Trao quyền tự chủ cho người dân

Để hoàn thành tiêu chí giao thông trong xây dựng NTM, xã Vân Sơn, huyện Triệu Sơn (Thanh Hóa) đã trích ngân sách hỗ trợ mỗi thôn 40 triệu đồng/km, đồng thời trao quyền tự chủ thực hiện cho người dân.

Nhờ đó, phong trào làm đường giao thông nông thôn (GTNT) rầm rộ từ đầu xã đến cuối xã và đến nay 100% đường GTNT ở Vân Sơn được bê tông hóa.

Ông Đặng Minh Ân, Bí thư Đảng ủy xã, cho biết: Trong chính sách xây dựng NTM, Trung ương ban hành theo cơ chế 4:3:2:1, nhưng đối với Vân Sơn thì chính sách trên hoàn toàn không thể áp dụng, bởi trong năm 2012 vốn Trung ương rót về chỉ vỏn vẹn 400 triệu đồng mà phải phân đều cho 19 tiêu chí. Như vậy, nguồn lực để các thôn xây dựng NTM hoàn toàn không có. Đứng trước những bế tắc trên, Vân Sơn chủ động xây dựng lộ trình hoàn thành các tiêu chí NTM theo từng giai đoạn, ở từng đơn vị cụ thể, từ đó lấy dân làm chủ thể thực hiện, chính quyền đóng vai trò định hướng, hỗ trợ.

100% đường GTNT ở Vân Sơn được bê tông hóa đúng với tiêu chí đề ra

Theo ông Ân, thành công nhất mà Vân Sơn đạt được trong quá trình xây dựng NTM là thực hiện tiêu chí giao thông bởi người dân không chỉ đồng thuận hiến đất mở đường, đóng góp ngày công mà còn vui vẻ bỏ ra trên dưới chục triệu đồng/hộ để hoàn thiện đường làng, ngõ xóm.

"Thời điểm họp dân đưa ra phương án người dân đóng góp 90%, xã 10% để làm đường, tưởng chừng sẽ gặp phải sự phản đối nhưng không ngờ ai ai cũng đồng tình hưởng ứng. Tôi cho rằng, đây là bước đột phá đáng tự hào của Vân Sơn”, ông Ân cho biết.

Từ định hướng trên, các thôn thành lập một Ban quản lý (BQL) vốn; một Ban giám sát cộng đồng và một tổ thi công công trình, tất cả đều do chính người dân làm chủ. Sau khi thành lập xong các ban, xã hướng dẫn thôn đo đạc tuyến đường cần làm, thống nhất số tiền các hộ dân phải đóng nộp rồi bắt tay thi công.

Ông Nguyễn Đại Lâm, Trưởng thôn 6, cho biết: Thôn của ông có 4,2 km phải bê tông hóa. Sau khi họp dân, thôn 6 chia ra 2 giai đoạn, giai đoạn 1 làm 2 km và triển khai từ năm 2010; giai đoạn 2 làm đoạn còn lại (năm 2012). Mỗi khẩu quy định đóng 1,4 triệu đồng, tuy nhiên, do nhiều hộ dân trong thôn còn khó khăn về tài chính nên các hộ có điều kiện tình nguyện đứng ra bỏ tiền để mua vật liệu làm đường. Sau khi tuyến đường hoàn thiện, trong vòng 2 năm BQL vốn có nhiệm vụ gom tiền ở các hộ dân để hoàn trả cho các Mạnh Thường Quân đã tình nguyện bỏ vốn giúp dân trước đó.

Ông Ân cho biết, trong 2 năm triển khai Chương trình xây dựng NTM, Ban chỉ đạo xã tập trung tuyên truyền nhằm giúp người dân hiểu rõ vai trò chủ thể của mình trong xây dựng NTM: "Mình làm vì bản thân, gia đình và vì mọi người". Theo đó, quyền tự chủ trong xây dựng đường GTNT được chính quyền trao lại cho người dân.

Từ nguồn kinh phí hỗ trợ của địa phương (40 triệu đồng) cùng người dân đóng góp, các thôn đã bê tông hóa được hơn 30 km đường GTNT (bình quân 450 triệu đồng/km). Điều đặc biệt ở đây, trong quá trình làm nhờ có sự phối hợp chặt chẽ giữa các ban nên chất lượng, thẩm mĩ của công trình đều đạt hiệu quả tối đa.

Bên cạnh trao quyền tự chủ cho dân, xã Vân Sơn thường xuyên tổ chức các đợt tham quan, học tập kinh nghiệm ở các địa phương khác cho trưởng thôn, các đoàn thể và một số hộ dân nhằm khơi dậy tinh thần học hỏi kinh nghiệm, với cách làm này Vân Sơn đã bỏ xa các xã lân cận về thực hiện tiêu chí giao thông.

Cách làm của Vân Sơn được đánh giá là bước đột phá trong xây dựng NTM ở Triệu Sơn và đang là điểm sáng cho các địa phương khác học tập.