Trồng giống cây 'trăm mắt' nổi tiếng trời Tây

Bén duyên với cây khóm MD2

Tìm đến ấp Phương Thạnh, xã Phương Bình, huyện Phụng Hiệp trong những ngày bà con nông dân đang tất bật thu hoạch khóm MD2. Phóng viên cảm nhận rõ niềm vui xen lẫn sự háo hức của bà con khi chuẩn bị cầm chắc tiền lời về tay.

Ông Nguyễn Văn Sỹ được xem là người tiếp sức cho bà con nông dân trong xã mạnh dạn và quyết tâm chuyển đổi từ diện tích mía canh tác kém hiệu quả sang trồng khóm MD2. Mấy chục năm gắn bó với cây mía trên diện tích 4,5 ha, nhưng giá cả bấp bênh, đầu ra không ổn định, khiến ông Sỹ không còn tự tin có thể trụ vững với cây mía. Thời điểm năm 2014 - 2015, sau nhiều năm tìm tòi, nghiên cứu về cây khóm, ông táo bạo chuyển 5,8 công đất mía sang trồng khóm Queen.

Liều lĩnh hơn nữa, khi năm 2018, có doanh nghiệp bắt đầu xây dựng vùng nguyên liệu khóm MD2 tại ấp Phương Thạnh, xã Phương Bình, trong khi nhiều nông dân trong xã ngán ngại, không dám chuyển đổi, ông Sỹ lại một lần nữa phá toàn bộ diện tích trồng khóm Queen để lập nghiệp lại với giống khóm MD2.

Theo ông Sỹ, khóm MD2 được Công ty cổ phần Chế biến thực phẩm xuất khẩu Miền Tây (WestFood) cung cấp cây giống, bao tiêu đầu ra cho nông dân, với hợp đồng 3 năm. Trung bình 1 vụ, từ 12 - 18 tháng khóm sẽ cho thu hoạch. “Qua vụ đầu tiên trồng thử nghiệm, bà con rất phấn khởi, giống khóm MD2 có trọng lượng lớn, trung bình mỗi trái đạt 1,8kg, có trái trội lên đến 2,8kg, cho năng suất khá cao, đặc biệt là chịu được điều kiện của vùng đất trũng phèn ở xã Phương Bình”.

Trên ruộng khóm của ông Lâm Văn Lam ở ấp Phương Thạnh, xã Phương Bình nhân công cũng đang hối hả, vừa thu hoạch khóm, vừa vận chuyển lên ghe của doanh nghiệp đã cập bến sẵn để sẵn sàng vận chuyển về nhà máy chế biến đặt tại TP Cần Thơ.

Không giấu được niềm vui, ông Lam chia sẻ, 20 năm trồng chuối và mía, có những năm cũng có lợi nhuận cho nông dân, nhưng có những năm thất thu nhiều, không có đồng vốn để tái đầu tư. Thấy các nông dân khác trồng thử nghiệm khóm MD2 thành công và hiệu quả, ông Lam cũng quyết tâm phá bỏ chuối, thu hoạch mía và chuyển đổi qua trồng khóm MD2. Lúc ban đầu, ông chuyển đổi chỉ 2ha, sau đó nhân rộng lên 3ha. Cây Mía thu hoạch từ 80 - 100 triệu đồng/ha, nhưng chi phí bỏ ra hết 50%. Còn nếu nông dân trồng khóm lợi nhuận trên 100 triệu đồng/ha.

Cách đó không xa, 2ha mía của gia đình ông Võ Văn Vũ, lần đầu tiên tham gia trồng giống khóm MD2, nay cũng đang bắt đầu thu hoạch quả ngọt đầu mùa, với giá bán 5.500 đồng/kg, không kể kích thước khóm lớn hay nhỏ.

Ông Vũ cho biết kế hoạch sắp tới, ông sẽ cùng với một số anh em chuyển đổi 30 công đất ruộng tầm nhỏ, cải tạo lại đất để chuẩn bị trồng khóm MD2. “Cách đây 20 năm, lúc đó chỉ biết có cây mía, nếu có công ty bao tiêu thì đỡ, không có doanh nghiệp bao tiêu thì mía bỏ trắng ngoài ruộng. Thay đổi qua cây khóm này, phải nói đời sống bà con cũng phấn khởi để làm việc, tốt hơn nhiều. Hồi trước không ai dám mạnh dạn mở rộng ra trồng khóm MD2 sau đó một hai hộ trồng thử nghiệm đạt, vì vậy bà con làm theo. Quả thật rất đúng, nông dân phải được tận mắt thấy tai nghe, nông dân nói cho nông dân nghe mới đem lại hiệu quả thiết thực”, ông Vũ thẳng thắn chia sẻ.

Khóm MD2 “lên ngôi”

Theo thông tin từ Phòng NN-PTNT huyện Phụng Hiệp, tỉnh Hậu Giang, hiện nay diện tích trồng khóm MD2 trên địa bàn đã đạt khoảng 120ha. Diện tích này đã tăng gấp 2 - 3 lần so với trước khi xây dựng mô hình thí điểm (khoảng 13ha). Trong đó, 33 ha diện tích vùng nguyên liệu khóm MD2 đã đạt chứng chỉ GlobalGAP, năm 2022, sản lượng trái thu hoạch dự kiến là 2.800 tấn.

Ông Trần Văn Tuấn, Trưởng phòng NN-PTNT huyện Phụng Hiệp thông tin thêm, công ty đầu tư cho bà con nông dân từ khi gieo trồng cho đến khi thu hoạch, chỉ định kỹ thuật, cử cán bộ kỹ thuật xuống cùng ăn, cùng ở, cùng làm với bà con nông dân, để nắm bắt tình hình sinh trưởng của cây khóm. Với chính sách như thế người dân rất phấn khởi, an tâm, vì khi đầu tư như vậy người dân sẽ không bỏ tiền vốn ban đầu, những hộ nghèo, cận nghèo nếu có đất cũng có thể làm được mô hình này.

Thời gian tới, để xây dựng nên vùng nguyên liệu bền vững, quy mô lớn, tập trung, UBND huyện Phụng Hiệp, tỉnh Hậu Giang và Công ty Westfood đã ký thỏa thuận ghi nhớ, thống nhất hợp tác mở rộng, phát triển và khai thác vùng nguyên liệu trồng giống khóm MD2 với diện tích dự kiến lên tới 2.000ha giai đoạn 2022 - 2030 và phấn đầu diện tích đạt chuẩn Global Gap đạt 50% diện tích.

“Với diện tích mở rộng như thế, ngành chuyên môn đã tham mưu với UBND huyện chọn những vùng mía không hiệu quả để mở rộng vùng nguyên liệu như Phương Phú, Hiệp Hưng. Đây là 2 xã có diện tích mía và diện tích tràm rất lớn, người dân cũng đã đăng ký trồng khóm rất nhiều”, ông Tuấn cho biết.

Hiện nay, sản phẩm khóm MD2 được Công ty WestFood thu mua và xuất khẩu tới các thị trường Nhật Bản, Hàn Quốc, châu Âu… với hai hình thức đóng gói là đông lạnh và đóng lon, sản phẩm chủ lực là khóm MD2. Bên cạnh đó, công ty đang định hướng phát triển xuất khẩu mặt hàng tươi nguyên trái.

Ông Bùi Đức Hoàn, Phó Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Chế biến thực phẩm xuất khẩu Miền Tây (WestFood) khẳng định, việc đưa giống khóm MD2 đến với bà con nông dân huyện Phụng Hiệp vừa phù hợp với điều kiện đất đai, thổ nhưỡng của vùng trong bối cảnh nông dân của huyện đang có nhu cầu chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vừa tạo định hướng phát triển bền vững, ổn định cho bà con nông dân thông qua việc xây dựng mối liên kết giữa nông dân và doanh nghiệp. Đặc biệt mô hình này giúp tăng cao thu nhập cho nông dân.

Trong bối cảnh ngành nông nghiệp cả nước đang hướng nông dân phát triển theo xu hướng kinh tế nông nghiệp, việc sản xuất theo nhu cầu của thị trường, đặc biệt là hướng đến thị trường ngoại để nâng cao giá trị nông sản cung như thu nhập cho bà con nông dân là bước phát triển đúng đắn, phù hợp và đang được khuyến khích nhân rộng.

Cách chuyển đổi cơ cấu cây trồng từ mía sang khóm MD2 ở xã Phương Bình, huyện Phụng Hiệp, tỉnh Hậu Giang một lần nữa khẳng định mối liên kết giữa nông dân và doanh nghiệp dựa trên cơ sở hài hòa lợi ích đôi bên, đã phát huy tác dụng. Mang lại triển vọng tương lai không xa, về lại xã Phương Bình sẽ xuất hiện những nông dân làm giàu từ khóm MD2.

Giống khóm MD2 có nguồn gốc từ châu Mỹ, năng suất thu hoạch từ 60 - 90 tấn trái/ha. Khóm MD2 là một trong những loại trái cây chiếm lĩnh thị phần trái ăn tươi và hiện đang có mặt tại hầu hết các thị trường lớn như châu Âu, châu Á, Mỹ… Thông tin từ Công ty WestFood, sản phẩm khóm MD2 được trồng theo tiêu chuẩn thực phẩm sạch GlobalGAP, với ưu điểm ngọt, nhiều nước, trọng lượng cao, và hiện đang được công ty độc quyền và làm chủ công nghệ về giống.

Năm 2020, Công ty thành công trong việc đưa khóm MD2 vào chuỗi các cửa hàng trái cây cao cấp như Farmers Market, Nam An Market tại TP HCM. Từ năm 2021 và sắp tới, công ty tiếp tục đưa sản phẩm vào chuỗi các cửa hàng tiện lợi và các siêu thị nước ngoài tại Việt Nam như Aeon hoặc Lotte Mart trên phạm vi toàn quốc với sản phẩm trái khóm tươi.