Thời tiết ảnh hưởng bất thường, cộng với việc nông dân đầu tư thâm canh kém do giá vật tư phân bón tăng cao khiến vụ xoài năm nay ở Bình Định - Khánh Hòa mất mùa nặng. Không những thế, giá một số loại xoài còn rớt thảm do xuất khẩu khó khăn.
Khả năng mất 70% năng suất
Theo ông Nguyễn Tẫn, Phó Chủ tịch UBND xã Cát Hanh (huyện Phù Cát), địa phương này được mệnh danh là “thủ phủ xoài cát” của tỉnh Bình Định với diện tích trồng xoài tập trung lên đến 100ha, trong đó có 80ha đã cho kinh doanh, 20ha phát triển sau hiện nay cũng đã bắt đầu cho trái vụ đầu.
“Địa phương phát triển cây xoài cát đầu tiên ở xã Cát Hanh là thôn Tân Hóa Nam. Cây xoài cát Hòa Lộc phù hợp với đất cát nên mang lại hiệu quả kinh tế cao, bà con thấy vậy phá hết những diện tích trồng cây dừa ta trước đây vốn không cho hiệu quả đáng kể để mở rộng diện tích trồng xoài. Cây xoài nhanh chóng phủ kín những diện tích đất vườn trên địa bàn toàn xã, hiện nay đã có đến 100ha”, ông Tẫn cho hay.
Những vườn xoài ở xã Cát Hanh (huyện Phù Cát, Bình Định) năm nay chỉ lơ thơ quả, không còn trĩu cành như mọi năm. Ảnh: V.Đ.T.
Cũng theo ông Tẫn, năm nay, cứ đến lúc xoài nở hoa là trời lại mưa to và kéo dài, khiến 2 đợt hoa ra vào thời điểm trước và sau Tết Nguyên đán Nhâm Dần 2022 đều bị thối đen rồi rụng hết, không đậu quả.
“Nếu mưa chỉ một vài ngày rồi dứt thì hoa xoài không bị ảnh hưởng. Đằng này mưa kéo dài đến 4 - 5 ngày, tiếp tới sương muối xuất hiện, nên hoa xoài bị bệnh thán thư làm cho thối đen rồi rụng trắng vườn. Hoa xoài ra đợt 1 rụng hết, nông dân tiếp tục đầu tư chăm sóc để xoài ra hoa đợt 2 thì lại bị dính đợt mưa dài ngày khác, hoa xoài tiếp tục rụng nữa. Năm nay, nông dân Cát Hanh đối mặt nguy cơ mất mùa xoài nặng”, ông Tẫn cho biết thêm.
Những ngày này, ông Nguyễn Văn Dũng (sinh năm 1958), người đang sở hữu 170 cây xoài đã hơn 20 năm tuổi và 180 cây xoài hơn 10 năm tuổi trên diện tích 2ha ở thôn Tân Hóa Nam (xã Cát Hanh) ngày nào cũng ra vườn xoài của mình để thăm thử có đậu quả được ít nhiều gì không.
Người trồng xoài ở xã Cát Hanh buồn bã vì mất mùa xoài. Ảnh: V.Đ.T.
“Mọi năm, đến giờ này là vùng xoài Cát Hanh đã thu hoạch rộ. Thế nhưng vụ xoài năm nay bị ảnh hưởng của 2 đợt mưa xảy ra vào thời điểm trước và sau Tết Nguyên đán nên các vườn xoài đều tan tác. Đợt hoa cuối cùng của vườn xoài nhà tôi ra vào cuối tháng 3 dương lịch, giờ đậu được một ít quả, hiện chưa cho thu hoạch. Vụ xoài năm nay năng suất có thể mất đến 70% so với những năm trước, nhìn hoa xoài rụng mà thấy nóng ruột”, ông Dũng than thở.
Vớt vát chút hi vọng vào trà muộn
Ông Nguyễn Ngọc (sinh năm 1955), một trong những người đầu tiên trồng xoài cát Hòa Lộc trên đất Tân Hóa Nam hiện đang sở hữu 800 gốc xoài, trong đó có hơn 300 gốc đã được hơn 20 năm tuổi và gần 500 gốc gần 15 năm tuổi trên diện tích 4ha. Theo ông Ngọc, giống xoài cát Hòa Lộc có ưu điểm là ra hoa nhiều đợt, nên nếu hư lứa hoa này còn lứa hoa khác bù vào, nên chủ nhà vườn không sợ mất trắng.
Năm nay, sau khi đợt hoa đầu tiên bị mưa gây hại, các chủ vườn xoài tiếp tục đầu tư cho cây “ăn” thêm phân bón, bơm thuốc kích mầm hoa để xoài ra hoa đợt khác nhằm gỡ gạc vốn liếng đã đầu tư cho cây xoài suốt vụ.
Thời tiết bất thuận đã khiến người trồng xoài ở xã Cát Hanh (huyện Phù Cát, Bình Định) thất thu nặng. Ảnh: V.Đ.T.
Chủ nhà vườn Nguyễn Văn Dũng chia sẻ thêm: “Vụ xoài năm trước, khoảng mùng 10/3 âm lịch là đã cho thu hoạch, vụ thu hoạch kéo dài đến tháng 5 âm lịch là kết thúc. Sau đó, các chủ nhà vườn cắt tỉa cành để những cây xoài phát triển. Cây nào cành dày cần phải được cắt bỏ bớt, những cành vượt cũng vậy, cắt từ đọt để cây bắn đọt mới, vụ sau xoài sẽ ra hoa nhiều hơn. Vụ xoài năm nay bị “trời hại” nên ra đợt hoa nào rụng hết đợt hoa ấy, người trồng xoài thất thu lớn”.
Cũng theo ông Dũng, vụ xoài muộn năm nay dù năng suất mất trầm trọng, nhưng bà con hi vọng sẽ gỡ gạc được ít vốn bởi thường thì xoài vụ muộn có giá rất cao.
“Cách đây 3 - 4 hôm, một số nhà vườn ở xã Cát Hanh thu hoạch xoài và bán được giá khá cao, xoài loại 1 bán được 24.000 đồng/kg, xoài loại 2 có giá 12.000 đồng/kg. So với những năm trước, giá xoài năm nay cao hơn chút đỉnh. Mất mùa mà xoài được giá thì các chủ nhà vườn có hi vọng gỡ gạc được chút đỉnh vốn liếng đầu tư. Vụ này tôi đầu tư cho mỗi ha xoài khoảng 25 triệu đồng”, ông Dũng cho hay.
Ông Nguyễn Văn Dũng hi vọng lứa xoài cho quả muộn sẽ bán được giá cao. Ảnh: V.Đ.T.
“Năm ngoái, người trồng xoài ở xã Cát Hanh vừa được mùa vừa được giá. Vụ xoài năm trước cho năng suất bình quân khoảng hơn 10 tấn/ha, vườn xoài nào chăm sóc kém cũng cho năng suất khoảng 8 - 9 tấn/ha, vườn nào chăm sóc tốt năng suất đạt đến 12 - 13 tấn ha. Giá xoài năm ngoái cũng cao, xoài loại 1 bán được 22.000 đồng/kg, xoài loại 2 có giá 18.000 đồng/kg nên bà con ai cũng phấn khởi. Thế nhưng năm nay thời tiết bất thuận, khiến bà con trồng xoài thất thu nặng”, ông Nguyễn Tẫn, Phó Chủ tịch UBND xã Cát Hanh cho biết.
