Doanh nhân Phan Minh Thông có dáng vẻ trẻ trung hơn nhiều so với tuổi 48 của mình. Cầm tinh con mèo, sinh năm Ất Mão 1975, doanh nhân Phan Minh Thông được mệnh danh là “vua hồ tiêu” của Việt Nam gần một thập niên qua. Thế nhưng, câu chuyện của doanh nhân Phan Minh Thông không chỉ có vị cay xè hồ tiêu, mà còn lấp lánh những hương sắc thú vị khác.
Doanh nhân Phan Minh Thông sinh năm Ất Mão 1975.
Trụ sở Tập đoàn Phúc Sinh, nơi doanh nhân Phan Minh Thông đang làm Chủ tịch Hội đồng Quản trị, nằm trên đại lộ Võ Văn Kiệt nhộn nhịp bậc nhất TP.HCM. Ngày xưa, đây là đường Bến Chương Dương gắn với các hoạt động thương mại vận chuyển sông nước từ Sài Gòn đi các tỉnh miền Tây, nên có cả dãy phố cổ sầm uất.
Mua lại nhà cổ, và chấp nhận thuê kiến trúc sư Pháp cải tạo theo đúng quy hoạch bảo tồn, doanh nhân Phan Minh Thông có được một cơ ngơi hoành tráng và ấn tượng để làm tổng hành dinh cho tập đoàn Phúc Sinh. Đặc biệt, từ tầng một đến tầng sáu của trụ sở Tập đoàn Phúc Sinh đều treo tranh, không khác gì một gallery tầm cỡ. Đó là đam mê sưu tập nghệ thuật của doanh nhân Phan Minh Thông, đồng thời cũng là bản sắc văn hóa của Tập đoàn Phúc Sinh.
Luôn hòa nhã và thân thiện, doanh nhân Phan Minh Thông không có chút gì vội vã của một người bận rộn và căng thẳng, dù anh đang điều hành hơn 400 nhân viên, 2 nhà máy chế biến ở Bình Dương và Sơn La, cùng 5 vùng nguyên liệu trải dài ở các tỉnh Bà Rịa, Đăk Lăk, Đắc Nông, Lâm Đồng... Từ phòng làm việc của doanh nhân Phan Minh Thông có thể nhìn thấy hầm Thủ Thiêm vượt sông Sài Gòn, nhưng anh lại thích thú với những hành trình vượt biển để đưa nông sản Việt Nam ra thế giới.
Tuổi thơ của doanh nhân Phan Minh Thông trôi qua bình lặng ở đất cảng Hải Phòng. Tốt nghiệp Đại học Ngoại thương Hà Nội, tân cử nhân Phan Minh Thông lập tức vào đô thị phương Nam để đầu quân cho một doanh nghiệp nhà nước chuyên xuất khẩu nông sản có trụ sở tại TP.HCM. Giỏi ngoại ngữ lại có duyên giao tiếp, chàng nhân viên phòng kinh doanh nhanh chóng nắm được những nguyên tắc lẫn những ngóc ngách thị trường hồ tiêu đang mở cửa quốc tế.
Thế nhưng, năm 2001, Phan Minh Thông phải đối diện với sức ép nghỉ việc, vì cấp trên muốn thay người khác vào chỗ của anh. Ký ức không vui ấy, được anh nhắc lại nhẹ nhõm: “Bố mẹ nghèo, mình không quen biết ai, được người ta cưu mang một thời gian là tốt rồi. Nài nỉ hay níu kéo cũng vô ích thôi. Minh tự nguyện ra đi để giữ lại chút tình cảm tốt đẹp cho hai phía”.
Qua 4 năm làm công ăn lương, Phan Minh Thông dành dụm được 35 triệu đồng, tương đương 7 cây vàng. Không lẽ lại dùng toàn bộ tài sản để mua một chiếc xe Dream và đi làm thuê tiếp? Anh từng nghĩ vậy, nhưng sự liều lĩnh của tuổi trẻ đã cho anh chọn lựa khác, mở công ty cho riêng mình.
Phan Minh Thông làm giám đốc được 1 năm thì nợ ngập đầu. Người vợ mới cưới sợ anh quẫn trí, cứ mắt trước mắt sau canh chừng. Không nản chí, Phan Minh Thông làm lại. Anh đích thân gọi từng cuộc điện thoại đường dài để chào hàng, anh đích thân mang sản phẩm đến tận tay đối tác để đàm phán hợp đồng. Kết quả, như Phan Minh Thông tự hào: “Đến cuối năm 2004, tôi kiếm được 1 triệu USD đầu tiên”.
Một cuốn sách của doanh nhân Phan Minh Thông.
Bí quyết nào để doanh nhân Phan Minh Thông được xưng tụng là “vua hồ tiêu”? Rất thẳng thắn, anh chia sẻ: “Tôi có ý chí làm giàu và ham học hỏi. Tôi đã đi khắp nơi để tìm hiểu thị trường, sau đó tôi đầu tư phát triển nhà máy và dây chuyền công nghệ để có sản phẩm tốt nhất hài lòng khách hàng”.
Doanh nhân Phan Minh Thông vạch ra chiến lược và thực hiện từng bước khá quyết liệt. Từ năm 2005 đến 2007, tập trung thu mua và xuất khẩu hồ tiêu. Từ năm 2008 đến 2009, mở rộng thêm mặt hàng cà phê. Từ năm 2010, xây dựng vùng nguyên liệu. Tính đến hiện nay, Tập đoàn Phúc Sinh có 30 mặt hàng xuất khẩu, trong đó 8 mặt hàng hồ tiêu và 22 mặt hàng cà phê.
Thắc mắc, Tập đoàn Phúc Sinh đứng đầu trong lĩnh vực xuất khẩu hồ tiêu của Việt Nam, chiếm lĩnh khoảng 45% thị trường, thì tại sao lại làm thêm K-Coffee nhiều rủi ro như vậy? Doanh nhân Phan Minh Thông trình bày mạch lạc: “Hồ tiêu Việt Nam vẫn đủ sức cạnh tranh với Brazil, Indonesia, Ấn Độ... nhưng cà phê Việt Nam lại có thế mạnh riêng. Không giấu giếm gì, năm 2022, chúng tôi xuất khẩu 20 ngàn tấn hồ tiêu và 65 ngàn tấn cà phê. Một phần lợi nhuận được chúng tôi đầu tư ngược lại cho thương hiệu K-Coffee đang mở nhiều hệ thống cửa hàng trong nước. Quy trình này là khát vọng của chúng tôi. Một doanh nghiệp khi đã đủ mạnh thì nên ưu tiên nguồn lực tài chính xây dựng chuỗi giá trị cho xứ sở. Chúng tôi muốn người Việt Nam cũng được thưởng thức cà phê chất lượng cao như các nước châu Âu”.
Một trong những mối quan tâm lớn nhất của doanh nhân Phan Minh Thông là phát triển vùng nguyên liệu. Tập đoàn Phúc Sinh đang hợp tác với hơn 10 ngàn nông hộ trồng hồ tiêu và cà phê. Để nông dân yên tâm nhất về thu nhập, Tập đoàn Phúc Sinh cam kết luôn luôn thu mua cao hơn 10% so với giá thị trường. Thậm chí, nông dân có thể đem từng ký hồ tiêu hoặc từng ký cà phê đến bán trực tiếp tại điểm thu mua của Tập đoàn Phúc Sinh để lấy tiền mặt lập tức, mà không cần phải đắn đo sợ sệt gì.
Doanh nhân Phan Minh Thông nói chắc nịch: “Không có tháng nào tôi không về vùng sâu, vùng xa gặp gỡ các nông hộ. Tôi tuyên bố rằng, tôi giữ được chữ Tín với những doanh nghiệp tầm cỡ trên thế giới, thì tôi không thể bỏ chữ Tín với đồng bào mình. Tôi không vơ vét cho bản thân. Tôi chia sẻ lợi nhuận với bà con. Tôi có chén cơm thì bà con cũng có chén cháo. Đó là trách nhiệm xã hội của một doanh nghiệp đích thực”.
Rất nhiều nông hộ khi cầm sản phẩm hồ tiêu và cà phê của Tập đoàn Phúc Sinh thì không thể tránh khỏi sự ngạc nhiên và sự tự hào. Bởi lẽ, mỗi sản phẩm của Tập đoàn Phúc Sinh đều được xử lý kỹ thuật và đóng gói bao bì với mẫu mã được thiết kế vô cùng đa dạng và ấn tượng.
Doanh nhân Phan Minh Thông thổ lộ: “Nông sản cũng cần phải đẹp mắt chứ. Mỗi hộp hồ tiêu hoặc mỗi gói cà phê đều được chúng tôi đầu tư kỹ lưỡng về mặt thẩm mỹ, để sản phẩm tiêu dùng cũng rực rỡ như sản phẩm nghệ thuật. Quan điểm của tôi là nông dân Việt Nam có quyền hãnh diện về diện mạo chuyên nghiệp của nông sản Việt Nam”.
Không gian nghệ thuật của “vua hồ tiêu”.
Sở dĩ sản phẩm của Tập đoàn Phúc Sinh mang đầy tính mỹ thuật, vì doanh nhân Phan Minh Thông cũng là một nhà sưu tập tranh tầm cỡ. Sau 10 năm sưu tập, doanh nhân Phan Minh Thông đã có một bộ sưu tập tranh đắt giá với nhiều tác phẩm của Trần Lưu Hậu, Nguyễn Trung, Hồ Hữu Thủ, Đặng Xuân Hòa, Đào Hải Phong... Cuối năm 2022, doanh nhân Phan Minh Thông đã cải tạo một biệt thự của mình ở quận 7, TP.HCM thành một phòng tranh sang trọng, làm nơi triển lãm cho các họa sĩ trẻ.
Bằng con mắt nhạy bén của một doanh nhân và bằng con mắt tinh tế của một nhà sưu tập, anh bày tỏ: “Có bức tranh tôi từng mua 5 ngàn USD thì nay đã được trả giá 65 ngàn USD. Kinh doanh tranh cũng kiếm được tiền lắm nhé, nhưng đó không phải mục đích của tôi. Tôi chỉ đam mê và ủng hộ tranh Việt. Thực ra muốn tranh của họa sỹ đắt giá, trước hết phải do người mua và chơi tranh của nước đó mua và trân trọng. Chỉ khi nào nhiều người mua tranh Việt Nam đánh giá cao và sẵn sàng trả giá cao cho các họa sỹ Việt Nam, thì lúc đó tranh Việt mới thực sự đi vào hàng ngũ thị trường nghệ thuật đắt tiền trên thế giới”.
Đón xuân Quý Mão 2023, “vua hồ tiêu” Phan Minh Thông bước vào tuổi 48. Sự nghiệp thành đạt, gia đình hạnh phúc với vợ hiền và hai đứa con đủ nếp đủ tẻ, doanh nhân tuổi mèo Phan Minh Thông có dự định lớn lao gì chăng? Anh cười bình dị: “Tôi tiếp tục con đường cống hiến của tôi, thúc đẩy nông sản Việt tăng trưởng mạnh mẽ bằng bản sắc Việt và văn hóa Việt”.
Doanh nhân Phan Minh Thông có hai cuốn sách “Sáng tạo không giới hạn trong kinh doanh” và “Vượt lên những con đường kinh doanh” truyền cảm hứng tích cực cho giới trẻ khởi nghiệp.
