Bằng Phúc là xã vùng cao của huyện Chợ Đồn, với khí hậu mát mẻ, nơi đây là thủ phủ sản xuất rượu men lá truyền thống của tỉnh Bắc Kạn. Trước đây, dù rượu men lá Bằng Phúc đã có tiếng nhưng chủ yếu sản xuất quy mô hộ gia đình, sản lượng ít, chỉ tiêu thụ ở một số tỉnh miền núi phía Bắc.
Hai năm trở lại đây, với sự hỗ trợ, định hướng của chính quyền, một số hợp tác xã (HTX) chuyên sản xuất rượu đã được thành lập, nhờ đó chất lượng sản phẩm được nâng lên, mẫu mã, bao bì cũng được cải thiện.
Tháng 10/2022, lần đầu tiên sản phẩm rượu men lá của HTX Thanh Tâm (xã Bằng Phúc) đã xuất khẩu chính ngạch sang thị trường Nhật Bản. Lô hàng xuất khẩu đầu tiên có số lượng hơn 8 nghìn chai, đáp ứng được các yêu cầu về chất lượng, mẫu mã theo yêu cầu của đối tác.
Bà Nông Thị Tâm, Giám đốc HTX Thanh Tâm cho biết, để rượu đạt tiêu chuẩn xuất khẩu, HTX phải chọn loại gạo ngon, thời gian ủ lâu hơn bình thường, men nấu rượu hoàn toàn làm từ các loại thảo dược theo bí quyết gia truyền.
Đặc biệt, phía đối tác yêu cầu rất khắt khe về công tác vệ sinh an toàn thực phẩm nên HTX phải chuẩn bị nhà xưởng sạch sẽ và đầu tư dây chuyền đóng chai hiện đại. Nhờ đó, lợi nhuận từ rượu xuất khẩu cao gấp 5 lần so với sản xuất bán trong nước.
Miến dong là sản phẩm truyền thống của người dân huyện Na Rì, đây cũng là điểm sáng trong xuất khẩu của tỉnh Bắc Kạn. Nhiều năm nay, sản phẩm miến dong của HTX Tài Hoan (huyện Na Rì) đã xuất khẩu sang thị trường châu Âu.
Bà Nguyễn Thị Hoan, Giám đốc HTX Tài Hoan cho biết, trước đây, cơ sở chỉ có công suất khoảng 500kg miến/ngày, nhưng hiện nay nhờ đầu tư dây chuyền hiện đại nên có thể sản xuất tối đa hơn 2 tấn miến/ngày. Vùng nguyên liệu cũng phải theo phương pháp hữu cơ không sử dụng các chất hóa học.
Ngoài 2 sản phẩm nói trên, hiện nay Công ty TNHH Việt Nam Misaki (huyện Chợ Mới) cũng phối hợp với người nông dân trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn thu mua quả mơ vàng, rau cải Nhật Bản, cây kiệu để chế biến, xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản.
Việc xuất khẩu sản phẩm rượu men lá Bằng Phúc, miến dong Na Rì và một số nông sản khác là một bước tiến lớn trong sản xuất nông nghiệp tại một tỉnh miền núi như Bắc Kạn. Xuất khẩu được các sản phẩm sang thị trường khó tính như Nhật Bản, châu Âu đã chứng tỏ năng lực sản xuất của các HTX ở miền núi.
Theo ông Hà Sỹ Huân, Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh Bắc Kạn, thời gian qua, tỉnh đã hỗ trợ các HTX quy trình tạo ra vùng nguyên liệu đầu vào để sản xuất ra những sản phẩm đạt chất lượng cao như là các sản phẩm chế biến từ củ nghệ, chế biến miến, chè shan tuyết. Các sản phẩm sản xuất theo hướng hữu cơ, có chỉ dẫn địa lý.
Thời gian tới, tỉnh Bắc Kạn sẽ tiếp tục hỗ trợ 14 HTX đã có các sản phẩm OCOP về nhà xưởng, cơ sở hạ tầng để một số HTX có thể chế biến ra những sản phẩm đủ tiêu chuẩn xuất khẩu.
Bà Đỗ Thị Minh Hoa, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Kạn đánh giá, các sản phẩm nông sản của tỉnh tuy quy mô không lớn nhưng có lợi thế về tính đặc hữu, được sản xuất trong môi trường sạch, đây là điều kiện rất quan trọng để tỉnh Bắc Kạn phát triển các sản phẩm để xuất khẩu.
Tỉnh đã có nhiều chính sách hỗ trợ phát triển nông nghiệp, các HTX, hỗ trợ xúc tiến thương mại, đặc biệt chương trình OCOP sẽ tiếp tục tạo ra thêm những sản phẩm chất lượng cao. Đây cũng là hướng phát triển nông nghiệp của tỉnh trong những năm tới.