DN xù nợ, người nuôi tôm hùm trắng tay

* Sau bão trời đến... bão người

Trụ sở Cty Hoà Lộc tại thôn Hoà Lợi giờ đã “cửa đóng then cài”

Những ngày này, không khí gia đình chị Lê Thị Tuyết, thôn Vịnh Hoà (Xuân Thịnh) thật nặng nề, bởi số tiền lên tới 700 triệu từ bán tôm hùm cho Cty TNHH SXTM Hoà Lộc tại TPHCM đã một năm nay vẫn chưa lấy được. Vậy là bao nhiêu công sức, tiền bạc dồn hết vào nuôi tôm hùm nay trắng tay, ngoài không có tiền để tái đầu tư nuôi tôm, chị Tuyết còn phải mang cục nợ mà trước đó đã vay ngân hàng dốc vào mấy lồng tôm hùm. Chị Tuyết kể trong nước mắt: "Cách đây khoảng 4 năm, dịch bệnh sữa trên con tôm hùm đã khiến gia đình tôi mất mấy trăm triệu. Sau dịch, hầu hết người dân tôm hùm kiệt quệ. Dịch bệnh tạm lắng, gia đình tôi làm lại từ đầu, tức là đi vay vốn để đầu tư vào nuôi tôm hùm, bởi không nuôi nó thì chẳng biết làm gì".

Đầu năm 2008, gia đình chị Tuyết đã thả hơn 1.000 con tôm hùm bông, thấy không dịch bệnh gì nên chị Tuyết mừng lắm. Nhờ được “trời thương” đàn tôm rất mau lớn, sau 18 tháng thả nuôi tôm đến ngày xuất bán, cả nhà ai cũng phấn khởi vì đợt tôm này đạt 1 tấn, với giá bán 900.000 đồng/kg, cả thảy chị Tuyết thu được 900 triệu đồng hy vọng trả được nợ cũ. Sau khi bán cho Cty TNHH Hoà Lộc, bà Nguyễn Thị Phương Mai, GĐ Cty trả ngay 200 triệu đồng, số tiền còn lại bà Mai viết giấy hẹn 1 tuần sau sẽ thanh toán hết.

Chị Tuyết kể: "Từ trước tới nay các thương lái mua tôm hùm đều mua bán theo cách này, tức là trả một ít trước, số còn lại sẽ thanh toán sau khoảng 10 ngày, chính vì vậy tôi chẳng mảy may nghi ngờ bà Mai sẽ xù nợ. Đến hẹn, không thấy bà Mai đến thánh toán tôi tìm gặp thì bà ấy cứ khất lần, rồi bà ấy không ở Phú Yên nữa mà vào Sài Gòn sinh sống, tôi lại phải lặn lội vào Sài Gòn đòi nợ, bà Mai lại làm giấy hẹn. Nhưng đến nay bà Mai vẫn không trả tiền mà có ý định trốn chạy. Cùng thôn với tôi, hiện gia đình ông Lê Văn Thành cũng bị bà Mai nợ gần 700 triệu đồng".

Chúng tôi vòng sang xã Xuân Cảnh, địa phương mà bà Mai quỵt nợ nhiều nhất với 33 hộ. Mấy tháng nay, ngư dân thôn Hòa Lợi đứng ngồi không yên, đau đáu nỗi lo mất số tiền lớn từ bán tôm hùm thương phẩm cho bà Mai. Trong 33 hộ dân bị chiếm đoạt tiền bán tôm hùm thì hộ bà Phạm Thị Xuân bị nợ nhiều nhất. Bà Xuân bức xúc: "Do quá ngày thanh toán, chúng tôi liên tục đến gặp bà Mai đòi tiền nhưng bà ấy lại bảo thư thư dăm bữa, nửa tháng sẽ thanh toán đầy đủ không thiếu một xu. Giọng ngon ngọt vậy nhưng đòi hoài đòi mãi mà bà ấy không chịu trả".

Bi đát nhất có lẽ là gia đình bà Nguyễn Thị Mùi cũng ở thôn Hoà Lợi. Ngày 14/9/2009, bà Mùi bán tôm hùm cho bà Mai được 288 triệu nhưng Cty Hòa Lộc chỉ mới trả được hơn 88 triệu. Đến ngày 5/11/2009, bà Mai viết giấy nợ 200 triệu từ bán tôm hùm của bà Mùi và hẹn 1 tháng sau sẽ trả đủ. Nhưng gần 8 tháng trôi qua, bà Mai vẫn “bặt vô âm tín”, không chịu trả nợ bà Mùi. Cuối tháng 11/2009, bà Mùi đưa con trai là Huỳnh Văn Vàng (25 tuổi) vào TPHCM chữa bệnh đến nhà bà Mai đòi nợ để trả viện phí cho con, nhưng chỉ được trả 500.000 đồng tiền tàu xe đi về. Do không lấy được tiền chữa bệnh cho con trong khi bệnh của Vàng rất nặng nên cháu đã mất sau đó. Không những vậy, do mất con, mất của, chồng bà Mùi hiện nay cũng lâm bệnh nặng. Còn số tiền nợ ngân hàng 200 triệu đã đầu tư nuôi tôm hùm, giờ bà Mùi không biết lấy đâu ra để trả nợ.

Theo kết quả điều tra của Đồn Biên phòng 344, TX Sông Cầu, từ tháng 4/2009 đến nay đã có 43 hộ dân thuộc 3 xã trên trót bán tôm hùm cho bà Mai nhưng bị xù nợ. Tổng số tiền mà Cty Hoà Lộc còn nợ không chịu thanh toán cho bà con ngư dân lên tới 4,141 tỷ đồng, số tiền này bà con chủ yếu nợ lại ngân hàng. Trong khi đó từ cuối năm 2009, Cty Hoà Lộc đã “cửa đóng then cài”, mọi tài sản của Cty đã tẩu tán hết. Bà GĐ Mai cũng không còn ở Phú Yên mà về dinh tê vào Sài Gòn... tránh rét.