Lúa tím cho năng suất cao
Sáng sớm ngày đầu năm mới, trên cánh đồng lúa xã Tân Điền, huyện Gò Công Đông, Tiền Giang rất đông bà con nông dân cùng đại diện chính quyền địa phương và bà con HTX Nông nghiệp Tân Điền đã có mặt để sẵn sàng cho buổi lễ thu hoạch lúa tím, vụ đầu tiên được triển khai trên vụ lúa đông xuân sớm.
Cánh đồng lúa xã Tân Điền, huyện Gò Công Đông, Tiền Giang trong buổi lễ thu hoạch lúa tím, vụ đầu tiên được triển khai trên vụ lúa đông xuân sớm. Ảnh: Minh Sáng.
Ông Võ Thanh Tâm, Chủ tịch HĐQT HTX nông nghiệp Tân Điền cầm những bông lúa trĩu hạt trên tay hào hứng khoe: “Mô hình lúa tím này được bà con hợp tác xã chúng tôi trồng hoàn toàn theo quy trình hữu cơ, không xịt thuốc bảo vệ thực vật, không xịt phân bón lá, chỉ rải phân hữu cơ chậm tan ngay từ đầu vụ cho nên đảm bảo chất lượng gạo khi đưa ra thị trường là siêu sạch”.
Theo ông Tâm, đây là vụ lúa đầu tiên bà con nông dân trong hợp tác xã đã mạnh dạn triển khai mô hình trồng lúa tím (SR21) trên diện tích 5ha, do Công ty Cổ phần đầu tư Saty Holding và Tiến sĩ Đào Minh Sô - tác giả giống lúa tím SR21, Trưởng bộ môn chọn tạo giống cây trồng (Viện Khoa học Kỹ thuật Nông nghiệp miền Nam) hỗ trợ toàn bộ lúa giống, cũng như hướng dẫn kỹ thuật cho bà con thực hiện theo đúng quy trình.
Hiện, HTX nông nghiệp Tân Điền có hơn 300 ha, đang phối hợp với các doanh nghiệp trồng lúa theo đơn đặt hàng. HTX đã ứng dụng các phương pháp sản xuất an toàn, giảm phát thải theo khuyến cáo của ngành nông nghiệp để đảm bảo an toàn, sức khỏe cho người sản xuất và cung ứng gạo sạch chất lượng ngon cho thị trường.
Ngày đầu năm, rất đông bà con nông dân cùng đại diện chính quyền địa phương và bà con HTX Nông nghiệp Tân Điền đã có mặt trong buổi lễ thu hoạch lúa tím. Ảnh: Minh Sáng.
Mô hình lúa tím vụ đầu tiên được trồng tại địa phương này đã cho kết quả vượt ngoài mong đợi, năng suất đạt từ 7-8 tấn/ha, tương đương lúa thường. Tuy nhiên, nhờ được doanh nghiệp bao tiêu với giá 14.000 đồng/kg đã giúp nông dân đạt lợi nhuận từ 70-80 triệu đồng/ha/vụ. Đây chính là mức lợi nhuận chưa từng có từ trước đến nay ở địa phương này. “Bà con chúng tôi phấn khởi lắm khi ngay từ đầu vụ đã được doanh nghiệp ký hợp đồng bao tiêu toàn bộ với giá lúa cao, ổn định giúp bà con có lời hơn trồng lúa khác. Hơn nữa, do thổ nhưỡng địa phương phù hợp nên cùng một loại giống, lúa trồng tại đây ngon cơm hơn những vùng khác”, ông Tâm khẳng định.
Có mặt tại ruộng lúa của ông Lê Văn Bê, một trong những hộ dân đầu tiên trực tiếp trồng được 2ha giống lúa tím SR21, trong sáng nay gia đình ông cũng vừa thu hoạch xong.
Đứng bên đống bao lúa vừa vác từ ruộng lên bờ, ông Bê phấn khởi tâm sự: “Ngay trong những ngày Tết Nguyên đán bà con chúng tôi vẫn thăm đồng và háo hức chờ đợi đến ngày thu hoạch hôm nay. Đây là vụ lúa đầu tiên bà con trồng lúa tím, lúc đầu trồng giống mới cũng hơi lo lắng, nhưng đến nay thu hoạch cho kết quả ngoài mong đợi. Bản thân tôi trồng lúa từ trước đến nay chưa bao giờ đạt được năng suất cao như vậy, mừng quá”.
Theo ông Bê, giống lúa này mới nhưng rất dễ trồng, cây khỏe, hạt chắc, không bị sâu bệnh. Hơn nữa, mô hình này cũng được bà con thực hiện theo chương trình “một phải, năm giảm”, giảm phân, giảm thuốc, giảm giống....từ 130 kg giống/ha, xuống còn 100 kg giống/ha; thậm chí có hộ giảm còn 80 kg giống/ha nhưng vẫn đạt được năng suất cao.
Niềm vui của nông dân khi thu hoạch lúa tím đạt năng suất cao ngay trong vụ đầu tiên. Ảnh: Minh Sáng.
Điển hình như hộ ông Lưu Văn Nhu, ấp Rạch Bùn, xã Tân Điền đã trồng được 1,5ha lúa tím đến nay thu hoạch đạt năng suất ngoài dự kiến. Theo ông Nhu, đầu vụ khi nhận được lúa giống về triển khai, ông đã chia đôi diện tích ruộng và sạ một bên 10 kg và một bên sạ 8 kg để làm đối chứng. Kết quả bên sạ thưa thu hoạch lại cho năng suất đạt 8 tấn/ha, vượt trội so với ruộng đối chứng.
Nhân rộng mô hình, tạo chuỗi liên kết
Những ngày qua, vùng trồng lúa tím của HTX Nông nghiệp Tân Điền đang khẩn trương thu hoạch vụ đầu tiên. Nhiều nông dân đã vỡ òa trong niềm vui trúng mùa, được giá ngay đầu năm mới.
Những nông dân tiêu biểu trong mô hình trồng lúa tím vụ đầu tiên áp dụng tốt theo quy trình, sạ thưa cho năng suất cao được công ty trao thưởng trong buổi lễ thu hoạch lúa tím đầu năm Ất Tỵ. Ảnh: Minh Sáng.
Theo HTX Nông nghiệp Tân Điền, toàn bộ cánh đồng của HTX hàng chục năm qua chỉ sản xuất chuyên về một số giống, khi thị trường đầu ra bấp bênh, nông dân thu lời ít. Vì thế, khi được Công ty Cổ phần đầu tư Saty Holding đặt vấn đề với HTX triển khai cánh đồng sản xuất lúa tím và ký hợp đồng bao tiêu ngay từ đầu vụ khiến bà con nông dân rất yên tâm.
Ngoài ra, phía công ty còn cung cấp máy đo mực nước tự động, máy hút côn trùng dùng pin năng lượng mặt trời…cho bà con áp dụng nên chi phí đầu tư rất thấp. Do đó, đến nay khi thấy mô hình hiệu quả, nhiều nông dân quanh vùng cũng muốn được tham gia vào sản xuất giống lúa này trong vụ tiếp theo.
“Trong vụ tới, hợp tác xã tiếp tục đề nghị với công ty tiếp tục nhân rộng mô hình sản xuất lúa tím chuẩn quy trình hữu cơ và ký hợp đồng bao tiêu với nhiều nông dân hơn, thậm chí nếu thị trường ổn định và hướng tới xuất khẩu được thì sẽ nâng giá bao tiêu lên trên 14.000 đồng/kg để giúp tăng thêm lợi nhuận”, ông Võ Thanh Tâm khẳng định.
Tiến sĩ Đào Minh Sô (người đứng giữa) - tác giả giống lúa tím SR21, Trưởng bộ môn chọn tạo giống cây trồng (Viện Khoa học Kỹ thuật Nông nghiệp miền Nam) chia sẻ niềm vui với nông dân thu hoạch đạt năng suất cao trong mô hình trồng lúa tím. Ảnh: Minh Sáng.
Ông Nguyễn Thái Việt Huy, Chủ tịch HĐQT Công ty CP đầu tư Saty Holding cho biết: “Chúng tôi đã tìm hiểu nhiều địa phương ở vùng ĐBSCL và biết được tại địa bàn huyện Gò Công (Tiền Giang) từ xưa đã sản xuất được những dòng lúa rất ngon và người nông dân cũng rất tân tiến, điều kiện đất đai, cánh đồng rộng cũng rất phù hợp để công ty triển khai mô hình trồng lúa tím tại đây”.
Theo ông Huy, mô hình trồng lúa tím cũng được triển khai theo chương trình dự án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, giảm phát thải của Chính phủ. Đây là vụ đầu tiên công ty phối hợp với HTX Nông nghiệp Tân Điền triển khai mô hình lúa tím (SR21) hoàn toàn theo quy trình sản xuất hữu cơ. Vụ đầu tiên sản lượng còn ít nên toàn bộ lượng gạo đã tiêu thụ hết theo đơn đặt hàng, trong đó một phần được biếu tặng để thử sản phẩm mới. Giá gạo tím được bán ra với mức 108.000 đồng/kg và doanh nghiệp có kế hoạch sẽ mở rộng thêm vùng nguyên liệu tại địa phương này trong thời gian tới.
Giá gạo tím được bán ra với mức 108.000 đồng/kg nên HTX và doanh nghiệp đang tiếp tục có kế hoạch sẽ mở rộng thêm vùng nguyên liệu tại địa phương này trong thời gian tới. Ảnh: Minh Sáng.
Theo Tiến sĩ Đào Minh Sô - tác giả giống lúa tím SR21, Trưởng bộ môn chọn tạo giống cây trồng (Viện Khoa học Kỹ thuật Nông nghiệp miền Nam), người dân muốn trồng lúa tím SR21 thì việc đầu tiên cần tìm đầu ra vì đây là sản phẩm hoàn toàn mới. Do đó, không nên trồng tự phát mà cần tham gia chuỗi liên kết với các doanh nghiệp và nhận giống chuẩn từ doanh nghiệp, cũng như tại Viện.
“Mấy chục năm trồng lúa rồi nhưng chưa bao giờ tôi thấy lúa đạt năng suất cao như vụ này. Những năm trước, sau khi trừ hết chi phí bình quân tôi chỉ lời khoảng 30 triệu đồng/ha, nhưng có năm thất giá thì chỉ lời 15 đến 20 triệu đồng/ha. Thế nhưng vụ này trồng giống lúa tím này không ngờ cho lời tới 85 triệu đồng/ha. Do đó, chúng tôi rất mong công ty mở rộng thêm diện tích mô hình trồng lúa tím bao tiêu sản phẩm để giúp bà có thêm lợi nhuận”, nông dân Lưu Văn Nhu mừng rỡ khoe.
"Khi nghiên cứu giống lúa tím, năng suất dự kiến của chúng tôi chỉ khoảng 6 - 6,5 tấn/ha, không ngờ giống lúa từ phòng thí nghiệm ra đồng ruộng mang lại lợi nhuận vượt ngoài mong đợi của chúng tôi, dù mô hình còn nhỏ. Tuy nhiên, đây là giống lúa mới thuộc nhóm gạo dinh dưỡng được chúng tôi nghiên cứu từ năm 2016, mới được cấp bản quyền giống cuối năm 2024. SR21 có đặc điểm nổi bật là chỉ số chuyển hóa đường GI (Glycaemic Index) thấp, ở mức 48, trong khi nhóm gạo dẻo có chỉ số GI hơn 70, gạo khô ở mức trung bình 55-70. Ngoài ra, gạo tím giống mới có chất chống oxy hóa cao, phù hợp với người ăn kiêng. Gạo này ngon cơm, dễ nấu như gạo trắng thông thường", Tiến sĩ Đào Minh Sô nói.
