“Bóc dỡ” hàng loạt sai phạm của VNPT

Hàng loạt dự án gây lãng phí, thiệt hại cho Nhà nước hàng ngàn tỷ đồng tại Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam (VNPT) đã được Thanh tra Chính phủ (TTCP) công bố cuối tuần qua.

Ông Ngô Văn Khánh, Phó Tổng thanh tra Chính phủ mở đầu bằng thông tin: trong tổng số 7 kết luận mà TTCP hoàn tất trong quý II-2013, Thủ tướng Chính phủ “đặc biệt quan tâm” và đã có ý kiến chỉ đạo xử lý sau thanh tra đối với VNPT, báo cáo kết quả lên Thủ tướng trước tháng 9/2013.

Sai phạm của Tập đoàn này được TTCP phát hiện trong giai đoạn 2006-2011, lúc đó VNPT thực hiện đầu tư hơn 40.000 dự án, tổng mức đầu tư lên tới cả trăm nghìn tỷ đồng. Số lượng dự án đầu tư lớn như vậy nhưng quá trình thực hiện, nhiều dự án thay đổi, chậm tiến độ (trung bình mỗi dự án chậm 7-8 tháng) làm tăng chi phí đầu tư, giảm hiệu quả sử dụng vốn, nhất là các dự án mua sắm thiết bị lớn.

Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Ngô Văn Khánh (bên phải ảnh) đang giải đáp những câu hỏi “nóng” từ phía báo giới

Điển hình như dự án đầu tư tuyến cáp quang biển trục Bắc – Nam với tổng mức đầu tư gần 3.000 tỷ đồng bằng nguồn vốn vay ODA của Nhật Bản chậm tiến độ gần 10 năm. Nguyên nhân chính do quá trình khảo sát, thiết kế, lập dự toán, thẩm tra, phê duyệt thực hiện kéo dài 4 năm.

Hay như với dự án Cityphone tại Hà Nội và TPHCM, do khảo sát, tính toán và đánh giá xu hướng phát triển của thị trường viễn thông chưa tốt, tầm nhìn hạn chế nên sau một thời gian dự án không còn tồn tại trên thị trường, gây lỗ hơn 168 tỷ đồng. Ngoài ra, dự án cáp đồng (mục tiêu phát triển mạng ngoại vi, mạng cố định) còn tồn kho vật tư cáp các loại trị giá 70 tỷ đồng.

Đại diện của TTCP chỉ tiếp sai phạm của VNPT khi Tập đoàn này quyết định đầu tư dự án Vinasat I, II với tổng mức đầu tư 9.280 tỷ đồng. Tuy đạt được mục tiêu về chính trị - xã hội, khẳng định chủ quyền Quốc gia đối với nguồn tài nguyên trên quỹ đạo vệ tinh, đảm bảo yêu cầu về thông tin vệ tinh phục vụ an ninh, quốc phòng, phòng chống thiên tai... Nhưng vì chưa đảm bảo hiệu quả kinh doanh như kế hoạch trong dự án được phê duyệt, cả hai dự án này đều lỗ.

 Cụ thể, thực tế khai thác vệ tinh Vinasat I từ 2008 – 2011 đã lỗ hơn 1.500 tỷ đồng, vượt dự kiến 329 tỷ đồng. Mặc dù đã rút kinh nghiệm, song hiệu quả kinh tế dự kiến với mức độ khai thác thực tế của Vinasat II vẫn lỗ khoảng 62-130 triệu USD. Ông Khánh dự báo, trường hợp xấu có thể bị lỗ hơn 200 triệu USD.

Ngoài ra, VNPT cũng có sai sót trong việc đầu tư tài chính dài hạn tại các doanh nghiệp ngoài VNPT (chủ yếu là các đơn vị hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực bưu chính – viễn thông). Đến cuối năm 2011, VNPT đã đầu tư góp vốn vào 86 doanh nghiệp với tổng giá trị 3.273 tỷ đồng.

Trong đó: 38 doanh nghiệp thu được 322 tỷ đồng lợi nhuận với tỷ suất bình quân 15,64%; 28 doanh nghiệp với giá trị đầu tư 196 tỷ đồng nhưng lợi nhuận thu được thấp và 20 doanh nghiệp khác cùng quỹ giá trị đầu tư 723,8 tỷ đồng trong thời gian dài (từ 3 đến 5 năm) không thu được lợi nhuận, gây lãng phí vốn đầu tư.

Bên cạnh đó, xác định việc phân chia đất sử dụng cho các đơn vị thuộc VNPT chưa hoàn thiện hồ sơ pháp lý về quyền sử dụng đất; còn gần 300.000 m2 chưa sử dụng; một số đơn vị không chấp hành đúng trình tự thủ tục xây dựng, hoặc sử dụng không đúng mục đích như: Cty cổ phần Vật tư Bưu điện, VNPT TPHCM.

Với hàng loạt sai phạm trên, TTCP kiến nghị ngoài việc tổ chức kiểm điểm trách nhiệm cá nhân tại công ty mẹ và đơn vị thành viên, khắc phục tồn tại vi phạm thì VNPT phải nộp cho ngân sách Nhà nước các khoản về thuế chưa thực hiện đúng quy định với trị giá 105 tỷ đồng;

Xem xét, xử lý 4.907 tỷ đồng (trong đó có 1.100 tỷ đồng trích quỹ khen thưởng phúc lợi vượt mức, các khoản nợ phải thu khó đòi đã trích lập dự phòng tại Cty VTI số tiền gần 46 triệu USD, 496 tỷ đồng các đơn vị chưa nộp Quỹ Viễn thông công ích…).