Một nông dân chăm sóc cánh đồng lúa của mình ở huyện Lê Bình, tỉnh Quý Châu, Trung Quốc. Ảnh: Reuters/Thomas Peter.
Theo một nghiên cứu dẫn đầu bởi các chuyên gia Trung Quốc, lượng mưa tăng mạnh đã làm giảm 8% năng suất lúa gạo của quốc gia này trong hai thập kỷ qua. Các nhà khoa học dự đoán rằng vào cuối thế kỷ này, lượng mưa cực lớn có thể làm giảm thêm 7,6% sản lượng lúa gạo ở Trung Quốc, ngoài ra còn các tác động khác do biến đổi khí hậu như sự nóng lên toàn cầu và tăng lượng khí thải CO2.
Jian Yiwei, tác giả chính của bài nghiên cứu, nghiên cứu sinh tại Đại học Bắc Kinh, cho biết các hiện tượng cực đoan được dự đoán sẽ càng trở nên khốc liệt hơn trong tương lai, gia tăng mối đe dọa tới năng suất nông nghiệp Trung Quốc.
Theo Báo cáo tổng hợp lần thứ sáu từ Hội đồng liên chính phủ về biến đổi khí hậu (IPCC) vào tháng 3, trong 50 năm qua, biến đổi khí hậu là một trong những nguyên nhân chính làm chậm tốc độ tăng trưởng năng suất nông nghiệp toàn cầu, dẫn đến tình trạng mất an ninh lương thực ở một số vùng của châu Phi, châu Á, Trung và Nam Mỹ và nhiều khu vực dễ bị tổn thương khác.
Là một trong những quốc gia đông dân nhất thế giới, Trung Quốc đã bắt đầu nhận thấy những tác động tiêu cực của sự nóng lên toàn cầu, thể hiện qua mực nước biển dâng cao, các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt và băng tan.
Thông qua nghiên cứu, các nhà khoa học đã phát hiện ra hai cơ chế cơ bản mới. Jian và các thành viên đã sử dụng dữ liệu lượng mưa hàng giờ được thu thập từ các quan sát trên toàn quốc và nhận thấy rằng mức giảm sản lượng do lượng mưa cực đoan tương đương với mức giảm do nắng nóng cực đoan và lớn hơn mức giảm liên quan đến hạn hán, cực lạnh và các hiện tượng cực đoan khác.
Nhằm giải mã các tác động của lượng mưa cực đoan đối với sản lượng lúa gạo gạo, nhóm tác giả đã thực hiện 64 thí nghiệm kiểm soát lượng mưa từ năm 2018 đến 2019. Lượng mưa cực đoan đã làm giảm năng suất lúa gạo ở Trung Quốc thông qua việc giảm lượng đạm có sẵn trong đất và gây tổn hại vật lý cho các cụm nhánh ở ngọn cây lúa khiến cho cây khó trổ bông, tạo hạt.
“Thời tiết cực đoan” ám chỉ những hiện tượng không tốt gây nguy hiểm tới sự sống, sức khỏe con người, bất ổn về đời sống xã hội nghiêm trọng. Nhiều kiểu hiện tượng thời tiết cực đoan thay đổi liên tục thuộc về kinh độ, vĩ độ, địa hình, khí quyền, ví dụ như gió giật mạnh, mưa đá, bão lũ, cháy rừng, sét, lốc xoáy, vòi rồng,…
