong lĩnh vực ngành nông nghiệp (không tính doanh nghiệp, HTX hoạt động dịch vụ nông nghiệp), trong đó: trồng cây ăn quả có 216 tổ chức; trồng rau 38 tổ chức; thủy sản 74 tổ chức; chăn nuôi 29 tổ chức; cây lâu năm (chè, cà phê, mắc ca, dược liệu) có 45 tổ chức; bảo quản, chế biến nông sản 36 tổ chức; giống cây trồng và lĩnh vực khác 14 tổ chức.

Ngoài ra, chăn nuôi có 28 doanh nghiệp, HTX; thủy sản 72 doanh nghiệp, HTX; trồng trọt và lĩnh vực khác 335 doanh nghiệp, HTX.

Bà Hoàng Thị Thu Hiền, Chi cục trưởng Chi cục Phát triển Nông thôn Sơn La đánh giá: “Chương trình OCOP là chương trình phát triển kinh tế nông thôn trên cơ sở khai thác các tiềm năng, lợi thế của mỗi địa phương nhằm tạo ra các sản phẩm hàng hóa, dịch vụ đảm bảo chất lượng, có nhãn mác thương hiệu và vươn ra ngoài phạm vi địa phương. Chương trình có giá trị xã hội và nhân văn sâu sắc, góp phần quan trọng phát triển kinh tế xã hội của địa phương và thực hiện thắng lợi Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới có chiều sâu, bền vững”.

Vươn tầm OCOP Sơn La

Chương trình OCOP được triển khai đã tạo điều kiện cho địa phương sản xuất ra nhiều hàng hóa chất lượng cao mang tính đặc trưng, lợi thế của vùng góp phần phát triển kinh tế nông thôn.

Trên cơ sở khảo sát, đăng ký tham gia chương trình, các tổ chức kinh tế, cá nhân đã được hỗ trợ phát triển sản phẩm mới, nâng cấp sản phẩm đã có, tư vấn phát triển sản phẩm để hoàn thiện về quy trình sản xuất, quản lý chất lượng, hoàn thiện nhãn mác, bao bì, giấy tờ liên quan, hoàn thiện hồ sơ tham gia đánh giá, xếp hạng sản phẩm.

Theo kế hoạch, Sơn La phát triển và chuẩn hóa từ 30 - 40 sản phẩm được xếp hạng và cấp giấy chứng nhận sản phẩm tham gia Chương trình Mỗi xã một sản phẩm tỉnh Sơn La đạt từ 3 sao trở và 1 sản phẩm đề nghị Trung ương công nhận 5 sao, xây dựng bộ nhận diện thương hiệu OCOP tỉnh Sơn La.

Để các sản phẩm OCOP có sức lan tỏa, Sơn La tổ chức tham gia tham gia, trưng bày, giới thiệu sản phẩm OCOP và các sản phẩm tiềm năng của tỉnh Sơn La tại thị trường Hà Nội và 15 tỉnh khu vực miền Bắc với 28 sản phẩm đạt từ 3 sao trở lên như: Gian hàng tại hội chợ tại tỉnh Vĩnh Phúc; tham gia hội chợ và diễn đàn kết nối mạng lưới OCOP toàn cầu và hội chợ quốc tế OCOP năm 2019 tại TP.HCM.

Tham gia trưng bày, giới thiệu các mặt hàng phát triển OCOP tại hội nghị tổng kết các tỉnh miền núi phía Bắc tại tỉnh Hòa Bình; hội nghị tổng kết 10 năm nông thôn mới toàn quốc tại tỉnh Nam Định; hội chợ cây ăn quả có múi và sản phẩm OCOP các tỉnh phía Bắc tại tỉnh Hòa Bình; tham gia trưng bày, quảng bá các sản phẩm nông sản tiêu biểu tại tỉnh Hải Dương, Nghệ An…

Ký biên bản ghi nhớ với Liên hiệp HTX OCOP Việt Nam, Công ty TNHH VINAGAP Việt Nam; giới thiệu và trưng bày các sản phẩm tại Ban 8 – Ban Hợp tác Việt Nam – Liên bang Nga về các sản phẩm chè, cà phê, trâu hun khói, cá Tép dầu, và các loại quả sấy… được đánh giá cao và có cơ hội xuất khẩu sang thị trường Nga.

Song song các sở, ngành; cấp huyện thường xuyên lồng ghép thông qua các hoạt động xúc tiến thương mại của lĩnh vực phụ trách của địa phương hỗ trợ các doanh nghiệp, trang trại, cơ sở sản xuất, thương mại tham gia các hội chợ thương mại trong và ngoài tỉnh để tăng cơ hội giao dịch trực tiếp với các doanh nghiệp thu mua, chế biến hàng nông lâm thủy sản trong cả nước và quảng bá, thu hút sự quan tâm của các địa phương, đơn vị sản xuất và các tổ chức kinh tế đầu tư, hỗ trợ phát triển các sản phẩm OCOP của tỉnh.

Theo đó, thời gian tới Sơn La sẽ tập trung triển khai chu trình OCOP nghiêm túc tại các địa phương cấp huyện để nhận đăng ký ý tưởng sản phẩm; có kế hoạch hỗ trợ phát triển sản phẩm thành lập các tổ chức kinh tế khi có nhu cầu đăng ký.

Tiếp tục xây dựng kế hoạch hỗ trợ các chủ thể có sản phẩm tham gia chương trình OCOP và sản phẩm Nông nghiệp được tham gia các hội nghị đối tác OCOP để kết nối chuỗi giá trị đầu vào, tổ chức sản xuất cũng như kết nối tiêu thụ sản phẩm khi có yêu cầu.

Bà Hoàng Thị Thu Hiền cho hay: “Đây là năm đầu tiên Sơn La thực hiện chương trình OCOP nên các cấp, các ngành chưa có nhiều kinh nghiệm trong quá trình triển khai tổ chức thực hiện, hệ thống văn bản hướng dẫn từ Trung ương, tỉnh chưa đầy đủ do vậy việc triển khai ở địa phương còn lúng túng, thiếu tính chủ động.

Đội ngũ cán bộ quản lý, thực hiện chương trình cấp tỉnh, huyện, xã hoạt động theo hình thức kiêm nhiệm nên chưa có nhiều thời gian cho việc phát triển các sản phẩm OCOP. Có lúc, có nơi chính quyền cấp huyện, cấp xã chưa thật sự vào cuộc cùng các tổ chức kinh tế trong quá trình thực hiện chương trình”...