Tôm đang chiếm gần 44% giá trị XK thủy sản |
2014 là năm mà ngành thủy sản đã tiến gần nhất tới mục tiêu đạt giá trị 8 tỷ USD XK. Cụ thể, đến hết năm đó, giá trị XK thủy sản cả nước đạt 7,825 tỷ USD, tăng 16,9% so năm 2013. Tuy nhiên, sang năm 2015, do những khó khăn lớn về thị trường, tỷ giá…, XK thủy sản đã giảm mạnh xuống chỉ còn 6,568 tỷ USD. Đến năm 2016, XK thủy sản phục hồi trở lại và đạt 7,047 tỷ USD.
Đầu năm nay, VASEP đưa ra dự báo XK thủy sản sẽ tiếp tục tăng trưởng nhẹ và đạt khoảng 7,4 tỷ USD. Tuy nhiên, tình hình XK thủy sản trong 7 tháng qua, nhất là từ quý II trở lại đây, đã cho thấy những tín hiệu khả quan hơn. Cụ thể, giá trị XK thủy sản trong tháng 7 ước đạt 714 triệu USD, tăng 17% so với cùng kỳ năm ngoái. Qua đó, đưa tổng kim ngạch XK thủy sản 7 tháng đầu năm ước đạt 4,32 tỷ USD, tăng 15%.
XK thủy sản đang có sự tăng trưởng tốt, chủ yếu vẫn dựa vào con tôm. Trong tháng 7 vừa rồi, giá trị XK tôm ước đạt 322 triệu USD, tăng 18% so cùng kỳ 2016. Như vậy, sau quý I bị giảm nhẹ (0,1%), XK tôm đã tăng trưởng mạnh trở lại trong quý II (tăng trên 30%) và tiếp tục kéo dài đà tăng trưởng sang tháng 7. Nhờ đó, trong 7 tháng qua, giá trị XK tôm đã đạt 1,879 tỷ USD, tăng 15,6% và chiếm khoảng 43,8% tổng giá trị XK thủy sản.
XK tôm trong những tháng tới dự kiến vẫn sẽ tiếp tục tăng trưởng do sản lượng ở nhiều thị trường NK chính bị giảm, nguồn cung ở nhiều nước sản xuất tôm lớn cũng bị giảm. Chẳng hạn, ở Trung Quốc, dịch bệnh đang khiến cho tỷ lệ sống của tôm nuôi ở các tỉnh phía Nam khá thấp, chỉ khoảng 20-30%. Các tỉnh phía Nam lại là khu vực nuôi tôm lớn nhất của Trung Quốc, khi chiếm khoảng 2/3 sản lượng tôm của nước này. Do đó, dịch bệnh ở các tỉnh phía Nam đang ảnh hưởng không nhỏ tới nguồn cung tôm của Trung Quốc, khiến cho các thương nhân nước này phải đẩy mạnh NK tôm từ nhiều nước, trong đó có Việt Nam.
Trong khi đó, nhu cầu NK tôm từ đầu năm đến nay đang tăng mạnh ở nhiều thị trường quan trọng và dự báo vẫn tiếp tục tăng trong thời gian tới. Đồng thời giá tôm cũng tăng đáng kể. Như ở thị trường Mỹ, trong 5 tháng đầu năm nay, khối lượng tôm NK đã tăng 6,9% và đạt 233.312 tấn. Giá tôm NK vào Mỹ trong 5 tháng đầu năm đạt bình quân 9,42 USD/kg, tăng 14% so với cùng kỳ 2016. Sản lượng tôm nước lạnh bị giảm mạnh do nhiều nước cắt giảm việc khai thác khiến cho giá tôm nước lạnh tăng cao, làm cho nhu cầu NK tôm nước ấm tăng lên vì có giá phải chăng hơn. Đó là những điều kiện quan trọng để XK tôm Việt Nam trong những tháng cuối năm tiếp tục tăng trưởng khá.
Ngoài con tôm, XK thủy sản cuối năm hoàn toàn có thể đặt niềm tin vào sự tăng trưởng của các sản phẩm chủ lực khác như cá tra, cá ngừ, nhuyễn thể và cá các loại khác. 7 tháng qua, XK cá ngừ đã ước đạt trên 316 triệu USD, tăng 18,9% so cùng kỳ năm ngoái. Hiện mùa vụ khai thác cá ngừ đại dương đã qua thời điểm chính vụ nhưng sản lượng khai thác tại các tỉnh miền Trung vẫn tốt nhờ thời tiết thuận lợi.
Theo VASEP, trong những tháng tới, XK cá ngừ sang các thị trường lớn như Mỹ, EU… sẽ chậm lại do giá cá ngừ thế giới tăng cao. Nhưng XK sang các thị trường khác như Mexico, Israel, Canada… vẫn tăng trưởng tốt, nên XK cá ngừ sẽ tiếp tục tăng trong những tháng cuối năm.
Mực và bạch tuộc là mặt hàng thủy sản có mức tăng trưởng cao nhất trong 7 tháng đầu năm (tăng 50,8% và đạt 329,596 triệu USD). Do nhu cầu với sản phẩm này đang tăng ở EU trong khi nguồn cung cấp mực từ các nước trên thế giới năm nay có xu hướng giảm. Đây là cơ hội để các DN Việt Nam tiếp tục gia tăng mạnh giá trị XK mực, bạch tuộc trong những tháng cuối năm. Trong khi đó, XK cá tra trong 7 tháng đã ước đạt giá trị xấp xỉ 1 tỷ USD, tăng 6,1% so cùng kỳ năm ngoái. Nhờ vậy, dù còn tiếp tục phải đối mặt với những khó khăn lớn ở EU, Mỹ…, dự kiến XK cá tra năm nay hoàn toàn có khả năng đạt mục tiêu đề ra.
Trong 6 tháng cuối năm 2016, XK thủy sản tăng trưởng rất mạnh và đạt 4 tỷ USD, qua đó giúp cho XK cả năm đạt 7,047 tỷ USD. Đó là cơ sở để VASEP tin rằng XK thủy sản trong nửa cuối năm nay sẽ đạt khoảng 4,46 tỷ USD, tăng 11% so với cùng kỳ và tăng 23% so với 6 tháng đầu năm. Nếu đạt được con số đó, XK thủy sản cả năm nay sẽ lần đầu tiên chạm mốc 8 tỷ USD và tăng 14% so năm 2016.