Trong mấy ngày qua mưa liên tục trút xuống khu vực miền núi phía Bắc, thôn Mà Xa Phìn thuộc xã Nậm Xây, huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai hứng chịu nhiều trận mưa kéo dài. Và hậu quả đau lòng đã xảy ra.
Từ nhiều năm qua, tại đây xuất hiện một bãi đào vàng thổ phỉ rộng cả trăm ha dưới chân rừng nguyên sinh, “vàng tặc” phần đông là những dân nghèo từ các địa phương: Mù Cang Chải (Yên Bái), Than Uyên, Tân Uyên, Tam Đường (Lai Châu), Văn Bàn (Lào Cai)…được những chủ lò từ Thái Nguyên, TP Lào Cai, Văn Bàn…thuê đào đãi vàng. Chính quyền địa phương dường như bất lực trước tình trạng đào đãi vàng trái phép diễn ra tại đây từ nhiều năm qua, cả trăm lều bạt dựng khắp triền núi, chúng vận chuyển máy nghiền đá, máy phát điện nặng vài tấn đặt tại cửa hầm lò vàng, tiếng máy nghiền đá rung chuyển núi.
Những lò vàng thổ phỉ khoét sâu vào lòng núi dài cả trăm mét, ngang dọc như những hang chuột bỗng biến thành những túi đựng nước khổng lồ treo lưng chừng núi chờ bục ra bất cứ lúc nào. Khoảng 13h ngày 5/8/2010 những người đang hí húi đập vỉa, đãi vàng trong khe núi bãi vàng Sa Phìn bỗng nghe đất dưới chân mình rung động rất mạnh như thể động đất, tiếp theo là liên tiếp những tiếng nổ lớn do những tảng đá va đập vào nhau, nước từ các hầm vàng vỡ bung ra kéo theo hàng ngàn khối đất đá từ trên sườn núi đổ xuống như một dòng thác đất đá, cây cối đổ ngổn ngang.
Bãi vàng Sa Phìn dậy tiếng la hét của những người đào đãi vàng: Chạy đi! Lở núi sập hầm vàng rồi…Tiếng đất đá lở ầm ầm nuốt chửng những tiếng người đang kêu khóc dưới chân núi. Cả bãi vàng rực đỏ màu đất như màu máu, những người đào vàng nào còn sống sót mặt mũi bê bết bùn đất lóp ngóp chui ra từ các đống đất, bụi cây tiếng của họ gào khóc, kêu cứu thật hãi hùng. Trận lở núi không chỉ chôn vùi những người đang đập vỉa, đãi vàng dưới chân núi chấn động của trận lở núi còn làm sập nhiều hầm vàng khác khiến những người đang đào vàng trong đó bị vùi lấp.
Ngay sau khi được tin sạt lở đất và sập hầm vàng tại bãi vàng thổ phỉ Sa Phìn, huyện Văn Bàn đã huy động cả trăm người lên tìm kiếm những người bị nạn. Sau một thời gian đào bới đã tìm thấy thi thể các nạn nhân: Lý A Dơ, 20 tuổi-Nậm Xé , Văn Bàn (Lào Cai); Võ Xuân Trung, 20 tuổi, xã Ninh Sơn, huyện Đồng Hỷ (Thái Nguyên); Nguyễn Văn Tiện, 16 tuổi, xã Yên Định, huyện Chợ Mới (Bắc Cạn). Số người bị vùi lấp trong khối đất khổng lồ và trong các hầm vàng thì chưa xác định được là bao nhiêu. Tuy nhiên từ thấy những công cụ đào đãi vàng bắn tung trên sườn núi, bước đầu người ta xác định được 4 người đang mất tích, đều là những người đào vàng thuê. Đến chiều 7/8 đã xác định được danh tính của hai anh em ruột người Mông xã Lao Chải, huyện Mù Cang Chải (Yên Bái) là: Giàng A Sở và Giàng A Vàng, còn hai người khác vẫn chưa biết tên tuổi họ là ai. Như vậy tạm thời có 7 người tử nạn trong vụ sập hầm vàng, dưới đất còn ai nữa không thì chưa rõ. Trước đó, ngày 29/7 tại bãi vàng thổ phỉ Sa Phìn này anh Lò Văn Sòn, 19 tuổi, trú tại xã Nà Cam, huyện Tam Đường (Lai Châu) bị một hòn đá rơi trúng đầu khi đang đào đất trong hầm vàng chết tại chỗ. Tiếp đó ngày 3/8 chị Trang Thị PLa, 30 tuổi, ở xã Lao Chải, huyện Mù Căng Chải (Yên Bái) đang gùi quặng từ trên núi xuống thì bị trượt chân rơi xuống vực chết. Như vậy trong 3 lần xảy ra thảm hoạ, ít nhất đã có 9 người chết ở các bãi vàng này.
Ông Giàng A Minh và vợ Giàng A Sở sau khi nghe tin vụ lở núi đã tức tốc từ Mù Cang Chải vượt núi đến bãi vàng Sa Phìn ngay buổi sáng 7/8. Ông Minh đau khổ đứng bên bãi đất ngổn ngang đá cho biết: Nhà mình nghèo lắm, sau khi cấy lúa mùa xong, không có việc gì làm, hai anh em nó rủ nhau lên đây đào vàng mới được hơn mười ngày nay thôi. Cách đây 4 hôm nó còn gọi điện về nhà, bảo với vợ nó: Ở trên này mưa lắm, nước ngập các hầm lò, chủ lò tạm cho nghỉ, nếu còn mưa thì nó sẽ về. Vậy là nó chưa kịp về thì đất đã sập làm nó chết rồi…Ông Minh ngồi xuống hai tay vỗ vào mặt đất gọi thảm thiết: A Sở ơi, A Vàng ơi, hai con có nghe được tiếng bố gọi không? Vợ của Giàng A Sở như người mất hồn, chị cào cấu lên mặt đất gọi tên chồng, nhưng vô vọng, đất nhão nhoét dưới chân chị không một lời đáp.
Cuộc tìm kiếm những người mất tích trên bãi vàng Sa Phìn đến chiều ngày 8/8 vẫn chưa có dấu hiệu gì, trong khi đó trời vẫn xầm xì, mây vần vụ trên các đỉnh núi, mưa có thể đổ xuống bất cứ lúc nào.
