Tuyên bố từ nhiệm vì lý do sức khỏe của Thủ tướng Shinzo Abe hôm thứ Sáu được mô tả là gây ra làn sóng chấn động trong thế giới ngoại giao. Đặc biệt là xét trong mối quan hệ giữa ba quốc gia Đông Á gồm Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản vốn có một lịch sử luôn đầy rẫy căng thẳng, mặc dù quan hệ ba bên đã được cải thiện dưới thời Thủ tướng Shinzo Abe.
Theo giới quan sát, hiện Bắc Kinh đang nhanh chóng thu thập các thông tin để đánh giá các ứng cử viên triển vọng- người kế vị Thủ tướng Shinzo Abe, với mục tiêu cải thiện mối quan hệ với Tokyo sẽ là ưu tiên hàng đầu trong bối cảnh cuộc chiến tranh thương mại với Mỹ vẫn leo thang.
Hãng tin Tân Hoa xã của Trung Quốc nhận định, "ứng cử viên sáng giá nhất có thể thay thế ông Abe là ông Shigeru Ishiba”. Theo đó, ông Ishiba là cựu Bộ trưởng Quốc phòng kiêm Tổng thư ký đảng Dân chủ Tự do (LDP), đang nổi lên là ứng viên tiềm năng theo các cuộc thăm dò dư luận mới nhất.
Trong khi đó, Hàn Quốc cũng đang tìm cách hàn gắn mối quan hệ rạn nứt với Nhật Bản trong bối cảnh cuộc khủng hoảng ngoại giao đang ở mức tồi tệ nhất giữa hai quốc gia kể từ khi bình thường hóa ngoại giao năm 1965.
Hôm qua (29/8), tờ Dong-A Ilbo của Hàn Quốc cho biết, mối quan hệ giữa Seoul và Tokyo xấu đi là do thái độ của các nhà lãnh đạo, đồng thời cho rằng đây chính là thời điểm để hai bên “nên bắt đầu đối thoại ngay lập tức".
Trước đó hồi đầu tháng này, Tổng thống Moon Jae-in cho biết đất nước ông sẵn sàng đối thoại với Nhật Bản bất cứ lúc nào, đồng thời nhà lãnh đạo Hàn Quốc hy vọng "một sự thay đổi vị trí lãnh đạo Nhật Bản có thể làm dịu đi lập trường cứng rắn" của chính quyền thời ông Abe".
Theo hãng truyền thông Nhật Bản NHK, các lãnh đạo đảng đương nhiệm LDP sẽ nhóm họp vào ngày mai (1/9) để bàn cách bầu chọn ra nhà lãnh đạo mới, trong khi chờ cuộc bầu cử dự kiến sẽ diễn ra vào ngày 15/9 tới và người được chọn sẽ giữ chức cho đến cuối nhiệm kỳ hiện nay kéo dài đến tháng 9/2021.
Theo các nguồn tin trong nước, hiện có năm ứng cử viên nổi trội có thể là người kế vị Thủ tướng Shinzo Abe, ngồi vào ghế Thủ tướng Nhật Bản là các ông Shigeru Ishiba (63 tuổi), cựu Bộ trưởng Quốc phòng; cựu Ngoại trưởng Fumio Kishida (63 tuổi) và đương kim Chánh Văn phòng nội các Yoshihide Suga (72 tuổi), người được coi là “cánh tay phải” của ông Shinzo Abe. Hai vị trí tiếp theo là Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Tài chính Taro Aso (79 tuổi) và đương kim Ngoại trưởng Toshimitsu Motegi, (64 tuổi).