Chế biến nhân điều xuất khẩu tại Công ty Cổ phần Hoàng Sơn 1. Ảnh: Hoàng Sơn.
Theo Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), EU hiện là thị trường xuất khẩu hạt điều lớn thứ 2 của Việt Nam, chiếm 23% tổng lượng và 22% tổng trị giá xuất khẩu toàn ngành. Do đó, tăng trưởng xuất khẩu hạt điều sang EU đóng góp đáng kể vào mức tăng trưởng chung ngành điều.
Ước tính, xuất khẩu hạt điều của Việt Nam sang thị trường EU trong năm 2021 đạt 135.000 tấn, trị giá 816 triệu USD, tăng 16,5% về lượng và tăng 7,9% về trị giá so với năm 2020. Mức tăng trưởng khả quan trên là nhờ nhu cầu hạt điều của EU trong những tháng cuối năm đạt mức cao theo yếu tố chu kỳ, nhằm phục vụ kỳ nghỉ Lễ Giáng sinh và đón chào năm mới.
Ngành điều Việt Nam hiện đã xuất khẩu sang 23 thị trường thành viên EU. Trong đó, ngành điều đã khai thác tốt hai thị trường Hà Lan và Đức. Cụ thể, trong 11 tháng đầu năm 2021, kim ngạch xuất khẩu hạt điều của Việt Nam sang Hà Lan đạt trên 63.000 tấn, trị giá hơn 345 triệu USD, tăng 12,3% về lượng, nhưng giảm 4,1% về trị giá.
Cũng trong thời gian như trên, xuất khẩu hạt điều của Việt Nam sang thị trường Đức đạt hơn 19.000 tấn, trị giá vượt 122 triệu USD, tăng 9,5% về lượng và tăng 6,2% về trị giá. Đức và Hà Lan hiện là những đầu mối thương mại quan trọng đối với hạt điều ở khu vực EU, vì 2 thị trường này vừa nhập khẩu để tiêu dùng nội địa, vừa tái xuất sang các thị trường khác trong khối.
Bên cạnh đó, ngành điều Việt Nam cũng đã khai thác tốt các thị trường thành viên EU khác như Pháp, Tây Ban Nha và Ba Lan. Đây đều là những thị trường tiêu thụ hạt điều tốt. Ngoài ra, xuất khẩu hạt điều còn tăng trưởng rất ấn tượng ở một số thị trường khác. Chẳng hạn, xuất khẩu hạt điều sang Phần Lan tăng 625% về lượng và tăng 629% về trị giá trong 11 tháng năm 2021.
Như vậy, trong năm qua, ngành điều Việt Nam đã khá thành công khi khai thác tốt thị trường cửa ngõ ở EU như Hà Lan, Đức, đồng thời cũng khai thác tốt các thị trường tiêu thụ quan trọng khác hoặc thị trường nhiều tiềm năng tại EU như Phần Lan, Ba Lan, Bỉ, Tây Ban Nha, Rumani, Bồ Đào Nha …
Với những kết quả như trên, có thể nói, xuất khẩu hạt điều của Việt Nam sang EU đã có một năm khá thành công trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, khó khăn trong khâu sản xuất, thông quan và giá cước phí tăng.
Cục Xuất nhập khẩu nhận định, xuất khẩu hạt điều sang EU năm 2022 được kỳ vọng sẽ tăng khoảng 15% về lượng và tăng 10% về trị giá so với năm 2021, đạt trên 155.000 tấn, trị giá 900 triệu USD.
Nhận định này dựa trên yếu tố cung - cầu, giá xuất khẩu có xu hướng phục hồi từ cuối năm 2021. Theo số liệu của Cơ quan Thống kê EU (Eurostat), 9 tháng đầu năm 2021, lượng nhập khẩu hạt điều của EU đạt 161,17 nghìn tấn, trị giá 955,79 triệu EUR, tăng 3,9% về lượng so với cùng kỳ năm 2020.
Trong đó, Việt Nam là nguồn cung hạt điều lớn nhất cho EU. Trong quý 3/2021, EU nhập khẩu hạt điều từ Việt Nam đạt trên 36 nghìn tấn, trị giá 211,4 triệu EUR, tăng 7,1% về lượng và tăng 5% về trị giá so với quý 3/2020.
Tính chung 9 tháng năm 2021, EU nhập khẩu hạt điều từ Việt Nam đạt 94.000 tấn, trị giá 520 triệu EUR, tăng 6,6% về lượng, nhưng giảm 3% về trị giá so với cùng kỳ 2020. Thị phần hạt điều của Việt Nam trong tổng lượng nhập khẩu từ thị trường ngoại khối vào EU tăng từ 73,4% trong 9 tháng năm 2020 lên 77,3% trong 9 tháng năm 2021.
Ngược lại, EU giảm nhập khẩu hạt điều từ Ấn Độ, mức giảm 34,7% về lượng và giảm 40,2% về trị giá, đạt 8.600 tấn, trị giá 59 triệu EUR. Thị phần hạt điều của Ấn Độ trong tổng lượng nhập khẩu từ thị trường ngoại khối giảm từ 11,5% trong 9 tháng năm 2020 xuống 7,4% trong 9 tháng năm 2021.
Hiệp định EVFTA có hiệu lực, dòng thuế suất thuế nhập khẩu hạt điều của EU từ Việt Nam về 0% đang là lợi thế giúp ngành điều Việt Nam gia tăng xuất khẩu vào EU và mở rộng thêm thị phần tại không chỉ tại thị trường chính mà ngay cả đối với các thị trường ngách.
