Xuất khẩu điều sẽ vượt xa mốc 3 tỷ USD

Bóc vỏ hạt điều

Theo Bộ NN-PTNT, trong 10 tháng đầu năm nay, ước tính ngành điều đã XK được 289 ngàn tấn nhân điều, trị giá khoảng 2,87 tỷ USD. So với cùng kỳ năm ngoái, lượng nhân điều XK ước giảm 0,4%, nhưng giá trị XK lại tăng tới 23,1%. Giá trị XK nhân điều như trên đã vượt qua kỷ lục của cả năm ngoái là 2,84 tỷ USD.

Theo thống kê của Tổng cục Hải quan, suốt từ tháng 5 đến nay, tháng nào giá trị XK nhân điều cũng đạt trên 300 triệu USD. Trong đó, XK nhân điều trong tháng 7 đạt kỷ lục 380,401 triệu USD. Nếu trong 2 tháng còn lại của năm (những tháng cuối năm, XK nhân điều thường rất tốt vì các nhà NK tăng mua để phục vụ các dịp lễ, tết), nhân điều XK vẫn duy trì được giá trị hàng tháng như trên, XK nhân điều cả năm nay không chỉ chắc chắn sẽ lần đầu tiên vượt mốc 3 tỷ USD, mà hoàn toàn có thể đạt khoảng 3,4 - 3,5 tỷ USD.

XK nhân điều tăng trưởng mạnh, có nguyên nhân quan trọng từ giá và nhu cầu thị trường. Do sản lượng điều thô giảm tại nhiều nước sản xuất quan trọng, sản lượng điều thô ở Việt Nam cũng giảm mạnh do mất mùa vụ 2016/2017 (chỉ đạt khoảng 250.000 tấn), nên giá điều XK năm nay luôn ở mức cao. Thông tin từ Bộ Công thương cho thấy, trong 9 tháng đầu năm nay, giá XK nhân điều đạt bình quân 9.909 USD/tấn, tăng 25,1% so cùng kỳ 2016. Ông Nguyễn Đức Thanh, Chủ tịch Hiệp hội Điều Việt Nam (Vinacas), cho biết, giá XK nhân điều trong năm nay đạt mức cao nhất trong lịch sử XK hạt điều.

Nhờ giá tăng cao mà giá trị XK hạt điều Việt Nam đều tăng trưởng ở hầu hết các thị trường quan trọng. Trong 9 tháng đầu năm nay, tại thị trường số 1 là Mỹ, giá trị XK của hạt điều Việt Nam tăng tới 34,7% so cùng kỳ năm ngoái; tại Hà Lan tăng 45,2%; Trung Quốc tăng 9,1%; Anh tăng 4,6%…

Điều quan trọng là tại những thị trường này, hạt điều Việt Nam vẫn đang chiếm phần lớn về thị phần. Ở Mỹ, hạt điều Việt Nam chiếm tới 73,7% giá trị hạt điều NK của nước này trong 8 tháng đầu năm nay, bỏ xa nguồn cung cấp thứ hai là Ấn Độ với 14,9%. Ở Hà Lan, hạt điều Việt Nam chiếm 65,2% thị phần trong 6 tháng đầu năm, bỏ xa Ấn Độ với 18,1%…

Mặc dù giá hạt điều tăng cao, nhưng nhu cầu NK hạt điều ở nhiều thị trường quan trọng vẫn có xu hướng tăng lên. Như ở thị trường Mỹ, theo thống kê của hải quan nước này, trong 8 tháng đầu năm nay, giá trị NK hạt điều đạt 1,01 tỷ USD, tăng 39,8% so với cùng kỳ 2016. Điều này cho thấy nhu cầu tiêu thụ hạt điều của người tiêu dùng Mỹ vẫn rất lớn.

Điều đáng chú ý là nhu cầu trên toàn cầu đang có sự tăng trưởng cao hơn so với sản lượng, hay có thể nói thị trường điều toàn cầu đang trong tình trạng cầu vượt cung. Theo INC Global Statistics Review, nhu cầu hạt điều trên thế giới đang tăng khoảng 6,1%/năm, trong khi sản lượng chỉ tăng khoảng 3,5%/năm. Hạt điều vẫn đang tiếp tục tăng trưởng về nhu cầu, trong khi đối thủ quan trọng là hạt hạnh nhân lại đang có dấu hiệu chững lại. Vì vậy, dù hiện tại, lượng hạt điều tiêu thụ trên toàn cầu thấp hơn so với hạt hạnh nhân, nhưng hạt điều đang có cơ hội để tiếp tục tăng trưởng trong thời gian tới để đứng ngang hàng cùng hạnh nhân trong số những loại hạt khô có lượng tiêu thụ lớn nhất thế giới.

Cái kém của hạt điều Việt Nam hiện nay chỉ là chưa có thương hiệu quốc gia. Theo ông Nguyễn Đức Thanh, Việt Nam hiện chế biến hơn một nửa sản lượng điều toàn cầu, XK cũng chiếm hơn một nửa về lượng cũng như giá trị. Mỗi năm, Việt Nam XK khoảng 350 ngàn tấn nhân điều, trong khi Ấn Độ chỉ XK hơn 100 ngàn tấn. Thế nhưng, ở nhiều thị trường, khi nói tới hạt điều, các bà nội trợ vẫn cho rằng hạt điều đều có xuất xứ từ Ấn Độ.