Thời gian trước đây, vùng Nam Bình Định đã được Nhà nước đầu tư nhiều công trình thủy lợi lớn, ví như hồ chứa nước Định Bình, đập dâng Văn Phong, hồ chứa nước Núi Một. Hệ thống thủy lợi Tân An -Đập Đá cũng được tu sửa, nâng cấp để phát huy năng lực.
Thế nhưng vùng Bắc Bình Định thì hạ tầng thủy lợi còn hạn chế, nên sản xuất nông nghiệp thường xuyên bị thất bát bởi hạn hán, thiếu nước tưới, ảnh hưởng lớn đến năng suất.
Để tháo gỡ khó khăn trong sản xuất nông nghiệp của vùng Bắc Bình Định, Bộ NN-PTNT đã cho phép đầu tư xây dựng hồ chứa nước Đồng Mít bằng nguồn vốn trái phiếu Chính phủ trung hạn 2016-2020 và ngân sách địa phương.
Theo Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Nguyễn Hoàng Hiệp, dự án hồ chứa nước Đồng Mít được Bộ NN-PTNT phê duyệt tại Quyết định số 3899/QĐ-BNN-XD ngày 29/9/2017 với tổng mức đầu tư 2.142 tỷ đồng, gồm 2 hợp phần: Hợp phần bồi thường, hỗ trợ và tái định cư là 733 tỷ đồng do Ban quản lý Dự án NN-PTNT Bình Định làm chủ đầu tư; Hợp phần xây dựng công trình đầu mối do Ban quản lý Đầu tư và xây dựng thủy lợi 7 (Bộ NN-PTNT) làm chủ đầu tư với kinh phí 1.409 tỷ đồng.
Hồ chứa nước Đồng Mít được khởi công xây dựng trên sông An Lão, tại vị trí làng Đồng Mít thuộc xã An Trung (huyện An Lão, Bình Định) vào cuối tháng 2/2019. Hồ có diện tích lưu vực 160 km2; dung tích chứa 89,84 triệu m3, dung tích hữu ích 74,89 triệu m3; mực nước dâng bình thường 101,10m…
Cụm công trình đầu mối gồm các hạng mục: Đập chính ngăn sông bằng bê tông đầm lăn dài 378m, cao 62,6m; đập phụ bằng đất đồng chất dài 126m, cao 13,8m; tràn xả lũ có cửa van 3 cửa van cung, mỗi cửa rộng 14m; cống lấy nước và cống xả cạn kết cấu bằng bê tông cốt thép. Với sự nỗ lực của đơn vị chủ đầu tư và các nhà thầu thi công, ngày 8/3/2021, hồ Đồng Mít đã được nút ống dẫn dòng, tích nước.
Hồ chứa nước Đồng Mít có nhiệm vụ điều tiết nguồn nước tưới cho 6.742 ha đất canh tác. Trong đó, cấp nước tưới cho 134 ha đất canh tác ven sông An Lão thuộc xã An Trung (huyện An Lão); cấp nước về đập Lại Giang đảm bảo tưới ổn định cho 4.010 ha đất canh tác ở thị xã Hoài Nhơn; cấp nước ổn định cho các trạm bơm phục vụ tưới cho 725 ha đất canh tác ven sông An Lão.
Đồng thời cấp nước ổn định cho đập ngăn mặn sông Lại Giang (thị xã Hoài Nhơn) đảm bảo cho các trạm bơm phục vụ tưới 900 ha đất canh tác và 155 ha nuôi trồng thủy sản. Tạo nguồn cấp nước để phục vụ tưới cho 671 ha đất canh tác và 147 ha nuôi trồng thủy sản của các xã phía Bắc huyện Phù Mỹ; tạo nguồn cấp nước sinh hoạt 276.000 người, cấp nước công nghiệp 230 ha.
Đặc biệt, hồ Đồng Mít còn tham gia cắt giảm lũ cho hạ du; cấp nước cải thiện môi trường sinh thái và chống xâm nhập mặn cho những địa phương cuối nguồn ở thị xã Hoài Nhơn, kết hợp phát điện khoảng 7MW.
Trước khi có hồ Đồng Mít, hàng năm, sản xuất nông nghiệp ở các huyện phía Bắc tỉnh Bình Định như An Lão, Hoài Ân, Hoài Nhơn, Phù Mỹ thiếu nước cung cấp cho sản xuất nông nghiệp đến 124 triệu khối. Bởi lẽ, vùng Bắc Bình Định không có lưu vực sông lớn, hồ chứa thì quá nhỏ nên năm nào ngành chức năng tỉnh này cũng phái “mướt mồ hôi” chống hạn. Hai năm gần đây, nhờ nguồn nước của hồ Đồng Mít mà nông dân 4 huyện, thị Bắc Bình Định không còn lo nước tưới vào mùa hạn, mùa mưa thì không lo ngập lũ nhờ có hồ Đồng Mít cắt lũ.
Tại buổi lễ, Thủ tướng Phạm Minh Chính chia sẻ: Các địa phương phía Bắc Bình Định là vùng đất mùa nắng thì hạn hán, mùa mưa thì lũ lụt uy hiếp. Nhà nước rất chia sẻ sự khắc nghiệt mà nông dân vùng Bắc Bình Định phải chịu đựng trong những năm qua, nhất là đối với đồng bào dân tộc thiểu số ở huyện An Lão. Do đó, Chính phủ quyết định đầu tư xây dựng hồ Đồng Mít, giao Bộ NN-PTNT làm chủ đầu tư, UBND tỉnh Bình Định lo phần việc giải phóng mặt bằng để xây dựng 1 công trình thủy lợi đa mục tiêu, vừa chống hạn, vừa cắt lũ.
Thủ tướng Phạm Minh Chính ghi nhận sự nỗ lực của lãnh đạo Bộ NN-PTNT và của đơn vị thi công là Công ty CP Xây dựng 47, đơn vị trực thuộc Bộ NN-PTNT, đã được Đảng, Nhà nước phong tặng danh hiệu cao quý là đơn vị Anh hùng Lao động trong thời kỳ đổi mới.
Theo Thủ tướng Phạm Minh Chính, hồ Đồng Mít thi công đúng thời điểm khó khăn nhất là đại dịch Covid-19 bùng phát. Thế nhưng nhờ sự đồng thuận của người dân địa phương, sự chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền tỉnh Bình Định, sự lãnh đạo của Bộ NN-PTNT, nên đã vượt qua mọi khó khăn, khi vừa kiểm soát được dịch Covid-19 cũng là lúc hồ Đồng Mít hoàn thành.
“Công trình hồ Đồng Mít vừa hoàn thành vượt tiến độ, đạt chất lượng, đảm bảo an toàn lao động trong quá trình thi công, vừa đảm bảo kỹ thuật vừa đảm bảo mỹ thuật cùng các yêu cầu khác. Thay mặt Chính phủ, tôi ghi nhận và đánh giá cao sự nỗ lực của nhân dân; của các cấp ủy Đảng, chính quyền huyện An Lão và tỉnh Bình Định; của lãnh đạo Bộ NN-PTNT đã có quyết tâm cao, nỗ lực lớn để hôm nay chúng ta có buổi lễ khánh thành hồ Đồng Mít này”, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, ghi nhận.