Tấu hài là một thể loại nghệ thuật, chứ không phải một trò hề nhảm nhí
Cách đây khoảng một thập niên, tấu hài xuất hiện trên tivi khá rụt rè, vì chính những nhà truyền hình cũng thừa biết chất lượng của các loại tiểu phẩm rất thấp. Thế nhưng, bây giờ chỉ cần các thương hiệu sản phẩm chịu bỏ tiền ra quảng cáo thì không có chương trình nào chịu đắn đo về mặt thẩm mỹ. Tấu hài tràn lan đến mức mở tivi lên là thấy gương mặt danh hài.
Hiện tại, đã có hơn 30 chương trình tấu hài chiếm lĩnh màn ảnh nhỏ từ trung ương đến địa phương. Các nghệ sĩ được xưng tụng là danh hài như Hoài Linh, Trấn Thành, Việt Hương, Chí Tài, Trường Giang chạy show không kịp thở.
Ba đơn vị truyền thông đang cạnh nhau rất quyết liệt về các chương trình tấu hài là Đài Truyền hình VN, Đài Truyền hình TPHCM và Đài Truyền hình Vĩnh Long. Và phía sau lưng họ là những công ty sản xuất như Đông Tây, BHD, Điền Quân, Khang…
Các diễn viên có chút năng khiếu hài hoặc ham thích diễn hài đều được trưng dụng triệt để. Không chỉ lôi kéo nghệ sĩ vào các chương trình như “Bí mật đêm Chủ nhật” hoặc “Tài tiếu tuyệt” mà khán giả cũng được khuyến khích phô diễn khả năng chọc cười như các chương trình “Thách thức danh hài” hoặc “Cười là thua”. Thậm chí, đáng ái ngại hơn, trẻ con cũng không thể đứng ngoài cuộc đua cười cợt bát nháo, như chương trình “9 con của Mười Khó”.
Phủ sóng dày đặc như vậy, nhưng nhìn vào hiệu quả nghệ thuật của mỗi chương trình thì không tránh khỏi băn khoăn. Sự nghèo nàn về ý tưởng và sự bế tắc về ngôn ngữ, khiến những chương trình hài dần dần chuyển sang màu sắc… nhảm nhí. Các kiểu uốn éo thô tục và các kiểu ăn nói bỗ bã được phơi ra, nhằm vớt vát cho năng lực rất hạn chế của các nghệ sĩ hài.
Đành rằng, khán giả có nhu cầu tìm kiếm tiếng cười thư giãn, nhưng cách đổ bộ ồ ạt của các chương trình hài lên màn ảnh nhỏ hiện nay, không thể nhân danh phục vụ cho công chúng nữa. Bởi lẽ, khi tấu hài phải câu khách bằng những mảng miếng rẻ tiền thì chắc chắn sẽ hủy hoại chỗ đứng của loại hình nghệ thuật này trong lòng người xem.
"Nhà cười" của VTV3
Ngoài chương trình “Ơi giời, cậu đây rồi” đã phát sóng đến mùa thứ ba, và chương trình “Vua cười” đang được đầu tư nhiều công sức, thì Đài Truyền hình VN lại chuẩn bị đưa thêm một chương trình tấu hài khác lên VTV3 có tên gọi “Vua làng cười Việt”.
Hết kiểu cười trong nước lại bắt chước kiểu cười ngoài nước. “Vua làng cười Việt” mua bản quyền từ chương trình “The King of Comedy” của Anh, và được tuyên bố rất hoành tráng để tuyển sinh “đây là cuộc thi nhằm tìm kiếm và bồi dưỡng những nhân tài tiếp nối thế hệ "cây đa - cây đề" trong làng hài Việt Nam.
Những thí sinh tham gia vào chương trình sẽ được BTC hỗ trợ đào tạo khả năng diễn xuất, và tư duy xây dựng kịch bản cùng kinh nghiệm sân khấu. Bên cạnh đó, các thí sinh sẽ được bảo vệ hình ảnh, bảo trợ truyền thông trong suốt quá trình tham gia và ngay cả khi rời khỏi chương trình”.
Có một thực tế đau lòng là hầu hết sân khấu lớn nhỏ đều gặp khó khăn vì… cạn kiệt diễn viên. Muốn tập vở mới hay dựng vở cũ cũng nan giải, do diễn viên bận rộn lao theo các chương trình tấu hài trên tivi. Ngoài việc gián tiếp đóng cửa các tụ điểm hài, thì các nhà truyền hình không thể nào đưa ra được lời biện minh chính đáng cho sự hỗn loạn tấu hài trên màn ảnh nhỏ.
Tấu hài, tuy không có hình thái nghệ thuật rõ nét như chính kịch hay bi kịch, nhưng cũng không phải là thứ kệch cỡm tung hứng mua vui chốc lát. Tấu hài trên truyền hình, đang đi ngược lại phẩm chất của tấu hài đúng nghĩa.
